"Penagarria izanen litzateke guri lekua egitearren zaharrek uztea".


1995eko apirilaren 09an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Estitxu Arozenak irabazi du aurten Nafarroako bertsolari txapelketa
"Penagarria izanen litzateke guri lekua egitearren zaharrek uztea".
Estitxu Arozenak Nafarroako txapela jantzi eta gero esandakoak
Esaerak dioen modura, hirugarrenean jaso du txapela. Aurreko bi edizioetan txapeldunari itzal eginez aritu ondoren, Estitxu Arozenak erreleboa hartu du Nafarroan, eztabaidari loturik berotu den aurtengo edizioan.
Ustegabean jaso al duzu txapela, edo saioan zehar antzematen zenuen zure burura joanen zela?
Saioan zehar ez naiz lasai ibili, baina uste dut erregulartasuna izan dela sekretua. Jende batek egundoko harramana lortu du ikusleekin bertso onak eginez, baina gero ez dute maila hori mantendu edo akatsak egin dituzte. Ni, berriz, maila berean aritu naiz.
Lehen emakume txapelduna izateak ezer berezirik esan nahi al du?
Niretzat ez. Emakumea naiz, baina bertsotan ari naiz. Kasualitatea izan da lehendabizikoa izatea, baina hori txapelketetan gabiltzala seinale da, normaltasun batera iristen ari garela adierazten du. Niri suertatu zait, baina edozeinek irabaz zezakeen lehen txapela.
Zer diozu aurtengoaren mailari buruz?
Nafarroan gaudela kontuan harturik, nahiko maila onekoa izan dela uste dut. Duela bost urtetik honakoak alderatuz gero, gora goaz.
Agurreko bertsoetan ia guztiek aipatu duzue eztabaidaren kontua. Hainbesterainokoa izan al da?
Finalaurrekoan epaimahaiarekin ez nengoela ados aipatu nuen, eta gaur berriro, eztabaida bertsolaritza bizirik dagoen adierazgarri dela esan dut. Ez ordea, aurretik esandakoak estaltzeko, funtsean hori antzematen dudalako baino, hau da, kontuak ez direla duela bost urte bezala; orduan inor ez zen Nafarroako txapelketaz enteratzen, eta orain bai. Eztabaida seinale ona ere bada, beraz.
Eztabaidaren harian denetarik entzun da. Nork dauka arrazoia?
Uste dut guk akatsak egiten ditugun bezala, epaimahaiak ere egiten dituela bereak, eta ez direla ez batzuenak ez besteenak bere onetik atera behar. Azken batean, iritzi subjetiboak daude tartean eta horiek eragiten dituzte desadostasunak.
Aingeru Epaltza epaimahaikideak erreleboa traumatikoa gertatzen ari dela aipatzen zigun.
Traumatikoa ari zaizkigu jartzen. Iñigo Olaetxeari finalaurrekoan egin ziotena ezin da egin. Subjetibotasunak ondorioak ditu, baina kasu honetan legez, gazteak atzean uztea ekartzen badu... horregatik gerta daiteke traumatikoa, eta ez gure jarreragatik, anitzek uste duen bezala.
Zerbait aldatu da aurreko txapelketatik hona?
Txapelketan zehar ez dut uste aldaketarik egon denik, txapeldunarena ez bada. Aurrekoa Bittor zen, hogeita hamar urtetik gora ditu, eta nik berriz ez, eta beraz, txapeldunaren adinean pauso handia eman da.
Gazteei aukerak eman beharraz mintzatu dira Manolo eta Alkat. Biak txapelketa uztekoak dira. Honek zer esan nahi du, gazteentzat soilik behar duela izan?
Ez. Gaia hagitz polarizatua dago, zaharrak alde batera eta gazteak bestera. Gazteengan dago etorkizuna eta horiek aitzinera deitzen saiatu behar da, baina ez zaharrak bidalita. Gazteok aitzinera atera behar dugu, gure lekua irabaziz eta inork ezer oparitu gabe. Penagarria izanen litzateke guri lekua egitearren zaharrek uztea. Zer lortuko genuke? Gutxiago izatea eta maila eskasagoan aritzea.
Txapelketak sona biltzen badu ere, gero urtean zehar oso moteltzen da nafar bertsolaritzaren oihartzuna. Egoera nola aldatu?
Ez da Nafarroako problema soilik, elite bat dago eta horrek estaltzen du Euskal Herria, eta bertakoek ez daukate aukerarik. Nafarroan, bestela, saio mordoa egiten da, ez bertako jendearekin ordea.
Bi izen berri hurbildu dira aurten. Zaila da ulertzen, urtean saiorik egin gabe, parte hartzera ausartzea, ez?
Txapelketa tranpolin bezala hartu, prestatu eta hortik aitzinera zerbait egiteko asmoz ausartu dira. Ez dakit baina, gero honek fruituak ematen dituen. Niri eman dizkit.
Iparraldea eta Hegoaldea hain urrun al daude bertsotan? Zertan da batetik besterako tartea?
Oso hurbil gaude kilometroz, baina urrun ditugu, ez bertsolaritzan bakarrik, kulturari dagokionez, hizkera ere ez diegu ongi ulertzen... Gero, hemen gazteak gero eta gehiago bagara ere, Iparraldean ez, alderantziz baina, eta hori ez da seinale ona. Ea hau guztia neutralizatzen dugun.
Nafarroan zu atera zara txapeldun eta Bizkaia-Arabakoan Unai Iturrriaga. Gipuzkoan gerta daitekeenaren zain, zer adierazten du txapela zuen buruetan egoteak?
Bertsolaritza ez dela jada aitonen kontua, gero eta gazteagoa antzematen dela mundu hau, eta hori, gazte baten ikuspegitik, positiboa da erabat. Unairen kasuan ez zen eztabaidarik izan bera txapelduna izan zitekeelako, eta izan zen, eta nik uste dut zaharrak erreleboaz jabetu direla eta ez dutela inolako kezkarik.
PETRIKORENA, J.J.
38-39

GaiezKulturaBertsolaritTxapelketakNafarroako
GaiezKulturaBertsolaritBertsolariaAROZENA7
PertsonaiazAROZENA7
EgileezPETRIKOREN1Kultura

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Eguneraketa berriak daude