SANTIAGO BIDE EZKUTUAK


1999ko martxoaren 07an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Ondorengo belaunaldiek biziki eskertuko duten lan etnografikoa egiten ari da Koldo San Sebastian. Izan ere, milurte amaieraren atarian gaudela, gure zaharrak bizilegez itzaliz doaz, eta beraiekin batera haien jakinduria, ohiturak eta lanbideak. Aro baten adierazgarri diren bizimolde preziatu horiek. Duela sei urte hasi zenetik hona «Euskal Herritik» saioak hori guztia irudikatu du. Hala nola: gure azken artisauak, antzinako usadioak, azken euskal hiztunak eta beste hamaika kontu. Oraindik oroitzen gara Fidela Bernat Erronkariko azken euskaldunaren hitz eta irudi ederrekin. Halaxe, liburuak tonaka erosi, lanari ekin eta ordubeteko hiru erreportaje gogo biziz burutu dituzte. Beraz, aurrekoetan ez bezala, ikerlana ez dute historiagileek egin, «Euskal Herritik» eko lantaldeak baizik.

«Akats bat daukate historiagileek: irakasle gisa oso onak direla, baina dena interesgarria iruditzen zaienez, ez dute laburtzeko ahalmenik eta telebistan zehatza izan behar duzu, irudia testua adina zainduz»
azaltzen digu Koldo San Sebastian zuzendariak.


ARDOAREN LURRALDEAN.

Urte Xakobeoa dela aprobetxatuz, Euskal Herrian dauden Santiago bide guztien berri emango du erreportaje honek. Alegia, Santiago bide posible guztiak miatzen dira, beti ere giza alderdia nabarmenduz; gastronomia, barne. Bide klasikoa alde batetik, eta zaharrena den kostaldeko bidea bestetik, Baionatik Bilbora doana; edota Gipuzkoa osoa zeharkatzen duena, besteak beste.

«Argiako irakurleei Santiagora iritsi baino lehen, Euskal Herrian ditugun bide ezezagunak egin ditzatela gomendatzen diet. Norabide guztietatik datozen ibilbideak: Erriberatik, Sonportetik,...».
Bidean mota guztietako erromesak aurkitu dituzte, paisaia bezain anitzak. Garagardoaren lurraldetik arnoaren herrian. Halaber, bideak ez ezik, jendeak ez dakizkien kontu zaharrak ere aipatuko dira, Santiago bideari atxikiak: bidelapurrak nonahi zirela, antzara-jokua pobreen torneoa zela, San Birilo Leireko monakoa, eta abar.


OTXARKOAGAKO AZKEN BASERRIA.

Euskararen bilakaera izango da bigarren saioaren mamia. Euskara galtzeko zorian dagoen tokien mapa, mugarria non dagoen aztertuko da. Koldoren arabera «

Lekukoen adierazpenak jaso ditugu. Adibidez, euskaraz mintzo diren Otxarkoagako baserri batekoak, Bilbo erdi erdian. Bestalde, Zuberoako herri anitzetan arazoak dituzte maskaradak egin ahal izateko, gaztediak ez baitaki euskaraz. Familia transmisioa etenda dago. Ba, hori ere jorratu dugu
». Azken batean, erreportajeak betiko euskalkien galera agerian uzten du, euskara batuaren mesedetan.


MANUEL IRUJO GOGOAN.

Azken lana, mende honetako politika gizon (Lizarra, 1891-Iruñea, 1981) handiari eskainitako biografia da. Artxibo-irudi ugari erabiliko dira, bera ezagutu zuten lagunen adierazpenekin hornituz.

«Ia ez zaigu bere belaunaldiko lagunik geratzen. Dena den, lortu dugu Aiarako alkate urte askotan izan zen Lazaro Gancedo-rekin hitz egitea. 99 urte ditu eta iaz arte ziztu bizian gidatzen zuen autoa.
» Udazken aldera «Euskal Herritik»eko beste 13 saio egingo dira, 300 fitxatik goiti bildu dituzte eta, horien artean zahar jendeari egin beharrekoak zendu baino lehen.

«Sei lagunez osatutako lantalde batekin urtean 40 erreportaje egin izan ditugu; ezta BBC-k ere. Tamalez, audientziak beste ezerk baino gehiago ahal du
». Bien bitartean, «Euskal Herritik» errepikatuak ikusten jarraitu beharko, zenbat eta aspaldikoago, orduan eta baliotsuago


Azkenak
Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Putin eta Trump ostiralean bilduko dira, baina Zelenskik argi utzi du Ukrainak ez duela “lurralderik oparituko”

AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]


Aldatu Gidoiak ere salatu du IB3 Balearretako telebistak gaztelerazko edukia areagotu dituela

IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]


Amaya, altxor ia ezezagun hori

Zer: Euskadiko Orkestra

Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza

Zuzendaria: Gorka Miranda

Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]


Sañu Bizirik: “Statkraft enpresari alfonbra gorria jartzetik, herri presioari esker udalak parke eolikoari helegitea jartzera igaro dira”

Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]


26 urteko nafar bat hil da Pirinioetan

Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.


Zarrakazteluko sutea perimetratu eta kontrolpean dute suhiltzaileek

Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]


Eguneraketa berriak daude