Viena'ko Sinfoni Orkestak "llleta" ta "Zigor" kantatu ta diskoetan jartzeko

1966ko apirilaren 24an

Eskudero, San Telmo´ko "Argi ta Soiñu"ren egilleari elkarrizketa
Eskudero, San Telmo´ko "Argi Ta Soiñu"ren Egillea
Viena'ko Sinfoni Orkestak "llleta" ta "Zigor" kantatu ta diskoetan jartzeko
–Zeruko Argia´ren nagusiak bidailta natorr, ea zure musika_la_ nen berrirenbatzu jakiten ote ditudan.
San Telmo_rako "Argi ta Soiñu" dalakoaren musika nola egin dezu?
–Ikuslea aldi berez entsulea dan ezkero belarriz entsuten dunak begiz ikusten dunari lagun egin bear dio. Asmo orrekiñ egiña da "Argi ta Solñu". Ikusle entzuleak San Telmo´ko eliza zanean sartzerakoan' Donostiko tanborrada gogoratzen du musikak. Eli_ za zanean sartu ezkero' Sert_ek egin zituan pintura bikaiñak banaan argitzen diranean bakoitzari dagokion musika berezia entzungo da. Ale batzu aipatzeko: Aita San Inazioren irudia argitzen danean, pitinka_pltinka San Inazioren Martxa entzuten da. Ez noski guk kantatu oi dogan bezela, baiñan ezagutzeko moduan bai. Elkano-ren irudia argitzen danean berriz, ontriaren tantai ta sokak joaz aizeak sortzen don txistua entzuten da lenengo, gero olatuek ontzia jo ta lertzean egiten dituen kolpeak; orrela mariñelak ekaitzarekin borrokan ari dirala gogoratzen da, ta gero mariñelak kantari asten dira, ta "Boga_boga" entzuten degu. Ta bestte gayekin ere orrelatau.
–Oraiñ Austri_ra omen zoaz. Zer dala_ta?
–Herbert von Karajan musikalari sonatuak deituta noa. Nere musikaren berri jakin zuan, eta atsegiñ izan zayo, ta orain Wiengo (gaztelaniz Viena esan oi diode) Sinfoni_Orkesta_k nere "Illeta" ta "Zigor" jo ta kantatu nai ditu, gero disko edo soiñu_pirrilletan jartzeko. Orrela mundu guztian zabalduko dira. Ango kantarientzat lan aundia ta gaitza izango da, dan_dana euskeraz kantatu bear baitude.
–Ta Wien_go lan aundi ori bukatzen dezunerako, zer asmo dezu?
–Leengo lanean jarraitu: musikagintzan. Egia esan´Espaiñia_n ezta oso giro euskerazko koru_sin_ fonientzat; batez ere Madrill_en euskera entzuteko goro koxkorra agertzen da. Alaz guztiz ere, lan ederra egin litekela uste det.
Euskeraz kantatzen dana ez aditu arren, gaya zer dan jakiñ_erazi ezkero, entzulearen amesmena egaz asi diteke, entzule bakoltzak bere gustora pentsa lezake zer esaten dan, eta agian itzen lokarririk bage, askatasuna aundiagoz amets egin lezake, ta orrela atsegiñ aundia artu.
–Ta musika ori euskal usaiduna izango alda?
–Nere asmoz bai. Ortarako euskal doiñu jatorrak sustrairaiño aztertzen ari izan naiz urte askotan, orrela doiñuoin euskaltasuna zerk egiten dun jakiteko. Nere ustez, euskal doiñu jatorren berezitasuna zertan dagon jakiñ ezkero, berezitasun oyen bidez, doiñu berriak sortzerakoan guk orren maite degun euskal usai jatorra erantsi genezayeke.
–Ta oraiñ orrenbeste aipatzen dan musika zaarraren eta berriaren auziaz zer derizkiozu?
–Musika zaar eta berriaren auzirik ezta. Musikak bi eratakoak dira: ona ta txarra. Musikan ere, beste gauzetan bezela, leen egiñ ezin zitezkean gauzak oraiñ egin litezke. Baiña orrek eztu esan nai oraiñ egiten dan guztia ema da? nik eta aldekorik ere, ez ta leen egiten ziramak txarrak ziranik ere. Bachen musika oraintxe egina balitz ere, on_ona izango liztake. Musikak, ona izateko, giza_kutsua bear du. Zoritxarrez, oraingo askok musikari giza_kutsu ori kendn egin nai diode, ta orrela estago gauza onik egiterik.

GALDERA_EGILLE ZATARAIN_ DARR ANBROSI
1

GaiezKulturaMusikaMusika klasPertsonak
PertsonaiazESCUDERO2
EgileezATARAIN1Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Efemeridea: Guardia Zibila EHko heroinarekin lotuta zegoela zioen 'Navajas txostena' bidali zioten Espainiako fiskal orokorrari

ARGIA

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude