«Abertzaleen aukera herri programetan parte hartu eta erabakietan eragitea da»


1996ko martxoaren 31n
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Didier Borotrarekin elkarrizketa Iparraldeko egoera instutuzionalaz
«Abertzaleen aukera herri programetan parte hartu eta erabakietan eragitea da»
Didier Borotra, Miarritzeko auzapeza eta UDFko senadorea Frantziako Parlamentuan
Miarritzeko alkate eta Frantziako Parlamentuan senadorea. Bayrouk zuzentzen duen UDF alderdiko kide. Akitaniako Kontseiluko lehendakariorde izan da bost urtez. Euskal sendi ezagun bateko semea da Borotra.
Eginen al diguzu zure buruaren definizio bat, politikari gisa?
Zentroko politikaria naiz. Ene joera politiko ideologikoak kristau-demokratak dira. Europarra eta demokrata definitzen dut neure burua. Demokrata naizen aldetik, sufragio unibertsalaren bitartez eraikitzen den sistemaren aldekoa nauzu. Bere bitartez hautatzen den gehiengoaren erabakiak errespetatzearen aldekoa.
Miarritze biziki aipatua da egun. Udalbatza anitza zuzentzen duzu, abertzaleak barne direla. Berriki, EKErekin akordioa sinatu duzue. Mintzaiguzu amiñi bat honetaz guztiaz.
Duela bost urte, ia esparru ideologiko guztia hartzen zuen kandidatura baten barruan hautatua izan nintzen. Programa batu eta aurrerakoi bati jarraiki, Miarritze herriaren identitate eta baloreak gordetzen saiatzen ari gara.
Hiria hornikuntza berriez garatzea nahi dugu, turismoa dugun diru-iturri nagusia indartu aldera. Aldi berean, herrigintzako politika berbideratuz etxebizitza askoren suntsiketa debekatu dugu; geronen hiriaren identitatearen ezaugarri direlakoan.
Miarritzeko identitatea euskalduna da antzinatik, iragan bateko heredentzia singularra. Geroago, Miarritzek beste arkitektura eta kultura hartu zituen. Biziki garrantzitsua da historia ezagutzea hiriaren garapena ulertu eta aitzinatu ahal izateko.
Abertzaleekin dugun harremana, Miarritzeri buruz daukagun ikuspegi beretsuan garatzen da. Beren xede politikoekin bat ez natorren arren, lurrari dugun atxikimendu berak _Euskal Herriaren garapenaren eskubidean oinarrituak_ posibilitatzen ditu harreman hauek. Politika hau, alderdi guztion artean sinaturiko akordio baten ondorio da.
Zentzu honetan, hiriaren garapen eta bere identitatea balioztatzen duen politika bat martxan jarria dugu. Euskara, euskal kultura eta hezkuntza bermatzen dituen proiektuak lantzen ari gara. Euskal Kultur Erakundearekin, eta Nafarroa Beherea eta Zuberoako hainbat udaletxerekin dihardugu lanean.
Ipar Euskal Herriak berezko erakunderik gabe, funtsezkoa du auzapezen lana. Zertan dira zeuon ekimenak?
Alkateen ekimenak hiru biltzarretan garatzen dira gaur egun. Berauek ongi bereizi behar dira, ordea. Bat, hiru eskualde historikoen biltzarren ondokoa dugu. Erakunde hau oso da dinamikoa, bere helburuak ez dira nahi bezain zehaztuak ordea.
Andre Luberriagak kudeatzen duena dago bestalde, euskal joerako hautetsiak biltzen ditu. Atentzio handiz jarraitzen dut berau, Luberriagak egiten duen lana oso baliagarria baita Euskal Herriarentzat. Aldeak alde, hurbil sentitzen naiz berarengandik.
Hirugarrena, hautetsien kontseilu bat da. «Euskal Herria 2010» proiektuaren inguruan eratua; erabat boluntarista. Iparraldeko kosta eta barnealdearen arteko proiektu komun bat lantzera zuzendua. Biltzar horrek, Erregio eta Departamenduko Garapen Kontseilu Nagusiaren laguntza duela, Baiona-Angelu-Biarritz distrituaren garapena zuzentzea du zeregina; Ipar Euskal Herrian garapenean baitezpadakoa.
Mintza gaitezen beraz, BAB distritua eta barnealdearen arteko garapen eraginkorraz. Zertan da afera hau?
Frantziako Euskal Herriaren garapen ekonomiko, politiko eta kulturalaren plangintzan, BAB delakoa da gakoa. BAB distrituaren alkateetako bat naizen aldetik, Iparraldea, bai barnealdeari begira bai Hegoaldeari begira, garatzearen aldekoa nauzu.
BABen garapena, eta ipar-euskal kosta bere osotasunean, ezin direla deslotu ez barnealdeko garapenetik, ezta Hegoaldetik ere diot neuk. Euskaldun garen aldetik, proiektu orokorra garatu behar dugu; guztienganako solidaritatean.
Jakes Abeberri abertzalea, zure udalbatzan auzapezorde, oso kritikoa azaldu da berriki. Ez baitu nonbait ikusten Iparraldea osotasun batean garatzen ari denik. Zer diozu zuk zeuk?
Jakesekin ados nago zenbait aspektutan. 23 urtez Baionan eramandako politikaren ondorioz, distritu honek bere abantailak lortu baititu. Langabezi tasa beste inon baino apalagoa da distritu honetan. BAB distriturako garatu izan den plan ekonomikoa berrikusi behar da, beraz. Miarritzeko udalbatza osoak ere halaxe dio. Gure udala prest dago distrituaren proiektua berdefinitzeko, baita BABeko gure herrikideak Iparraldeko herri arteko egitura juridiko naturalago batean bil daitezen behartzeko; eskuarmenaren perimetro geografikoa berplanteatzeko. Miarritzeko Udalak bere asmo eta ekimenak norabide horretan garatu nahi ditu, eta halaxe eskatu die Angelu eta Baionako udalei ere.
Kostaldeko goi-mailako turismo guneek ez ote dute barnealdeko nekazari mundua desagertaraziko?
Barnealdeko eta itsas parteko turismogintza ez dira elkarren aurka, osagarriak baizik. Barnealdeko turismoa ez da garatuko laborantza bizirik ez bada, eta laborantza berez ez da aski barnealdea biziarazteko. Turismoak eta laborantzak lagundu eta osatu behar dute elkar. Frantziako Euskal Herriaren garapenaren erronka handienetakoa bat horretan datza. Horretarako, Iparralde osoaren politika ekonomiko oso bat garatu behar dugu, beti ere laborarien iritziak kontuan hartuz, bistan da.
Maastrichtez geroztik, garapen ekonomikoaz hitz egin da usu. Frantzia eta Espainia artean gaudela, nola bizi dituzu Ipar eta Hegoalde arteko harreman politikoak?
Batetik, Hegoaldea da Frantziako Euskal Herriaren garapenerako eremu posible bat. Bestetik, Iparraldea oinarria da Akitaniako erregioarekiko mugaz gaindiko harremanetan. Haatik, Euskadi eta Nafarroako gobernu eta diputazioekiko lankidetza ez da zeregin samurra.
Lehenbizi, frantziar eta espainiar erakundeak ez dira jatorri berekoak. Bigarrenik, eskuartze eremuak ez dira elkarganatzen, eta aldi berean, elkar ezagutzeko, elkarrekin eta sakonean aritu beharra daukagu oraindik ere. Aitormen politiko handiak egin baino, egunez eguneko lan txikiak ekarriko digu elkar ezagutza eta lankidetza.
Bestalde, Europa berria eraikitzen hasi denetik, hego eta ipar arteko harremanak gehiago garatu ez izana, Espainiak monetaz eginiko manipulazioari ere egotzi behar zaio. Monetaren debaluazio konpetitiboak, pezetaren debaluazioa ekarri du azken hiru urteotan: % 30. Frantziak senperrenak egiten ari da bere moneta truke-paritatean mantentzeko. Testuinguru horretan, ez da aski esatea jatorri berekoak eta herri bat osatzen dugula. Ekonomia eremuan, Hegoaldean eta Iparraldean, diziplina bera ezartzen ez den bitartean, nekez garatuko ditugu gure harremanak. Beraz, Euskal Herriaren onerako, ene ustez, soluziobide onena moneta bakarra izatea da.
Europa berrian, ikusten ahal duzu Akitania, EAE eta Nafarroak osaturiko gune politiko-ekonomiko berezko bat?
Ez da ene ikusmolde politikoa. Agian, egunen batean, bi aldeetako komunitateak eskualde batean bilduko dira; hori, baina, ez dut oraingo Europaren eraikuntzaren barruan posible ikusten. Hiru gobernuen arteko harremanak orain diren baino garatuagoak izan beharko lirateke. Borondate politiko kontua da, beti ere, era natural batez ulerturik, elkarlanean oinarriturik.
Alta, ez dut sinesten eskualde nazional berri baten eraikuntzan. Mende honen erdialdeko ikuspegi bat da, gaur egun guztiz zaharkitua. Eskualde komun hauetan dauden errealitate ezberdinek pragmatismo baten alde lan egitea eskatzen dute.
Euskal Departamendu bati oniritzia emango al zenioke, ordea?
Ene iritzirako, ez da berebizikoa Euskal Departamendua sortzea. Departamendu horrek ez baitu signifikazio politikorik izanen. Ezin dugu pentsatu inola ere, esaterako, euskal gobernuak duen eskuartze politikoa izanen dugunik. Departamendu hori, finean, Frantziako administrazioaren beste kate-maila besterik ez da izanen. Kontseilu Nagusiaren esanetara dagoena.
Egia da Euskal Herriaren hautetsi biltzarra izango zela, baina, erakundeak daudenean daudela, garapen proiektu bati elkarrekin ekitea askoz garrantzitsuagoa ikusten dut nihaurk uneon.
Zeure ustez, abertzaleak izanen al dira sekula ezker edota eskuin frantziarren alternatiba politikoa?
Ene iritziz, ez. Arrazoi bategatik: populazioaren osaketa oso kosmopolita ari da garatzen Europan. Ipar-euskal kostaldean dagoen populazioaren herena kanpotarra da. Abertzaleak ez dira espresio sozial aski handirik, eta boterea eskuratzeko modua sufragioa den bitartean, alternatiba sendo bat osatzea ezinezkoa egingo zaiela uste dut.
Abertzaleen oraingo aukerak, herri programetan parte hartzea, erabakietan eragitea eta ardurak konpartitzea dira. Azken urteotan, abertzaleek badute eragin erreala eta positiboa bizitza publikoan. Bere ikusmoldeak malguagoak bihurtzen doazen ahala, are eragingarriagoak izanen dira egiteko publikoan. Instituzioetan parte eta ardura hartzen duten neurrian, are emaitza politiko onuragarriagoak bilduko dituzte. Egungo Europan, joko demokratikoan aritzea dute aukera bakarra.
MIKEL ASURMENDI
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakUDF
PertsonaiazBOROTRA1
EgileezASURMENDI1Politika

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude