"Kultura munduan zernahi kapera ttipi badugu, baina elizarik ez"

1995eko azaroaren 26an

Jean Baptiste Dinasarre idazleari egindako elkarrizketa
"Kultura munduan zernahi kapera ttipi badugu, baina elizarik ez"
Jean Baptiste Dinassarrek "Hegiko borda" bere lehen liburua kaleratu du Elkarrekin
Hamasei urtetan hasi zen berriketari lanetan «Herria» astekariarentzat. Bide beretik, «Sud Ouest» egunkariarentzat ere, Hazparneko berriak ematen. Geroztik, duela hilabete erretreta hartu zuen arte, mundu honetan aritu izan da. Euskaltzaindiko urgazle, Iparraldeko kultura mundua segitu du itzaletik. Liburu baten bidez bere sekretuak jakinen ditugu.
Nola hasi zinen garai hartan kazetari lanetan, «Herria»n eta «Sud Ouest»en?
Gaur egun euskaraz idazten baldin badakit Piarres Lartzabali zor diot zeren eta nire haur denboran hura baitzen bikari Hazparnen. Harekin ibilia naiz katiximan, eta mezan ere lagundu nuen. Eta berantago Piarres Xarritonekin ere. Bi Piarres izan ditut hor nolazbait aitatxi.
Hamasei urterekin hasi nintzen «Herria»n idazten. Hori gertatu zen batere funtsik gabe, berriketari bat behar zutela pilotaren saila egiteko. Pilotaren saila hasi nuen eta izenordetzat hartu nuen «Arraia». Gero «Basque Eclair»ek ere berriketari bat behar zuela eta, hor ere hasi nintzen. «Sud Ouest»entzat galdetu zidaten Hazparneko festei buruz berriak eginen nituenentz. Soldadu nintzelarik hasi nintzen bertan. Soldadutik landa «Basque Eclair»en sartu nintzen eta handik hamar urtera «Sud Ouest»en.
Zer diferentzia ezagutu dituzu komunikabide batetik bestera?
«Sud Ouest»en aritu naiz lehenik Baionan eta gero Donibane Lohizunen eta manatu lana egiten nuen, Donibane Lohizune eta inguru horretako berriak. Alta, «Herria»n idazten dut aise lanokiago zeren eta denen modu nahi dudana erraten dut. Ez dut erraten «Sud Ouest»en trabatua nintzela, baina mugatua nintzen, edo behar zuten espresuki galdatu eni beste toki batera joatea, bestenaz Donibane eta Ziburuko berriak eta horretarik kanpo ez. Aldiz, «Herria»n Errusiako gertakariak aipatu nahiez gero, aukera nuen.
Ez ote zen harrigarri euskaldunak agertzea kazetari lanetan?
Bai. Garazi alde hartara joan nintzen erreportaia bat egitera eta etxeko aitatxi zaharrarekin mintzatu nintzen euskaraz eta gizon hura harritu zen, nola izan nintekeen ni berriketari. Harentzat gauza arraroa zen, abantxu bertze mundu batekoa. Orai denborak aldatu dira.
Geroztikako aldaketa horiek nola ikusi dituzu?
Ikusten dut gauza anitz aldatu dela, orain zernahi lan bada, elkarte anitz baitira, ezin ukatua da. Eta irrati horiei esker eta telebistari esker, munta handia baitu bereziki telebistak geroari buruz. Nik daukat mintzaira bat ez dela salbatuko ez bada azkar sartua telebistan eta media berri horietan.
Tokiko berriek garrantzi handia hartzen dute. Horretan aritu zarenez nola ikusten dituzu orientabide horiek?
Hartzen baldin badituzu gerlatik landa agertu ziren «Sud Ouest» batzuk, frankotan orrialde bat bakarrik dute Baiona, Miarritze, Donibane Lohizune eta Euskal Herri barnearentzat. Orai badira sei, zortzi, zenbait aldiz gehiago.
Gero eta gehiago herriko berriak, tokikoak dituzte estimatzen, berri nagusiak denen buru telebistaren bidez badakizkite edo herri baten bidez. Kennedy hil delarik, nork ikasi du hori «Sud Ouest»etik? Hala herriko berri hurbilak munta handikoak dira.
Nola ikusiko zenuke Ipar Euskal Herriko prentsa geroari buruz?
Nahi nuke Euskal Telebista denetan sartzea Iparraldean, eta telebista horrek toki gehiago emanen balu Iparraldeari eta hemengo jendeen arrangurei. Badira emankizunak baina ez da aparantziarik ere.
Zer erranen zenuke kultura munduaz, Iparraldeari dagokiola?
Anitz gauza egiten da, gisa guziz bakoitza bere alde ari da, zernahi kapera ttipi badugu eta elizarik ez. Ez dut erraten denak eliza berean behar gintezkeela, baina sobera berduratuak ez ote garen. Badira gauza batzuk estimagarriak, hala-nola eginen duten Sara, Azkaine eta Zugarramurdi bildurik, Axularri buruz sail bat. Baina ororen buru nola hunki usaian hunkitzen ez direnak?
Agertzen duzun lehen liburu horretan euskara batua erabiltzen al duzu?
Euskara batu bat bada, hori sartu behar dugu baina ez presaka, eta nik agertzen dut liburu bat euskara batuan batere ez dena, hemengo euskaran dena, beste gai bat hartu banu beharbada euskara batuari hurbil nintekeen gehiago baina hor gaia dut ene haur denborari buruz.
Gogoan ditut beste bi liburu, eleberri bat eta gogoeta liburu bat. Orain arte besteen pentsamoldeak eman ditut, eneak aldiz ez ditut behin ere eman, noizbait horretaz lan bat egitea kalkulatua dut, ene ikusmoldea bizitzaren gauzei buruz.
«Sud Ouest» utzi duzunetik ba al da erredakzioan kazetari euskaldunik?
Ez da kazetaririk euskaraz idatz dezakeenik.
IXABEL ETXEBERRIA
ETXEBERRIA, Ixabel
40,41

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakDIRASSAR1
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaNarratiba
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakLiteratur l
GaiezKomunikabidPrentsaEuskaraz pr
PertsonaiazDIRASSAR1
EgileezETXEBERRI11Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Zubietako erraustegi inguruetan kutsaduraren "igoera kezkagarria" aurkitu eta martxara deitu dute

ARGIA

Azterketak euskaraz pasatzearen aldeko mobilizazio eguna antolatu dute Euskal Herri osorako

Jenofa Berhokoirigoin

Hauxe da Gaza suntsitzeko Israelen eta AEBen plana

Jonathan Cook

Amnistia Eguna antolatu du Aske antolakundeak Gasteizen, ekainaren 15ean

Hala Bedi

Enbata debekatua (II)

Jean Louis Davant | Enbata

Eskola inguruetako kutsadura maila neurtu dute, eta emaitzak oso kezkagarriak dira

Mikel Garcia Idiakez

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude