Alor honetan ari diren sektoreei lehen mailako lekua emango zaie


1995eko azaroaren 19an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Josune Aristonde HABEko zuzendariari egindako elkarrizketa
Alor honetan ari diren sektoreei lehen mailako lekua emango zaie
HABEko zuzendariak, euskalduntze eta alfabetatzearen sailak egun bizi dituen inertziak astindu eta lehentasunak ondo finkatu behar direla adierazi digu. Akordioa eta elkarlanaren bidetik aurrera egiteko asmoa agertu digu.
Josune Aristondo HABEko zuzendari berriarekin solasean
Nola jarraitu asmo duzu Martin Etxeberriak egindako bidea?
HABEren helburuak hizkuntz politikaren lehentasunen baitan kokatu behar ditugu. Orain, organikoki dagoen hurbiltasunagatik, Kultura Sailaren barruan baitaude HABE eta Hizkuntz Politikaren Sailordetza, erraztu egin da bidea, baina naturalki ere, eta hori da nire asmoa, Hizkuntz Politikak markatzen dituen lehentasunetan jokatu behar dugu, orokorrean euskararen normalizazioari begira, eta zehatzago, ditugun hiztunei eta erabilera eremuei eutsiz, eta hiztun eta eremu berriak irabaziz.
Zer gertatu da Martin Etxeberriak kargua uzteko?
Aldaketa egin ez dudanez, ez dut ezer esatekorik.
AEKrekin sinatzear zaudeten akordioa, Bertan eta IKArekiko hitzarmenak... zure kargu hartzea HABEren irekitze prozesuarekin batera etorri dela antzeman daiteke. Zertan oinarritzen da irekitze prozesua?
Urte askotan talde lanean aritu naiz, eta aurrera begira ere horixe da nire asmoa, elkarlana sustatzea, batzuen eta besteen zeregina uztartzea, eta finean, sektore publiko eta pribatuaren arteko osagarritasuna bilatzea.
Zer leku emango zaie etorkizunean euskalduntze-alfabetatzea osatzen duten sektoreei?
Lehen mailakoa. HABE sortu zenean egitekoak handiak ziren eta baliabideak urriak, euskararen hezkuntza sistemaren garapena ez zegoen gaur egun bezalaxe, euskararen jabetasuna zen erronka. Urrats batzuk eman ditugu, baina zera, inork ez dezala pentsa euskararen jabetasunak berehala dakarrela erabilera, hori ez da horrela, dakienak ez du berez hitz egiten, erabilerak euskara erraza behar du, komunikatzeko gaitasuna, gutxieneko maila batetik pauso batzuk ematea, eta honek bitartekotza didaktikoa eskatzen du, sentiberatasun kanpainak bultzatzea, erabilerara bideratutako programa bereziak... Alfabetatzearen inguruko hausnarketa egin behar dugu berriro, eta zeregin honetan ezinbesteko solaskideak ditugu helduen euskalgintzan dabiltzan sektoreak.
Aipatu duzun erronka honi erantzuteko, sektorea berrantolatzeko asmorik ba al dago administraziotik?
Berrantolatzekoa baino egokitzekoa; gure lehentasunak aurrera ateratzeko aplikazioetan ondo asmatu beharra dago, lana sistematizatu eta definizio zehatzagoen beharra daukagu, eta horren arabera, guztioi tokatuko zaigu, gugandik hasita, nahi dugun horretara iristeko egokitzapenak egitea. Noraino izan daitekeen berrantolaketa? Ni, oraingoz, egokitzapenean geratuko nintzateke.
Eusko Jaurlaritzak AEKrekin sinatu asmo duen akordioak zer aurrerapen ekar dezake azken urteotan indarrean egon den dinamikarekiko?
Gure asmoetan sektorearen normalizazioa eta homologazioa dago, eta hori lortzeko gaitasuna demostratzen dugun heinean, demostratuko dugu euskararen normalizaziorako bidea osatzeko gai garela. Izan ere, euskara normalizatzeak bere baitan dakar euskaltegiak, programak eta honetan diharduten sektoreak normalizatzea. Beraz, AEKrekin hitzarmen zirriborroa sinatu eta homologatu bidean dugun sektorearen zati bat homologatzen bada, urrats garrantzitsua emango dugu euskararen eta orokorrean gizartearen normalizazioaren bidean.
Badira akordioan zenbait puntu, hala ere, AEK asebetetzen ez dutenak. Titulazioarena adibidez, aurrera begira diplomatura kontuan hartu ez izanak kezkatzen ditu. Zer asmo duzue honen inguruan?
AEK-k oraingoz hitzarmenaren zirriborroa du eskuetan, lan materiala. Materiala jorratzen dugun neurrian, zuk aipatutako puntua, eta beste, bideratzea izango da erronka. Ikusiko dugu zertan geratzen diren gauzak. Guk akordioetara heltzeko borondate tinkoa dugu, eta euskararen normalizazioan egon daitezkeen lehentasunetan AEKrekin ados egongo garela uste dudanez, ez dut ikusten hitzarmenerako arazorik izango denik.
Datozen bost urteotan AEK-k mila milioitik gorako dirulaguntzak jasoko dituela aipatu da komunikabideetan. Mari Karmen Garmendiak ordea, orain hasi behar dela diruez hitz egiten esan du, ez dagoela ezer zehazturik. Zer jasoko du AEK-k?
Ez dut Mari Karmenek esan duena baino gehiago esango. Hori bai, diruak urriak izango dira datorren urtean, eta aurrerantzean ere ez dut uste poz handirik izango dugunik ekonomiari dagokionez. Hala ere, epe ertainera ondo etorriko zaigu, erakundeok ditugun eginkizunetan arakatu, lehentasunak finkatu eta gure inertziak astintzeko.
Hainbestetan errepikatzen duzuen bitartekoen urritasunak ez al du baldintzatuko ordea, helduen euskalduntze-alfabetatzea orain arte ez bezala benetan lehentasunez tratatu ahal izatea?
Euskalduntze-alfabetatzeak ez du hain tratu txarra jaso. Urte batzuk errazagoak izan dira beharbada, orain baino baliabide gehiagori heltzeko modukoak. Bestalde, alfabetatzearen kontua bazterrean egon da, eta aurrerantzean lehentasunetan bere lekua du.
Nahiz eta aurrekontuetan jaitsiera izan, oso txikia hala ere, baliabideen erabilera egokituz mozkin batzuk lortu ahal izango ditugu. Begiak lehentasunetara bueltatu eta inertzia batzuk astinduz, egiten ari garena baino hobeto egin ditzakegu lanak.
PETRIKORENA, J.J.
41-41,43

Gaiez\Hizkuntza\Euskara\Alfabetatze\HABE
Pertsonaiaz\ARISTONDO1
Egileez\PETRIKOREN1\Hizkuntza

Azkenak
Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


2025-07-24 | Gedar
Aurka kolektiboa
“Auzi politikoa da: zertarako egiten dugu musika?”

Musika-eszena antikomertzialean alea jartzeko asmoz sortu dute Aurka kolektiboa. Martin eta Katalin kideekin hitz egin dugu arlo horretako kolektiboen loraldiaz, musika politizatuaz eta musikaren potentzialitateez, industria musikalaz, makrojaialdiez eta beste.


Euskarafobia ari du beste behin Lizarrako Udalean

Lizarrako Udalak udarako antolatu dituen bost musika ikuskizunetan eta beste horrenbeste film emanaldietan bat bera ere ez da euskaraz izanen; datorren astean hasiko diren festen egitarauan haurrentzako ekitaldi bat dago euskaraz programatua, justu, erraldoi eta buruhandien... [+]


2025-07-24 | El Salto
Israelek Marwan Al-Hams doktorea bahitu du, Gazako kanpaina-ospitaleetako arduraduna

Abu Youssef Al-Najjar Ospitaleko zuzendari Marwan Al-Hams kanpainako ospitaleen arduraduna da eta Gazako Osasun Ministerioko bozeramailea. Uztailaren 21eko arratsaldean atxilotu dute Israelgo Indar Armatuek.


Eguneraketa berriak daude