«Molde berrietan aritzeko prestatu nahi dugu Abertzaleen Batasuna»

1996ko urtarrilaren 14an

Abertzaletasuna Ipar Euskal Herrian Richard Irazustaren iritziz
«Molde berrietan aritzeko prestatu nahi dugu Abertzaleen Batasuna»
Richard Irazusta, Abertzaleen Batasunako bulego-kidea
Hendaiarra, herri borrokan gaztetik engaiatua, Herri Taldeak-en eman zituen lehen urratsak. EMAren sorreran partehartzaile, gerora bozeramaile, abenduan AB koaliziora pasa zen arte.
EMAk hamar urte bete berri ditu. Azalduko al dizkiguzu laburrean, ordutik gaur egunera mugimendu honen ibilerak?
EMA Iparraldeko jende anitzentzat esperantza handia izan zen. Aro berri bat zabaltzen zela uste zen, baina ez zen guztiz hala izan. Ezkerreko mugimendu abertzale bat eratzeko egiazko grina zegoen Iparraldean. Artean, Hego eta Iparralde artean arazo franko zegoen; oraindik trenkatu gabeak.
EMA sortzean Euskal Batasuna sortu zuten; ia garai berean. EMAren indarra ahuldu zen une batez. EB, gehienbat, Hegoaldetik eta ETAren ingurutik sortu zen. Hamar urteren ondotik frogatu denez, hegotik iparrera begira egin zituzten analisiak okerrak izan ziren.
EMAk, biziki erroturik Iparraldeko gizartean, aitzina eraman zituen bere asmoak: herri borrokari atxikia, erakunde publikoetara ere gauzatu nahi izan zuen bere lana. Hauteskundeetan indar bat izatea zen bere erronka, eta hori neurri handi batean lortu egin du.
Berriki, zuk zeuk, EMAko bozeramaile izateari utzi diozu, eta Abertzaleen Batasunan sartu zara. Zein da aldaketa honen zioa?
EMAk hamar urteotako eztabaida burutu berri du. EMA eta Ezker Abertzalearen indarrak hauteskundeei begira nola dauden aztertu ditu. Badago egoera berri bat: orain hamar urte ez bezala, Ezker Abertzalean _HB, EB, HA eta EMA barruan direlarik_ ezinezko zen eztabaida bat aitzina eraman daiteke egun.
Egun, hamar urte hauen ondotik, talde hauek guztiek AB onartzen dugu hauteskundeetarako tresna bakar gisara. Aldaketa bat eman da, beraz. Eta herriaren aurrean halaxe azaltzea pentsatu izan dugu EMAtik. Beti batasunaz mintzatzen da abertzaleen artean, eta orain batasun molde hori definitzeko tenorea heldu zaigula uste dugu.
ABren egitura sendotu eta finkatu aldera, EMAko bulegoan geunden lau militante ABra pasa gara. Isteque, Apeztegi, Cherquesfoss eta laurok. ABn gauden aldetik, batasun hori argi zehaztu nahi dugu.
EMAk uste du ABren dinamikari bultzada indartsu berri bat eman behar zaiola, eta horretarako, EMAko militanteak izaten jarraitzen badugu ere, iritzi publikoaren aurrean gure iritziak ABren izenean soilik eman behar ditugu. EMAk bere militanteak eta asmoak ongi bereizi beharra dauzka. Ene kasuan, esaterako, EMAko bozeramaile izaki, batasuna mantendu beharrez, behin baino gehiagotan ene ikusmoldeak isildu eta gorde behar izan ditut ABn.
Hauteskundeetarako nahikari eta ardura sobera ukaitea leporatu zaio EMAri zenbait sektoretatik, ez al da hala?
Herri borroka eta instituzioetan lana egitea zen gure asmoa, hasieratik. Erradikal izateari utzi gabe, hauteskunde eremua landu dugu, alor hau beste aukera politikoentzat utzi gabe. Pentsatzen baikenuen gu baino abertzale moderatuagoek gure lana eta esparrua balia zitzaketela gure bizkarretik.
Talde ezkertiarra izaki, oreka bat lortzea zen gure nahia, eta lortu dugulakoan gaude. Hauteskundeetarako abertzale soil gisara joaten inor ausartzen ez zen garaian presentatu ginen, eta egun, gure ezker eta eskuinera dauden talde guztiek onartzen dute hauteskundeetara joan beharra.
Zeintzuk dira, bada, batasun garai berri honetan, Abertzaleen Batasunaren jomugak?
ABk bide bat burutu du orain arte, eta aitzinantzean, molde eta eskema berrietan aritzeko prestatu nahi dugu. Politikan aritzeko eskema berriak asmatzen eta sortzen ari gara Iparraldean. Duela hamar urteko egoera eta oraingoa ez dira berberak. Hasierako hauteskunde giro hotza, lanjeros eta beldurgarri hartatik, giro normalizatuago batera pasa gara. Egun, herritarrek hautagai abertzaleak normal hartzen gaituzte; gure ideiekin bat ez datozenek naturalki begiratzen digute bederen.
Gu RPRren aurka ari gara bereziki. Barnealdean, sozialistak atzean utzi ditugu. Abertzaleak indar klasikoen oposizio bakarra bilakatu gara. Eskema berriak asmatu eta urrats berriak eman beharko ditugu hemendik goiti. Mezu bat zabaldu egin izan dugu orain arte, eta gure mezuak corpus bat hartu beharko luke orain.
AB ez da Ezker Abertzalearen egitura soil bat izan, eta ez da izanen. Ezker Abertzaletik haratago doan hauteskundeetarako formula da. Orain arte, ez EA ez EAJ ez ekologistak ez badira sartu izan, ez da guregatik izan, haiengatik baino.
Batasunaz ari garela, nola ikusten duzu Euskal Herrian bizi den egungo gatazka?
Euskal Herriko arazoa, herri bezala bere izatea onartua izatearena, bi estatuen erantzukizuna izatetik Europa osoarena izatera pasatzen ari da. Hartara, Hegoalde eta Iparraldeko egoerari aterabide bateratu bat eman beharko zaio. Iparraldeak ez du bere aldetik irtenbidea aurkituko.
IK fenomenoa hor dago. Lehen baino ekintza gutxiago egiten badu ere, estrategia baten ondorioa dela uste dut; ekintzaileak ukan baditu eta. IKren borroka Iparralderako tresna bat da, Estatu frantziarraren aurka beharrezkoa askatasunaren bidean; geroan hain ziur ere erabilia izanen dena.
Euskal Herriko arazoari irtenbide negoziatu bat eman beharko zaio, eta preso diren borrokalarien askatasuna baino lorpen gehiago lortuko direla uste dut. Guretzat zaila bada egoera honi eustea, baita bi estatu hauentzat ere. Une batez, Europaren garapen prozesuan espainiar eta frantziar estatuei egoera gatazkatsu honi irtenbide bat aurkitzeko unea iritsiko zaie. Gurea bezalako herri fenomeno eta egoera politiko bat ez da berez hiltzen, zerbait lortu ondoren pasako gara egoera berri batera.
EBk ETAri egindako azken kritikari zer deritzozu?
EBren komunikatuak ez nau batere harritu. Harriduraz hartu dutenek harritzen naute ni; Hegoaldean bereziki. Dena den, ez zait gaizki iruditzen borroka armatuarekiko iritzi kritikoak izatea Ezker Abertzalean. Ez badira ados, eskubide osoa dute halaxe azaltzeko. Hori onartu behar da.
Hegoaldeko Ezker Abertzaletik, EBren sorrera interes batzuekin baliatu nahi izan zen. Agian, orain, kalkulu okerrak egin izanaz hasiak dira ohartzen zenbait.
Kontua da, EMAkoek gure nortasuna atxiki izan dugula hasieratik, Iparraldetik. Hegoaldeko dinamikari so egin gabe egin ditugu gure analisiak, baita erabaki propioz aitzina egin ere. Iparraldean sortu izan diren beste indar abertzaleak, Hegoaldearen adarrak izan dira kasu gehienetan. EMAren berezko izatea eta indarra agerikoak dira. Testuinguru honetan, gaur egun, hurbilago sentitzen gara Hegoaldeko Ezker Abertzalearen borroka dinamikatik.
Hendaiarra izaki, nola ikusten duzu Biharko Hendaia talde abertzaleak Herriko Etxean daraman lana?
Hendaian abertzaleok beste indarrekin bat egitea posible dugula uste dut, eta orain arte ez da egin. Aurrerantzean posible eta beharrezkoa izanen dela espero dut. Orain arte eraman izan den udal politika aldatu aldera, lan molde berriak aurkitu beharko ditugu. Hendaiak kinka larria bizi du. Sozialistek ez dute ezkerreko politika bat egin herri honetan, eskuinaren politika baizik.
Horrek guztiak, politikan aritzeko eskemak erabat aldatu ditu Hendaian. Azkeneko hauteskundeetan ere, ezin izan dugu Biharko Hendaia-tik haratago joateko posibilitatea gauzatu.
Zer dela eta?
Herri bozketan eta herriko erakundeetan aukerak egiten ikasi behar dugu. Abertzaleok gure ikusmoldeak aitzinetik jartzen ditugu, eta gero helburuak hasten gara definitzen. Eta politikan bitartekoak hartu eta zehaztu behar dira lehenik.
Chirac presidentearen garai berrian, nola daude abertzale eta gainerako alderdien arteko harremanak?
Oraingo egoera inoiz baino zailagoa da. Parisko gobernu berriarekin ez dago Iparraldeaz mintzatzerik. Garai bateko gobernuek, Pierre Joxe lehen ministroaren garaian kasu, zenbait asmo eta ekimen berri agertu ziren. Irekidura gisako bat izan zen. Iparraldeko klase politikoak, ordea, harreman eta solaserako posibilitate haiek erabat zapuztu zituen.
Egun, RPRk ez du deus jakin nahi Euskal Herriaz. Hemengo politikariek onartu behar dute aukera hura beraiek galdu zutela. Errua, beraz, hemengo politikariena izan da. Horregatik abertzaleon borroka instituzionala, hemengo politikariengana zuzendu beharra daukagu. Luzaz halaxe arituko gara ene ustez, Parisko esparru politikoa urrun dago guretzat.
Paristik datorren politikaz, eta Jupperen Planaz zehazkiago, zer diozu?
Plan horrek ez du maniobra toki handirik. Maastrichteko Itunari segitu behar dio, jarritako epe eta eskaerak betearaziz. Hitzarmen horrek ez du defizit soziala onartzen. Zerbitzu publikoak defizita utzi du betidanik ordea. Frantziak gastu sozial asko dituen ekonomia garatu duenez, oso zaila du lehiakorra izatea Europa barruan.
RPR barruan gaullistak ziren aitzindari duela urte gutxi arte; Michel Intxauspe bezalako politikariak. Politika herrikoi moduko bat egiten zuten. Eskema eskuindarrak erabili arren, aurrerapen franko egin zuten De Gaullek eta bere jarraitzaileek. Oso berezia zen haien politika. Mitterrand boterean izan zen bitartean, RPR barruan aldaketa bat eman izan zen. Chirac garaile atera zen, eta transformazio bat eman da RPRn; eskuin muturrera areago lerratu delarik. Frantzian eskuin berri bat dago boterean.
MIKEL ASURMENDI
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEMA
PertsonaiazIRAZUSTA4
EgileezASURMENDI1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zapaterok dio Ostiral Santukoaren gisako akordio bat egon zela ETAren amaieran

Xabier Letona Biteri

Lurra taupaka hasiko da

Estitxu Eizagirre

Kanpaldien lehen garaipenak iristen hasi dira Israelekiko boikot akordioekin

Jon Hidalgo Gereñu

Efemeridea: Jarrairen V. Kongresua bortizki eragotzi zuen Espainiako Poliziak, agindu judizialik gabe

ARGIA

"Amorrua, hira eta mendeku nahia emakume baten motorrak ere izan daitezke"

Reyes Ilintxeta

2x17: Amillubi proiektutik: taupaka hasi da lurra | Ane Aranburu eta Miryan Imaz

Bizi Baratzea | ARGIA

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude