Alor honetan ari diren sektoreei lehen mailako lekua emango zaie


1995eko azaroaren 19an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Josune Aristonde HABEko zuzendariari egindako elkarrizketa
Alor honetan ari diren sektoreei lehen mailako lekua emango zaie
HABEko zuzendariak, euskalduntze eta alfabetatzearen sailak egun bizi dituen inertziak astindu eta lehentasunak ondo finkatu behar direla adierazi digu. Akordioa eta elkarlanaren bidetik aurrera egiteko asmoa agertu digu.
Josune Aristondo HABEko zuzendari berriarekin solasean
Nola jarraitu asmo duzu Martin Etxeberriak egindako bidea?
HABEren helburuak hizkuntz politikaren lehentasunen baitan kokatu behar ditugu. Orain, organikoki dagoen hurbiltasunagatik, Kultura Sailaren barruan baitaude HABE eta Hizkuntz Politikaren Sailordetza, erraztu egin da bidea, baina naturalki ere, eta hori da nire asmoa, Hizkuntz Politikak markatzen dituen lehentasunetan jokatu behar dugu, orokorrean euskararen normalizazioari begira, eta zehatzago, ditugun hiztunei eta erabilera eremuei eutsiz, eta hiztun eta eremu berriak irabaziz.
Zer gertatu da Martin Etxeberriak kargua uzteko?
Aldaketa egin ez dudanez, ez dut ezer esatekorik.
AEKrekin sinatzear zaudeten akordioa, Bertan eta IKArekiko hitzarmenak... zure kargu hartzea HABEren irekitze prozesuarekin batera etorri dela antzeman daiteke. Zertan oinarritzen da irekitze prozesua?
Urte askotan talde lanean aritu naiz, eta aurrera begira ere horixe da nire asmoa, elkarlana sustatzea, batzuen eta besteen zeregina uztartzea, eta finean, sektore publiko eta pribatuaren arteko osagarritasuna bilatzea.
Zer leku emango zaie etorkizunean euskalduntze-alfabetatzea osatzen duten sektoreei?
Lehen mailakoa. HABE sortu zenean egitekoak handiak ziren eta baliabideak urriak, euskararen hezkuntza sistemaren garapena ez zegoen gaur egun bezalaxe, euskararen jabetasuna zen erronka. Urrats batzuk eman ditugu, baina zera, inork ez dezala pentsa euskararen jabetasunak berehala dakarrela erabilera, hori ez da horrela, dakienak ez du berez hitz egiten, erabilerak euskara erraza behar du, komunikatzeko gaitasuna, gutxieneko maila batetik pauso batzuk ematea, eta honek bitartekotza didaktikoa eskatzen du, sentiberatasun kanpainak bultzatzea, erabilerara bideratutako programa bereziak... Alfabetatzearen inguruko hausnarketa egin behar dugu berriro, eta zeregin honetan ezinbesteko solaskideak ditugu helduen euskalgintzan dabiltzan sektoreak.
Aipatu duzun erronka honi erantzuteko, sektorea berrantolatzeko asmorik ba al dago administraziotik?
Berrantolatzekoa baino egokitzekoa; gure lehentasunak aurrera ateratzeko aplikazioetan ondo asmatu beharra dago, lana sistematizatu eta definizio zehatzagoen beharra daukagu, eta horren arabera, guztioi tokatuko zaigu, gugandik hasita, nahi dugun horretara iristeko egokitzapenak egitea. Noraino izan daitekeen berrantolaketa? Ni, oraingoz, egokitzapenean geratuko nintzateke.
Eusko Jaurlaritzak AEKrekin sinatu asmo duen akordioak zer aurrerapen ekar dezake azken urteotan indarrean egon den dinamikarekiko?
Gure asmoetan sektorearen normalizazioa eta homologazioa dago, eta hori lortzeko gaitasuna demostratzen dugun heinean, demostratuko dugu euskararen normalizaziorako bidea osatzeko gai garela. Izan ere, euskara normalizatzeak bere baitan dakar euskaltegiak, programak eta honetan diharduten sektoreak normalizatzea. Beraz, AEKrekin hitzarmen zirriborroa sinatu eta homologatu bidean dugun sektorearen zati bat homologatzen bada, urrats garrantzitsua emango dugu euskararen eta orokorrean gizartearen normalizazioaren bidean.
Badira akordioan zenbait puntu, hala ere, AEK asebetetzen ez dutenak. Titulazioarena adibidez, aurrera begira diplomatura kontuan hartu ez izanak kezkatzen ditu. Zer asmo duzue honen inguruan?
AEK-k oraingoz hitzarmenaren zirriborroa du eskuetan, lan materiala. Materiala jorratzen dugun neurrian, zuk aipatutako puntua, eta beste, bideratzea izango da erronka. Ikusiko dugu zertan geratzen diren gauzak. Guk akordioetara heltzeko borondate tinkoa dugu, eta euskararen normalizazioan egon daitezkeen lehentasunetan AEKrekin ados egongo garela uste dudanez, ez dut ikusten hitzarmenerako arazorik izango denik.
Datozen bost urteotan AEK-k mila milioitik gorako dirulaguntzak jasoko dituela aipatu da komunikabideetan. Mari Karmen Garmendiak ordea, orain hasi behar dela diruez hitz egiten esan du, ez dagoela ezer zehazturik. Zer jasoko du AEK-k?
Ez dut Mari Karmenek esan duena baino gehiago esango. Hori bai, diruak urriak izango dira datorren urtean, eta aurrerantzean ere ez dut uste poz handirik izango dugunik ekonomiari dagokionez. Hala ere, epe ertainera ondo etorriko zaigu, erakundeok ditugun eginkizunetan arakatu, lehentasunak finkatu eta gure inertziak astintzeko.
Hainbestetan errepikatzen duzuen bitartekoen urritasunak ez al du baldintzatuko ordea, helduen euskalduntze-alfabetatzea orain arte ez bezala benetan lehentasunez tratatu ahal izatea?
Euskalduntze-alfabetatzeak ez du hain tratu txarra jaso. Urte batzuk errazagoak izan dira beharbada, orain baino baliabide gehiagori heltzeko modukoak. Bestalde, alfabetatzearen kontua bazterrean egon da, eta aurrerantzean lehentasunetan bere lekua du.
Nahiz eta aurrekontuetan jaitsiera izan, oso txikia hala ere, baliabideen erabilera egokituz mozkin batzuk lortu ahal izango ditugu. Begiak lehentasunetara bueltatu eta inertzia batzuk astinduz, egiten ari garena baino hobeto egin ditzakegu lanak.
PETRIKORENA, J.J.
41-41,43

Gaiez\Hizkuntza\Euskara\Alfabetatze\HABE
Pertsonaiaz\ARISTONDO1
Egileez\PETRIKOREN1\Hizkuntza

Azkenak
Gosez hiltzen ari gara

Nire gorputza erortzen ari da. Ama kolapsatzen ari da nekeak jota. Nire lehengusuak egunero jokatzen du bizitza laguntza pixka baten truke. Gazako haurrak gure begien aurrean hiltzen ari dira eta ezin diegu lagundu.


Octavio Alberola zendu da, Donostian Franco hiltzen saiatu zen anarkista

1962ko udan, CNT Francisco Franco diktadorea hiltzen saiatu zen Donostian, ETAren laguntzarekin. Octavio Alberola anarkistak koordinatu zuen ekintza, baina huts egin zuten.


Paul Urkijoren ‘Gaua’ hurrengo filmaren soinu bandaren grabaketan parte hartu du Aiaraldeko Iaiaiai taldeak

Irrintzi eta performance taldeak aste honetan egin ditu grabaketak Paul Urkijoren eta Mursegoren eta Aran Callejaren gidaritzapean, eta beste artista batzuekin elkarlanean, Ibon RG-rekin besteak beste. Sitgeseko zinema jaialdian estreinatuko dute pelikula, urrian.


2025-07-28 | Gedar
Arrazakeriarekin lotu ziren iazko gorroto-delituen ia erdia Espainiako Estatuan

%37 genero- eta sexu-diskriminazio kasuekin loturik egon ziren, eta aporofobia %33 hazi zen. Gorroto-delituen intzidentzia tasarik altuena Nafarroan identifikatu zuten iaz.


Umezurtz geratu diren Palestinako haurrei eskolak ziurtatzeko 41.000 euro bideratuko ditu Salam Gaza erakundeak

Nafarroako Kutxa Fundazioari esker 41.000 euro bideratuko ditu Palestinara Salam Gaza Gobernuz Kanpoko Erakundeak, umezurtz geratu diren haurrei eskolak bermatzeko gutxienez beste urtebetez. Alor akademikoa eskaintzeaz gainera, babes psikologikoa eta laguntza emozionala... [+]


2025-07-28 | Hala Bedi
Gasteizko kanpaldian jasandako Poliziaren bortizkeria salatu dute GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak

GKSk eta Etxebizitza Sindikatuak salatu dute Ertzaintzak eta Gasteizko Udaltzaingoak gogor kargatu zutela "giro lasaian" egiten ari ziren ekimenaren aurka. Lau atxilotu, 11 identifikatu eta hamarnaka zauritu utzi zituzten Poliziaren esku hartzeari buruzko bestelako... [+]


Espetxetik irten da Georges Abdallah, Europan espetxean denbora gehien zeraman preso politikoa

40 urte pasatxoko espetxealdiaren ostean, joan den ostiralean atera zuten espetxetik, eta segituan Libanora eraman, bere jaioterrira. Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatu zuten. Inoiz ez... [+]


Janaria sartzeko “10 orduko etenak” iragarri ditu Israelek, Gazan 100.000 haur desnutrizio arriskuan daudelako

"Pausa taktiko" gisa definitu ditu Israelek. Igandean hasi da eta 35 kamioi sartu dira Gazako zerrendara.


Sendabelarrak oliotan

Sendabelarra oliotan beratzeaz ariko gara baina ukendurik egin gabe. Bai, arraroa dirudi baina sendabelar freskoak oliotan beratu, iragazi eta erle argizaria ipinita ukendua egiten ikasi duenari olioarekin beste era batera lan egitea badagoela esan nahi nioke. Oleato edo olio... [+]


Eskuz eta banaka

Udan, Sargazoen itsasoan (Ipar Amerikako ekialdean) eme bakoitzak 2-3 milioi arrautza askatuko ditu. Baten batek bizirauterik badu, bi hilabeteren baitan ekialderantz igerian hasi eta urte erdi izaterako Azore uharteetara helduko da. Bertan elikatu eta haziko da, urtebeterekin,... [+]


2025-07-28 | Jakoba Errekondo
Harroputzetik artaputzera

Gabezia, pobrezia eta erromestasuna orokortu ziren. Euskal Herri atlantikoa harropuzkeriaren ur gaineko bitsetan bizi zen. Itsasoz haraindiko merkataritzak, arrantzak eta estraperloak gure iparralde osoko jendartea aberasten zuten. XVI-XVIII mendeak ziren. Meatzariak,... [+]


2025-07-28 | Garazi Zabaleta
Udako azoka ekologikoak
Aurtengo hamabi plazak

Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]


Iturengo arotza eta arte birziklatua

Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


Eguneraketa berriak daude