Alor honetan ari diren sektoreei lehen mailako lekua emango zaie


1995eko azaroaren 19an
Josune Aristonde HABEko zuzendariari egindako elkarrizketa
Alor honetan ari diren sektoreei lehen mailako lekua emango zaie
HABEko zuzendariak, euskalduntze eta alfabetatzearen sailak egun bizi dituen inertziak astindu eta lehentasunak ondo finkatu behar direla adierazi digu. Akordioa eta elkarlanaren bidetik aurrera egiteko asmoa agertu digu.
Josune Aristondo HABEko zuzendari berriarekin solasean
Nola jarraitu asmo duzu Martin Etxeberriak egindako bidea?
HABEren helburuak hizkuntz politikaren lehentasunen baitan kokatu behar ditugu. Orain, organikoki dagoen hurbiltasunagatik, Kultura Sailaren barruan baitaude HABE eta Hizkuntz Politikaren Sailordetza, erraztu egin da bidea, baina naturalki ere, eta hori da nire asmoa, Hizkuntz Politikak markatzen dituen lehentasunetan jokatu behar dugu, orokorrean euskararen normalizazioari begira, eta zehatzago, ditugun hiztunei eta erabilera eremuei eutsiz, eta hiztun eta eremu berriak irabaziz.
Zer gertatu da Martin Etxeberriak kargua uzteko?
Aldaketa egin ez dudanez, ez dut ezer esatekorik.
AEKrekin sinatzear zaudeten akordioa, Bertan eta IKArekiko hitzarmenak... zure kargu hartzea HABEren irekitze prozesuarekin batera etorri dela antzeman daiteke. Zertan oinarritzen da irekitze prozesua?
Urte askotan talde lanean aritu naiz, eta aurrera begira ere horixe da nire asmoa, elkarlana sustatzea, batzuen eta besteen zeregina uztartzea, eta finean, sektore publiko eta pribatuaren arteko osagarritasuna bilatzea.
Zer leku emango zaie etorkizunean euskalduntze-alfabetatzea osatzen duten sektoreei?
Lehen mailakoa. HABE sortu zenean egitekoak handiak ziren eta baliabideak urriak, euskararen hezkuntza sistemaren garapena ez zegoen gaur egun bezalaxe, euskararen jabetasuna zen erronka. Urrats batzuk eman ditugu, baina zera, inork ez dezala pentsa euskararen jabetasunak berehala dakarrela erabilera, hori ez da horrela, dakienak ez du berez hitz egiten, erabilerak euskara erraza behar du, komunikatzeko gaitasuna, gutxieneko maila batetik pauso batzuk ematea, eta honek bitartekotza didaktikoa eskatzen du, sentiberatasun kanpainak bultzatzea, erabilerara bideratutako programa bereziak... Alfabetatzearen inguruko hausnarketa egin behar dugu berriro, eta zeregin honetan ezinbesteko solaskideak ditugu helduen euskalgintzan dabiltzan sektoreak.
Aipatu duzun erronka honi erantzuteko, sektorea berrantolatzeko asmorik ba al dago administraziotik?
Berrantolatzekoa baino egokitzekoa; gure lehentasunak aurrera ateratzeko aplikazioetan ondo asmatu beharra dago, lana sistematizatu eta definizio zehatzagoen beharra daukagu, eta horren arabera, guztioi tokatuko zaigu, gugandik hasita, nahi dugun horretara iristeko egokitzapenak egitea. Noraino izan daitekeen berrantolaketa? Ni, oraingoz, egokitzapenean geratuko nintzateke.
Eusko Jaurlaritzak AEKrekin sinatu asmo duen akordioak zer aurrerapen ekar dezake azken urteotan indarrean egon den dinamikarekiko?
Gure asmoetan sektorearen normalizazioa eta homologazioa dago, eta hori lortzeko gaitasuna demostratzen dugun heinean, demostratuko dugu euskararen normalizaziorako bidea osatzeko gai garela. Izan ere, euskara normalizatzeak bere baitan dakar euskaltegiak, programak eta honetan diharduten sektoreak normalizatzea. Beraz, AEKrekin hitzarmen zirriborroa sinatu eta homologatu bidean dugun sektorearen zati bat homologatzen bada, urrats garrantzitsua emango dugu euskararen eta orokorrean gizartearen normalizazioaren bidean.
Badira akordioan zenbait puntu, hala ere, AEK asebetetzen ez dutenak. Titulazioarena adibidez, aurrera begira diplomatura kontuan hartu ez izanak kezkatzen ditu. Zer asmo duzue honen inguruan?
AEK-k oraingoz hitzarmenaren zirriborroa du eskuetan, lan materiala. Materiala jorratzen dugun neurrian, zuk aipatutako puntua, eta beste, bideratzea izango da erronka. Ikusiko dugu zertan geratzen diren gauzak. Guk akordioetara heltzeko borondate tinkoa dugu, eta euskararen normalizazioan egon daitezkeen lehentasunetan AEKrekin ados egongo garela uste dudanez, ez dut ikusten hitzarmenerako arazorik izango denik.
Datozen bost urteotan AEK-k mila milioitik gorako dirulaguntzak jasoko dituela aipatu da komunikabideetan. Mari Karmen Garmendiak ordea, orain hasi behar dela diruez hitz egiten esan du, ez dagoela ezer zehazturik. Zer jasoko du AEK-k?
Ez dut Mari Karmenek esan duena baino gehiago esango. Hori bai, diruak urriak izango dira datorren urtean, eta aurrerantzean ere ez dut uste poz handirik izango dugunik ekonomiari dagokionez. Hala ere, epe ertainera ondo etorriko zaigu, erakundeok ditugun eginkizunetan arakatu, lehentasunak finkatu eta gure inertziak astintzeko.
Hainbestetan errepikatzen duzuen bitartekoen urritasunak ez al du baldintzatuko ordea, helduen euskalduntze-alfabetatzea orain arte ez bezala benetan lehentasunez tratatu ahal izatea?
Euskalduntze-alfabetatzeak ez du hain tratu txarra jaso. Urte batzuk errazagoak izan dira beharbada, orain baino baliabide gehiagori heltzeko modukoak. Bestalde, alfabetatzearen kontua bazterrean egon da, eta aurrerantzean lehentasunetan bere lekua du.
Nahiz eta aurrekontuetan jaitsiera izan, oso txikia hala ere, baliabideen erabilera egokituz mozkin batzuk lortu ahal izango ditugu. Begiak lehentasunetara bueltatu eta inertzia batzuk astinduz, egiten ari garena baino hobeto egin ditzakegu lanak.
PETRIKORENA, J.J.
41-41,43

Gaiez\Hizkuntza\Euskara\Alfabetatze\HABE
Pertsonaiaz\ARISTONDO1
Egileez\PETRIKOREN1\Hizkuntza

Azkenak
2024-03-31 | Julen Azpitarte
Zinearen historiako film-kontzerturik “onena”

Oscar sari andana jaso zuen The Silence of the Lambs (1991) thriller-a zuzendu zuen Jonathan Demme (1944-2017) zinegile estatubatuarrak estreinatu zuen zineak inoiz eman duen kontzerturik onena: 1970eko hamarkadaren erdialdean New Yorken eratutako Talking Heads taldearen Stop... [+]


"Enpresa pribatuen esku utzi da segurtasun publikoaren norabidea"

Ertzaintzaren azken hamarkadako bilakaera teknologikoa aztertu du bere liburu berrian Ahoztar Zelaieta ikerketa kazetari, kriminologo eta ARGIAko kolaboratzaileak. Segurtasunaren industria ikertu eta Ertzaintzarekin duen lotura plazaratu du, La Ertzaintza que viene... [+]


Campi Bisenzioko GKN fabrikan batu dituzte langile borroka eta ekologismoa

2021eko uztailaren 9an jaso zuten kanporatze abisua Campi Bisenzioko GKN lantegiko 422 langileek. Biharamunean berean abiatu zuten fabrikaren okupazioa eta orduz geroztik bertatik dabiltza borrokan, deslokalizazioaren aurkako borroka zena bestelako industria eredu baten aldeko... [+]


Judith Bilelo Biachó
"Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu"

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Eguneraketa berriak daude