«EAJ Estatuan aintzakotzat hartzen dute gu hemen gaudelako»


1996ko martxoaren 24an
Doralen hilketak sortutako tentsioari buruz elkarrizketa Olarrarekin
«EAJ Estatuan aintzakotzat hartzen dute gu hemen gaudelako»
Joxe Mari Olarra, HBko Mahai Nazionaleko kidea eta legebiltzarkidea
Orain 38 urte Tolosan jaioa, egun Billabonan bizi den arren. 13 urterekin hasi zuen bere militantzia, eta 13 urte dira, hain justu, Mahai Nazionaleko kide dela. Ilusioz gainezka azaldu zaigu, «Ezker Abertzaleak urte t'erdi honetan erakutsi duen indarrarengatik».
«Gero alferrik izango da negar egitea». Ertzaintzari buruz zeuk esana, eta astebetera Doral hil zuen ETAk. Zenbaitek loturarik ikusiko zuen zure bien artean.
Cabezonen aurkako ekintza guztiontzat berria izan zen, nolabaiteko astindua. Egun, Euskal Herria eta Estatuaren arteko gatazkan, Ertzaintza, EAJren bidez, erdian jarri da. Ondorioz, EAJri estrategia aldatzeko eskaintza egin diogu, gutxienik erditik kentzekoa. Gure borroka ez da Ertzaintzaren aurkakoa, Estatuaren kontrakoa baino.
Baina aldaketarik ere izan da. Ertzaintza uneotan Estatuaren zutabe nagusienetakoa da independentismoaren kontra. EAJren estrategia eta Estatuarena bera da. Doralen aurkako ekintzaren ostean Ezker Abertzalean konmoziorik ez izatea _hori horrela izatea gogorra izan arren_, jende askok Ertzaintza urrunegi joan dela ikusi duelako da.
Ertzaintza eta Ezker Abertzalearen arteko liskarra gainditzeko zer egin daiteke?
Goikoetxearen kontrako ekintzaren ostean egin bezala, Mahai Nazionalak gutuna igorri dio EAJri, bere estrategia berkokatzeko eskatuz. Bere horretan jarraituz gero, defenditu egin beharko baitugu. Independentista bezala funtzionatu nahi badugu, EAJ erditik kendu beharko dugu. Eta horrekin ez dut mehatxurik egiten.
Doralen hilketaren ostean Ezker Abertzalearen eta EAJren arteko harremanak erabat eten direla esan daiteke?
Iazko bilera hartatik, HB eta EAJren artean ez dago harremanik. Alternatiba Demokratikoa defenditzeko, azken batean Estatuari ETArekin hitz egin dezan presio egiteko, beraiek zein urrats ematen zituzten ikusi arte harremanak bertan behera uzten genituela esan genien orduan. Hitzen ordez, EAJrengandik nahi duguna da eguneroko praktika, horrek hurbilduko baikaitu edota gehiago urrunduko. Finean, Atutxaren hitzak eta Egibarrenak, Ardanzarenenak eta Arzalluzenak, oso diferenteak dira. Horietatik zein da EAJ?
Eta LAB eta ELAren arteko akordioarekin zer gerta daiteke?
Antzeko gertaeren ostean, haserraldiak izango dira, baina praktikan ez da ezer gertatuko, gerora begirako planteamendu estrategikoa delako bien artekoa.
Bi sindikatuok akordiorako erakutsi duten jarrera ona ez da nabari indar politiko abertzaleen artean...
Horregatik hitz egiten dut praktikaren garrantziaz. LAB eta ELAren artean bizpahiru akordio lortu dira, eta orain akordio horiek zenbait gauzatan praktikan jarriko dituzte. Egia da indar politikoen artean batasuna ez dela ikusten, hemen bi estrategia baitaude: herri honen independentzia demokratikoki lortzea edota Estatuaren estrategiaren barne egotea. Bakoitzaren jarrera eguneroko lanean ikusten da, eta uneotan EAJ Estatuaren estrategiari makurtzen zaio. EA, berriz, apurka eremurik gabe geratzen ari da.
Baina hemen bada beste planteamendu bat: independentismoa. Eta honek ez du zertan HBren planteamendua soilik izan behar, zabalagoa da. Planteamendu hau estrategia espainolaren eta frantsesaren aurka dago. Beraz, batean edo bestean zaude. Siglak batuz ezin da benetako batasunik lortu, eguneroko praktikarekin baino.
Zein klabetan ulertzen duzu ETAren azken ekintzen ostean ezagututako tentsio igoera berri hau?
Azken urte t'erdian Estatua eta EAJ harriturik geratu dira Ezker Abertzalearen tinkotasunarekin. ETAk egin dituen ekintzek Estatuaren zutabe guztiak ukitu dituzte. Eremu politikoan ere Ezker Abertzaleak sekulako tinkotasuna erakutsi du. Estatuarekin dauden eta Euskal Herriarekin daudenen arteko diferentzia areagotu egin da.
Neurri batean, Irungoaren ostean tentsioa sortu da EAJk bere Ertzaintzari babesa eman behar diolako. EAJk Ertzaintza darama gure kontra, eta horrelako gertaeren aurrean babesa eman behar dio, bestela Ertzaintzak eskuetatik ihes egingo baitio. Orain EAJk Ertzaintza kontrolatzen du, baina kontrolatuko al du? Arzalluzek kontrolatzen al du Atutxa? Atutxa eta jende faktiko hori barruan egonda, EAJk Olloraren edota Egibarren bideari heltzeko non ditu zailtasunak, Ezker Abertzalean ala alderdiaren barruan?
Tentsio igoera horrek, ETAren azken ekintzek... ez al dute zerikusirik izan hauteskundeetan HBk jasan duen jaitsierarekin?
Botoak galdu ditugu Estatuak aurrera daraman presio handiak gure inguruan nolabaiteko mina egiten duelako. Baina 181.000 boto horiek azaltzen dutena baino indar gehiago azaltzen du HBk urte osoan. Gainera, hauteskundeok kontraesana sortzen dute gure baitan. Gure mezua da «Espainia kanpora, independenteak izan nahi dugu», eta ondorioz, batzuek ez diote baliorik ematen botoari, eta ez da bozkatzera joaten.
EAko aitona batek esan zidan orain bi aste: «Zuen estrategiarekin eta jasaten duzuen ororekin 181.000 boto izatea miraria da». Emaitzekin oso pozik gaude, Estatua arduratua dagoelako pozik gauden bezala. Monzonek zioen bezala: «Estatuari begira iezaiok, eta Estatua arduratua bazegok hi ondo hago».
Hauteskundeetako emaitzak ikusita, independentziaren aldeko proiektua ez al da ahulduta geratu?
Batzuek egiten duten irakurketa da: autodeterminazio eskubidea emanez gero, eta PP, PSOE, IU, UPN eta CDNren botoak alde batera jarri, abertzaletasuna askoz baxuago geratzen da. Hori ez da egia. NATOren erreferendumean denak NATOren alde agertu ziren. Baina herri honek «ez» esan zuen. Erreferendum bat eginez gero, zerbait praktikorekin herriari galdetzen bazaio, erantzuna bestelakoa izaten da.
Erreferenduma eginez gero, herriak beste modu batera jokatuko lukeela esatea ez al da baikorregia izatea?
Estatuak pentsatuko balu beraiek irabaziko luketela, oraintxe bertan emango ligukete autodeterminazio eskubidea. Ematen ez badigute da emaitzaren beldur direlako. Eman diezagutela autodeterminazio eskubidea, utz diezaiotela herriari hitza eta denok onar dezagun herriak dioena. Oraintxe enbido hori edonori.
HBk etorkizunean zein jarraipen emango dio ETAk apirilean planteatutako alternatibaren plazaratzeari?
HBk Alternatiba Demokratikoa bere egin du, Ezker Abertzaleko beste alorrek egin duten bezala. Denok urratsak emanen ditugu Alternatiba Demokratikoa gehiago sozializatzeko, bakearen bidea hor baitagu eta mahai gainean dagoen alternatiba bakarra baita.
Non eta nola gauzatuko duzue sozializazio hori?
Herri honetako sektore guztiek Alternatiba Demokratikoa zer den ezagutzeko eta eztabaidatzeko aukera izan behar dute, herri honetan hainbeste hildako zergatik dauden jakiteko aukera. Azken batean, ETAk zera baitio: herri honi eman hitza, eta lurralde batasuna bezain funtsezkoa den gaia jarri mahai gainean, eta guk armak alboratuko ditugu.
Elkarri-k ere hartu du alternatiba hori erakusteko ekimena.
Elkarri-ren ekimenak, ETAren bideoa eskainiz eta Ollora eta Egigurenen planteamenduak salduz, alde bat positiboa du: ETAren bideoa are gehiago sozializatzea. Baina pertsona baten alternatiba ETArenarekin parekatzea mingarria da. EAJk alternatiba demokratiko bat duela? Estatuak beste bat? Jar ditzatela mahai gainean. Orduan aldera ditzakegu.
Mahai Nazional osoak erantzukizuna beregain hartu ostean, Jon Idigoras baino ez dute espetxeratu bideoaren kontuagatik...
ETAk Estatuari emandako erantzun gogorren ostean, Estatuak bere ezintasunean martxan jarritako zigor politikoa da. Estatuak ETArekiko ezintasun hori mantentzen badu, eremu politikora jauzi handiak emango ditu. Estatuak ezin du jasan azken urteko Ezker Abertzalearen dinamika, ez ETArena eta ezta ere gu apurka independentista gisa bizitzen hastea.
Desobedientzia zibilaren ildotik urratsak eman nahi ditugu: NAN dela, inkulpaturik egon eta epaitegietara ez azaltzea dela, zergak direla... Apurka euskaldun gisa bizi nahi dugu. Eta hona gonbitea EA eta EAJri: euskaldun gisa bizi nahi badute, urratsak eman ditzatela independentista bezala, eta elkartuko gara bidean.
Gobernua osatzeko, PPk deia luzatu die EAJ eta CiUri. Nola ikusten duzu etorkizuneko Espainiako Gobernua?
Norbaitek pentsa dezake egonkorra ez den Gobernu batek are oztopo gehiago jar ditzakeela ETA eta Estatuaren arteko prozesu berri bat irekitzeko garaian. Ez da horrela. Funtsezkoena da Estatuak zer esaten duen, eta Estatua bera da PSOErekin edo PPrekin.
Kinieletan hasiz gero, posible da PPk CiUrekin egoeraren arabera itunak egitea. Eta Arzalluz atzean izango da, erortzen diren apurrak jaso asmoz. Azken batean, EAJ Estatuan aintzakotzat hartzen badute da gu hemen gaudelako. Baina EAJ gai da PPri laguntza emateko, bere interesengatik deabruarekin ere ezkonduko bailitzateke.
Iaz elkarrizketaren alde eginiko zenbait adierazpen hauteskundeetarako estrategia gisa ulertu zituen HBk. Hauteskundeak atzean utzita, mugimendurik egon daiteke epe labur edo ertainean?
ETAk, azken komunikatuan, fronte guztiak zabalik dituela esaten zuen. Eta beste batean, honako hau: «Hitza bete». Horrek esan nahi du bideren bat zabalik dagoela, eta gutxieneko komunikazioa egon zela. Urratsak eman dituen bakarra, baina, ETA izan da, eta EAJren eta Estatuaren esku dago ETAren agiriari erantzutea.
MIKEL JAUREGI
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
PertsonaiazOLARRA2
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
Inteligentzia Artifiziala
264 milioi euroren truke, Musken Grok adimen artifiziala Telegrameko erabiltzaileetan instalatuko da

Urtebetean Grok-ek Telegramen ibiltzeko aukera izango du, mezularitza enpresaren 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du. Pável Dúrov Telegrameko sortzaile eta jabeak baietsi du operazioa bere kanal ofizialean.


Tortura zantzuak izan arren, Raul Fuentesen kasua ez duela ikertu gogorarazi diote NBEtik Espainiari

1991n atxilotua izan zenean Espainiako Poliziak Bilboko Komisarian torturatu egin zuela salatu zuen Raul Fuentesek. Espainiako auzitegiek ez zuten salaketa aintzat hartu, besteak beste delitua preskribituta zegoelako. Orain, Nazio Batuen Erakundeko Torturaren Aurkako Batzordeak... [+]


2025-05-30 | Sustatu
Euskaraldiak Artazu herritik dakarkigun harribitxia

Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]


Jaurlaritzari “kezka” sortu dio EHUko Medikuntza Fakultateko euskarazko plaza berrien kopurua %60 murrizteak

EHUk, aldiz, azaldu du ezinezkoa dela hitz emandako 40 plaza berriak eskaintzea, ez baitute horretarako baliabiderik. Plaza berrien kopurua pixkanaka areagotzeko asmoa erakutsi du EHUk.


Donostiako Guardetxearen aldeko osoko bilkurako protestan gazte bat atxilotu du Udaltzaingoak

Tentsio uneak bizi ahal izan dira ostegun eguerdian Donostiako Udaletxeko udal batzar aretoan.


AEBek proposatutako su-eten akordioa “aztertzen” ari da Hamas

Proposamenak “hilketek eta goseteak” bere horretan jarraitzea bermatuko duela salatu du Hamasek, baina gehitu du zer erantzun aztertzen ari dela. Israelek proposamena onartu duela jakinarazi dute AEBek.


2025-05-30 | ARGIA
Gizon batek 13 urteko alaba hil du eta bere buruaz beste egin du ondoren, Bilbon

Bilbon, Larraskitu auzoan, familiaren etxean gertatu da. Eztabaida bortitz baten ondoren emakumeak etxetik ihes egin du eta Udaltzaingoari deitu dio. Udaltzainek alabaren eta aitaren gorpuak aurkitu dituzte etxean. Emakumea ospitalera eraman dute zaurien ondorioz.


Herrietako farmaziak despopulatzearen kontrako tresna izan daitezkeela uste du COFNAk

Nafarroako Farmazialarien Elkargo Ofizialak (COFNA) eta Nafarroako Gobernuko Lurralde Kohesiorako Sailak programa bat abiatu dute landa eremuko jendeak behar bezala hartzeko medikazioa.


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


2025-05-30 | ARGIA
Kerik gabeko eremu gehiago ezarri nahi ditu Espainiako Gobernuak: markesinak, campusak, terrazak...

Espainiako Osasun Ministerioa kerik gabeko eremu berriak ezarriko lituzkeen lege aurreproiektua eratzen ari da eta Hego Euskal Herriko lau lurraldeetan izango luke eragina. Eremu berri horien artean, tabernetako terrazak, unibertsitateetako campusak edo autobus-markesinak ageri... [+]


Bizkaiko Aldundiak Jaurlaritzaren ardurapean utzi du Bilboko itsasadarraren azpiko metroaren lotura egiteko aukera

Bilboko itsasadarraren ertz biak lotzeko ibilgailuentzako tunelaren proiektuagaz batera, Areeta eta Sestao lotuko zituen anezka-tren bat ere iragarri zuen Bizkaiko Foru Aldundiak 2022an. Orain, proiektua gauzatzeko ardura Eusko Jaurlaritzaren mendeko Euskal Trenbide Sareari... [+]


Atxondon hildako langilea “diru-gosearen” biktima izan dela salatu du AHT Gelditu!-k

AHT Gelditu elkartearen esanetan, AHTren obretan asteartean izandako heriotza bezalakoen atzean "esklabotza-baldintzak" eta "tratu arrazista umiliagarri eta iraingarriak" baino ez daude. Atxondoko Udalak gertatutakoa ikertu eta argitzeko eskatu du. AHTko obretan... [+]


2025-05-29 | ARGIA
Segregazioa hezkuntza
Ikastolen Elkartea: “Matrikulazioren kudeaketak ez du segregazioa bukatzeko balio”

Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin... [+]


CAF Palestinan eraikitzen ari den trenbidearen bigarren fasea hasi izana salatu dute

Okupatutako Jerusalemgo Ekintza Nazional eta Zibileko batzordeak jakinarazi du trenaren bigarren fasearen hasiera, eta gaitzetsi egin du kokalekuen arteko komunikazioa indartzea duelako helburu. Zisjordanian 22 kokaleku berri ezarriko dituela adierazi du Israelek.  


Eguneraketa berriak daude