«Ez dut ulertzen leku eta une guztietan musika jartzeko mania»

1996ko martxoaren 17an

Karlos Gimenez musikagile eta pianojoleari elkarrizketa
«Ez dut ulertzen leku eta une guztietan musika jartzeko mania»
KARLOS GIMENEZ
Ordizian bizi da orain eta bertan aritu gara jatorriz argentinarra den musikari honekin musikaz, noski, berbetan. Disketxeetan, telebistako produkzioetan, Imanol eta Xabier Lete kantariekin aritzen da, besteak beste, musika prestaketak egiten. Isiltasunetik abiatu beharra aldarrikatzen du soinuen saturazioa nagusitu den gizarte honetan, horregatik elkartu gara musikarik gabeko taberna zahar batean.
Besteen lanak musikatzen aritzen zara. Noiz ikusiko dugu zure kabuz egin duzun lanik?
Oso lanpetuta nagoenean ez dut egitasmo propioetan pentsatzen, ez naizelako iristen. Hala ere, libro samar nabilen denboraldietan berotu egiten naiz, berriz ere ahaztu beharrean aurkitzen naizen arte. Une honetan gogo handiz nabil, eta antolatu beharra dut. Eginda baditut gauzak, baina azken ukituak eman gabe. Horiek prestatu nahi ditut zuzenean emateko eta grabatzeko. Printzipioz pianoa protagonista izan dadila. Hau laster egiteko aukerarik izango dut ziur aski.
Euskal kantautoreekin egindako lanari helduz, zein bilakaera ikusi duzu azken hamabost-hogei urteotan?
Oso konplexua da. Duela hamabost urte izugarrizko afizio herrikoia zegoen, eta jendearen arreta gai soziopolitikoei zuzendua egoteak erabateko bilkurak bilakatzen zituen kontzertuak; kantatutako ideiak entzun nahi zituzten.
Orain, ordea, kantautoreen artean estilo aniztasun gehiagorako joera dago. Batzuk poesia musikatzen gelditu dira, eta beste estilo batzuk sortu egin dira. Egun euskal musiken sorkuntzak ez du zerikusi handiegirik ordukoarekin. Lehen kantatzen hasteko arrazoia intelektuala zen, eta egun era guztietako jendeak parte hartzen du sorkuntza musikalean. Motibazioak aldatu dira.
Eta zuk hauekin egin duzun lanari dagokionez, zein bilakaera izan du?
Asko aldatu da. Lehen lana egiteko beste era bat zegoen: lokal batean bildu, entseiatu... Beti funtzionatuko duen lan sistema bada ere, gaur egun guk era praktikoagoan lan egiten dugu. Bakoitzak bere lana egiten du, ez dugu hainbeste elkartu behar... Era egituratuago batean lan egiten dugu musikariek. Dena den, hori beste esparruetan ere gertatu da.
Kantautorearen irudia noraino da musikariarena?
Nik, musika konpontzaile naizen aldetik, ezin dut nire muga igaro. Norbaitek lan bat eskatzen didanean, bere lana egin dezadala eskatzen dit. Nire ideia musikalak ditut, eta hauek egitasmo bati egokitu egin behar dizkiot. Batzuetan ere bidea nahiko zabala, irekia, uzten didate, baina ez ohikoan. Nik ez dut nire musika besteen bitartez egiten, baizik eta eskatzen zaidana ahalik eta hobekien egiten saiatzen naiz.
Baina zure `eskua' igertzen da besteen lanetan?
Hori ere bai. Nik egitasmo batean nire ideia musikalak ere jartzen ditut. Batzuetan gutxiago eta besteetan gehiago. Ezberdina da proiektua gehiago edo gutxiago zehaztua ematen didatenaren arabera. Gero, egokitzapen lana beharrezkoa da. Batzuetan beste era batera egingo nituzkeen gauzak egin beharrean izaten naiz, baina ez dut beste aukerarik.
Kantari batzuekin, elkarrekin eboluzionatzea ere ez al zaizu gertatu?
Bai, eta gainera ebitaezina da. Gauza antzekoak ikasten dira, esperientzia komunak bizitzen, eta horrek nolabaiteko paralelismoak sortzen ditu.
Imanolekin, esate baterako, hamazazpi urtetan egin dut lan. Xabier Letek eta biok ere, nahiz eta urte gutxiagotan lan egin, oso sakonean ulertu dugu elkar. Beharrezkoa da elkar ulertze hori.
Dena den, musikari berriekin topatzea ere oso ona da, beti aukera eta bide berriak irekitzen baitira.
Musikari gutxirekin lan egiten da Euskal Herrian. Ez al du horrek nolabaiteko homogeneotasunik sortzen?
Ezaugarri komunak agertzen dira, baina poesiak, bertsoek, egiturak berak eraginda ere bai. Teknika antzekoak erabiltzen dira. Musikan euskal estilo bat dago iturri herrikoiera jotzen den unetik. Orain sortu den musika asko dago, baina euskal musika herrikoiaren estilo beretsuan sartzen da, batez ere kantautoreen kasuan.
Antzerakotasuna ematen duen beste faktore bat bertsoak letra moduan erabiltzea da. Horrek, metrika dela eta, egitura batzuen erabilera bultzatzen du. Hizkuntza bera ere musikaltasun zehatz batzuekin hobe egokituko da ziur aski.
Musika sortzaile diren asko ez omen dira musika kontsumitzaileegiak.
Nik musika klasiko asko entzuten dut, baina ez dut musika gehiegi kontsumitzen. Saturazioagatik da. Kalera atera eta etengabe musika ezberdinak entzun behar dira nahi gabe ere. Hainbeste erreferentzia ditugu leku ezberdinetan, ezen aukeratzeko gaitasuna galtzen ari baikara. Tabernetan, deneatan, trenean... gero eta leku gehiagotan jartzen dute musika, «40 principales»eko abestiren bat... Jada arazo bat da, ez dakit zergatik entzun behar duzun musika nahi ez baduzu. Jatetxeren batean protesta egin izan dut musika altuegi jarri izan dutelako.
Isiltasunetik abiatu behar da, eta musika baldin badago, aukeratua eta helburu bat duela izan dadila.
Zein da zuk aukeratzen duzun musika?
Klasiko izenekoaren barruan kokatzen denak oso lotua nauka, esparru horretan mugitzen dira lanerako nire ideiak. Ez dut alde batera utzi nahi, batez ere musika akustikoaren aldetik.
Egungo erritmoak oso ondo daude _rithm and blues-aren zale sutsua naiz_, baina batzuetan estandarizazioan amaitu du. Musika klasikoa, berriz, alde batera uzten da, ez zaio inori interesatzen.
Musika kontsumo oharduna badago? Kultura musikalik badago?
Ez. Irrati kateek eta Coca-Cola bezalako enpresa indartsuek, bere izarrak telebistan erakutsiz, ezartzen dute zer entzun behar den. Gero, hortik ateratzen diren gauzak entzun nahi dituen jendeak bultzatuta beste era bateko diskoak ere saltzen dira.
Azken horiek nahiko presioa egiten dute?
Ez. Neurri handi batean jendearen aldetik ere alferkeria badago. Uneoro zerbait entzuten eta esperimentatzen ari zaren heinean, horrek nolabait lotu egiten zaitu, nahi gabe ere. Zure barruan barneratu denez gero, bilatzeko behar gutxiago duzu. Irratian, autobusean... musika jada entzun baduzu, beste zerbait bilatuko duzu: kontzertuak... Enpresak egindako aukera entzunda ere, hori ez duzu gainetik kenduko. Publizitatearen eragina izugarria da. Ez dut ikusten hau gelditzeko modurik. Bakar-bakarrik jendeak aukeraketa bultzatu eta garatu dezala erabat. Neurriak har ditzagun, nahi duguna bakarrik entzun dezagun. Ez dut ulertzen leku eta une guztietan musika jartzeko mania. Koadro on baten aurrean egunkaria irakurtzen hastea bezala da.
Disketxeekin lan asko egin duzu. Hauek eta instituzioek mezenas lana egiten al dute?
Ez, hori ez du inork egiten. Instituzioek batzuetan hori sinestarazi nahi dute, baina zuzentzen dituzten alderdi politikoen helburuak baino ez dituzte betetzen hauek. Mezenas lana egiteko artistek aukeratutako bitartekoak jarri beharko lituzkete, artea garatzearren.
Zein bitarteko daude orain?
Gipuzkoan, esaterako, Joxean Arbelaitzen bitartekaritza lanari esker zerbait antolatzea lortu da. Baina Aldundiak ez badu arreta jartzen, dirua alferrik botako da. Kontzertu bat antolatu ondoren ez badituzte entzuleak ikuskizunetara bultzatzen, ez du ezertarako balio. Dirua zaborrera doa. Irizpide egokirik ez dago, interes izpirik ez. Interesa eskatzen diet, bitartekariak bila ditzaten artistak eta instituzioen arteko lana bideratzeko. Disketxeek ere bete lezakete paper hori, baina gehiegi litzateke hauei irizpide ekonomikoak ez nagusitzea eskatzea, ez?
Musikari gutxi dago, ordea, euskal musikarien elkartean. Zergatik?
Musikan gabiltzanon kontzientzia kolektiboa badago, baina ez espazio sendorik. Arazoa da ez garela eta soldatapekoak ezta enpresariak ere. Produkzio era asko daude eta musikariak kate horretako lan ezberdinetan kokatzen gara. Hori oso garrantzitsua da, berehala arlo ekonomikora iristen garelako. Horrela ezin da sindikatu bat sortu. Elkartasun sentimendu bat badago, baina ez da ekintzetan gauzatzen.
Nola uztartzen dituzu alde batetik kantautoreen laneko klasikotasuna eta telebistako laneko teknologia berriak?
Oso ondo, erabat bateragarria da dena. Nik atsegin ditut teknologia berriak oso eraginkorrak direlako, froga eremutzat ditut, dena ezin baita buruan eduki.
Zuzenean edo grabazioa nahiago?
Zuzenekoa edozeren gainetik beti. Dagoen benetakoena da. Musikaren adierazpen errealena.
ARANTXA ERASUN
22-26

GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakMusikoakGIMENEZ2
PertsonaiazGIMENEZ2
EgileezERASUN2Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

4x16: Sarasua bueyeroa da

Beranduegi | ARGIA

"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Xabier Letona Biteri

Infiltratutako beste polizia bat atzeman dute Madrilgo hainbat kolektibotan

Gedar

‘Gu’-aren inguruan marraztu du Tupust! kolektibo feministak bere hirugarren alea

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Efemeridea: Hego Euskal Herriko lehen euskarazko kazetaritza artikulua argitaratu zuen El Correo del Norte egunkariak

ARGIA

Bigarren saioan ere ez dute 'Naparra'-ren gorpuzkirik aurkitu Landetan

Xabier Letona Biteri

Azkenak

2024-05-06 | Mattin Jauregi | Inaxio Arin | Balerdipeko erleak

Lan banaketak

Gizakiok ez bezala, erlauntzako hiru partaideek jaiotzetik dituzte eginkizunak argi.

2024-05-06 | Nagore Zaldua

Arrosarioa, sexu-estrategia aurrerakoiaren adierazle

Itsaso zabalean bada izaki lirdingatsu bat, gorputz gardenekoa, bitxi bezain ezezaguna. Aitzitik, ezin esan genezake ezohikoa denik, haren banaketan munduko itsaso gehienetara zabaltzen baita, Kantauri itsasoa barne. Batzuetan bakarka topatu daitezke, besteetan aldiz lepoko edo... [+]

2024-05-06 | Jakoba Errekondo

Intsusa lore edariak

Edanari emateko prest? Uda atari hau aproposa da gero berokoak etortzean ez lehortzeko edariak destilatzeko. Hezetasunari eustea garrantzitsua da gorputzari bere onenean atxikitzeko, eta etxean sortutako mamarekin bada zer esanik ez.

2024-05-06 | Garazi Zabaleta

Erlauntzako airea arnastearen onurak

Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]

2024-05-05 | Jenofa Berhokoirigoin

Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek

Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]

Eguneraketa berriak daude