Ondorengo belaunaldiek biziki eskertuko duten lan etnografikoa egiten ari da Koldo San Sebastian. Izan ere, milurte amaieraren atarian gaudela, gure zaharrak bizilegez itzaliz doaz, eta beraiekin batera haien jakinduria, ohiturak eta lanbideak. Aro baten adierazgarri diren bizimolde preziatu horiek. Duela sei urte hasi zenetik hona «Euskal Herritik» saioak hori guztia irudikatu du. Hala nola: gure azken artisauak, antzinako usadioak, azken euskal hiztunak eta beste hamaika kontu. Oraindik oroitzen gara Fidela Bernat Erronkariko azken euskaldunaren hitz eta irudi ederrekin. Halaxe, liburuak tonaka erosi, lanari ekin eta ordubeteko hiru erreportaje gogo biziz burutu dituzte. Beraz, aurrekoetan ez bezala, ikerlana ez dute historiagileek egin, «Euskal Herritik» eko lantaldeak baizik.

azaltzen digu Koldo San Sebastian zuzendariak.

Urte Xakobeoa dela aprobetxatuz, Euskal Herrian dauden Santiago bide guztien berri emango du erreportaje honek. Alegia, Santiago bide posible guztiak miatzen dira, beti ere giza alderdia nabarmenduz; gastronomia, barne. Bide klasikoa alde batetik, eta zaharrena den kostaldeko bidea bestetik, Baionatik Bilbora doana; edota Gipuzkoa osoa zeharkatzen duena, besteak beste.

Bidean mota guztietako erromesak aurkitu dituzte, paisaia bezain anitzak. Garagardoaren lurraldetik arnoaren herrian. Halaber, bideak ez ezik, jendeak ez dakizkien kontu zaharrak ere aipatuko dira, Santiago bideari atxikiak: bidelapurrak nonahi zirela, antzara-jokua pobreen torneoa zela, San Birilo Leireko monakoa, eta abar.

Euskararen bilakaera izango da bigarren saioaren mamia. Euskara galtzeko zorian dagoen tokien mapa, mugarria non dagoen aztertuko da. Koldoren arabera «

». Azken batean, erreportajeak betiko euskalkien galera agerian uzten du, euskara batuaren mesedetan.

Azken lana, mende honetako politika gizon (Lizarra, 1891-Iruñea, 1981) handiari eskainitako biografia da. Artxibo-irudi ugari erabiliko dira, bera ezagutu zuten lagunen adierazpenekin hornituz.

» Udazken aldera «Euskal Herritik»eko beste 13 saio egingo dira, 300 fitxatik goiti bildu dituzte eta, horien artean zahar jendeari egin beharrekoak zendu baino lehen.

». Bien bitartean, «Euskal Herritik» errepikatuak ikusten jarraitu beharko, zenbat eta aspaldikoago, orduan eta baliotsuago