"Jazz-doinu hauek, galdua nuen abesteko gogoa piztu didate"


1996ko irailaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Miren Aranbururen diskoa kalean, Jean Louis Hargousen doinuak haren olerkiez jantzirik

URTEAK joan dira lazkaotar honek bere lehen diskoa Kardantxa zigiluarekin argitaratu zuenetik. Bere izena aipaturik gaur egun inork gutxik lotuko du kantagintzarekin, baina belarri asko goxatu zituen bere «Ni naiz Lazkaoko herrian jaioa, praile kale inguruan...».

Garai hartan bizi izan zen egoera politikoa kantuan adierazteko beharra sentitu zuen, «Natxo de Feliperekin ikasi nuen gitarra jotzen Bilbon, zer edo zer esan beharra zegoen, errealitatearen berri eman. Nik beste bideak jorratu nahi nituen, olerkiak kantatu... baina sentitzen nuen ezin zela. Ondorioz, pare bat urtetan utzi nion kantatzeari».

Plazan abesteko bideari utzirik, lanean hasi zen, eta beste zenbait lanbidetan aritu eta gero, kantugintzarekin zerikusia zuten lanei ekin zien, «Imanol Lartzabalekin disko batean kantatzen hasi nintzen; Javier Muguruzarekin ere abestu izan dut eta bikoizketa munduan, urteak eman ditut kantari marrazki bizidunetan; baina ez neukan gogo handirik kantuan aritzeko».
Urteak aurrera, disko honetako abestien doinuak egin dituen Jean Louis Hargous, Miren berriro ere kantugintzan hasteko zirikatu zuen, elkarrekin zerbait egiten hasteko edo, «baina ez nuen batere gogorik, eta Jean Louisek kantatuak izan zitezkeen erritmo ezberdinetako doinuak nere esku jarri arte ez nion ekin kantatzeari; berak lortu zuen doinu hauen bidez nik kantatzeko gogoa izatea».
Musika-joera ugari

JEAN Louis Hargous musikariak, hainbat euskal kantarirekin jotzeaz gain, beste arlo batzuk ere jorratu izan ditu bere ibilbidean: musika elektroakustikoa estudioan (era guztietako osagaiak erabiliz); bat-bateko musika, idatzi gabe osatua, erabateko bat-batekotasunean oinarrituta eta margolari batekin performance eginez -zuzenean margotuz-; antzezlanei ere musika jarriz; poetekin ere ikuskizun bat, musika bat-batean sortuz; hirukote bat ere badu, bide berean ari dena (ahotsa eta tresnak unearen arabera doinua sortzen duena...) «saxo tenor eta sopranoa eta klarinete apala jotzen ditut musika unean-unean sortzeko; ez diot estilo zehatz bati erantzuten, baina eragin ugari jaso ditut: etnikoak, musika garaikidea eta abar».

Doinu hauek, beraz, Jean Louisen gustuko erritmoetan oinarritzen dira, batez ere jazz ez oso purua, bai ordea kantatua izateko- eta blues ingurukoa, swing erritmoa bereziki landuz, «melodiak ohiz lantzen direna baino gehixeago lantzen saiatu naiz; herri honetan lantzen diren melodiek maiz ez dute helburu berezirik izaten, oso sinpleak dira; nik jazz armonia eta erritmoa izateko landu ditut; `jazzy' da, ez jazz garbia». Instrumentazioa jazzy izanik ere, hainbat erritmo ezberdin ageri dira diskoan: baltsea, bossa nova, rap bat, baladak... Musika-tresna aldetik, berriz, ia erabat akustikoa da diskoa.

Doinu horietan oinarriturik, Mirenek hainbat olerki osatu zituen, gai existentzialak, umorea, tristura eta beste landuz; «doinuak sortzerakoan hitzak izateko prestaturik dagoenez gero, ez da batere zaila izan lotura hori aurkitzea, jostun lana; errazagoa da gainera doinuen gainean hitzak jartzea».

Frantsesez idatzirik dagoen kantu bat izan ezik, gainerako hamaikak euskaraz eginik daude. Horrela, entseiuetan hasi ziren, eta IZ disketxeak egun hauetan kalean jarriko duen diskoa da emaitza.

Hemendik aurrera, lan hau kontzertuen bidez eman nahi dute ezagutzera, baina zail ikusten dute maiz aritzea, euskal kantariek gaur egun oso aukera gutxi baitaukate kantaldiak emateko, «eukal kulturaren dirua Bilbon dagoelako». Ez dute ikusle-mota zehatz batentzat denik uste, ezta plazan entzuna izateko egina denik, baina atzerrian horrelako lanak entzuteko ohitura handiagoa dagoela diote, Euskal Herrian baino musika-mota hau unibertsalagotzat jotzen dute eta.

Hasieratik bazekiten zaila izango zela disketxe batek diskoa argitaratzea, «entzule gehienentzat agian zaila gertatuko da estilo hau; orain arte hemen jazz inguruan egin diren esperientziak oso onak izan dira baina harrera txikia izan dute; honetan ahotsa ere bada, hori da aldea. Azken finean, gure gustuko lana da, merkatuari begiratu gabe egina».

Alde horretatik, disko honen mamia esperientzia berritzat jotzen dute, kantatzeko beste manera bat, «hemendik kanpo ezaguna da moat honetako lana, baina Euskal Herrian orain arte ez da horrelakorik egin». Lankide ezagunak dituzte, jazz mundukoak, Iñaki Salvador, Victor Celada eta Gonzalo Tejada.

Hurrengo diskoan ere pentsatzen hasi dira jadanik eta diotenez, asmoa erabat jazz den lana egitea da.

RITXI LIZARTZA


Azkenak
“Herriak erabaki du Hatortxu Rock 30 aldiz egitea”

26 urtez euskal preso eta iheslariak etxeratzeko aldarria oholtza gainera eraman ondoren, Hatortxu Rock jaialdiak bere azken edizioa egingo du ostegunetik igandera bitartean, Lakuntzan (Nafarroa). Jaialdian bildutako dirua preso sein senideentzat dispertsioak zekarren zama... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


2025-07-22 | Patxi Azparren
Armagintza eta gerrekin eten

Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


2025-07-22 | ARGIA
Kanakyko independentistek eta Frantziak adostutako akordioa eztabaidatuko dute oinarriek egunotan

Uztailaren 12an akordioa sinatu zuten Kanakyko indar independentistek eta Frantziako Gobernuak Parisen. Negoziatzaile independentistek “akordio historikotzat” jo zuten. Alabaina, independentisten arteko hainbat taldek akordioari buruzko erreparoak agertu dituzte, eta... [+]


2025-07-22 | UEU
Elisa Peredo Quiroz (Maitelan)
“Emakume eta migrante izateagatik ez gaituztela kontuan hartzen hautematen dugu”

Kooperatibismo bat komunitateari begira: lurraldeetako beharrei erantzuteko ereduak zabaltzen jardunaldia izan zen ekainaren 19an eta 20an Usurbilen, Jakinek, Usurbilgo Udalak eta UEUk elkarlanean antolatuta. Praktika kooperatibo eraldatzaileen adibide gisa, besteak beste, [+]


2025-07-22 | Bertsozale.eus
Bertsolaritzaren dokumentazio bilketa sendotzeko aurrerapausoetan

 Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]


Bizkaiko autoeskolek hirugarren greba eguna izan dute astelehenean

Uztailak 8, 16 eta 21 izan dira greba egiteko ELA eta CCOO sindikatuek aukeratutako egunak. Kontsumorako Prezioen Indizea (KPI) eta soldatak parekatzea eta lanaldiak murriztea eskatzen dute. 


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


BSHko langileen gehiengoak onartu egin du sindikatuek eta enpresak adostutako aurreakordioa

Langile batzordeak eta enpresak adostutako aurreakordioak 655tik 609ra murriztuko ditu kaleratzeak, gainerakoak birkokatuko dituzte. Astelehen arratsaldean jakin da langileen %78k babestu dutela akordioa. Nafarroako Gobernuak eta langile batzordeak etorkizunari begira,... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Ana Sagasti (AZ Ekimena)
“Jasanezina da sanferminetan pixaren kiratsa eta etengabeko soinua”

Alde Zaharreko Ekimeneko Ana Sagastirekin hitz egin du Euskalerria Irratiak, bertako bizilagunek sanferminak nola bizi dituzten ezagutzeko. Bederatzi egunez eta 24 orduz soinua gehiegizkoa eta pixa usaina erabatekoa dela esan du. Jaia eta egunerokotasuna uztartzeko... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


Eguneraketa berriak daude