"Legebiltzarreko batzordeak ez luke funtzionalitaterik GALen aferan"


1995eko otsailaren 05ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
ETA, GAL, Gobernua, autodeterminazioa Joseba Arregiren hitzetan
"Legebiltzarreko batzordeak ez luke funtzionalitaterik GALen aferan"
Joseba Arregi, Eusko Alderdi Jeltzaleko parlamentaria
Hamar urte Kultura sailburu izan ostean, Joseba Arregi politikagintzatik apur bat urrundu da. EAJko parlamentaria, politikariek «gizarteari askozaz gehiago begiratu» behar diotela esan digu elkarrizketan.
Gregorio Ordoñezen hilketa urrats koalitatiboa izan al da ETAren estrategian?
Urrats koalitatiborik badagoen ala ez ETAren barruan jakingo dute. Hala ere, hilketen aurrean kualitateez hitz egitea arriskutsua izan daiteke: kualitate politikoen gainetik, Morcillo eta Ordoñez pertsonak ziren. Parlamentari bat hiltzeak badu bere esanahia. ETArentzat esanahi hori zein den, ETAk berak jakingo du.
Duela 11 urte Komando Autonomoek Enrique Casas hil zuten eta HBk gaitzetsi. Norena da gauzak okerrera joan izanaren erantzukizuna?
Gregorio Ordoñez hiltzeak egoerak itxura txarra duela azaltzen du. Horrelako ekintzak aurrera eramateko zenbait prest daude eta horrelako ekintzak politikoki justifikatzeko prest dagoenik ere badago. Horrek Euskal Herriaren etorkizuna laino beltzez estaltzen du.
ETArekin konponbide batera iristeko egin zitekeen guztia egin al da?
ETAren arazoaren konponbidea, ETAk armak uztea da. Gero hitz egingo dugu hitz egin behar denaz, hitzegitekorik baldin badago. Baina horrelako ekintzak egiten jarraitzen duten artean, ez dirudi posible denik armak uztea. Maiz entzuten da HBren mundutik, «beno, hori gertatu da baina, orain aztertu behar da hurrengoa ez gertatzeko zer egin behar den». Planteamendu hori ez da zilegi. ETAk zein eskubide eta arrazoi dauka jendea hiltzeko?
ETA eta bere ingurua bakartzeko politikak ez al du urteotako gogortzearekin zerikusirik?
Gogortzea nondik norakoa izan den aztertu egin beharko litzateke. Baina ETA bakartzeko politikarik ez da egon, gizartea indartzeko politika baizik. Ajuria Eneko Itunaren bitartez, alderdi demokrata guztiek politika bateratua eramateko ahalegina egon da. Ondorioz, baliteke gizarteak berak nolabaiteko bazterketa eragin izana. Aipatutako gogortzea, ez du inolako zerikusirik horrekin, ETA berarekin baizik.
Zer egin behar du orain arte egin ez duenik Ajuria Eneko Mahaiak?
Gizartearen nahiak eta gizartearen gehiengoak erabakitako bideak eta bere barruan dituen balore eta sinesmenak sendotzen jarraitu. Gizarteari askozaz gehiago begiratu behar zaio.
Gizartea sendotzearekin zer esan nahi duzu?
Borrokarekin zerikusirik izan nahi ez duenari, demokraziaren eta Estatutuaren bidea hartu duenari, Euskal Herriari etorkizuna aurkitu nahi dionari, hori guztia nahi duen gizartearen gehiengoari bere indarrak sendotzen eta bere buruaren jabeago eta bere buruarengan konfiantza gehiago edukitzen lagundu behar zaio.
Elkarri-k martxorako bakearen aldeko nazioarteko jardunaldiak antolatuko ditu.
Horrelakoak egitea ona da. Elkarrizketaren bitartez konpontzen den oro izan daiteke ona. Hala ere, ez dut uste errezeta mirakulosorik dagoenik. Jardunaldi horiek beharbada argi izpiren bat ekarriko dute, baina arazoak ez dira egunetik egunera konponduko.
Ikusten al diozu Jaurlaritza berriari aurreko hiruko hura bezala amaitzeko arriskurik?
Ez dut uste. Eskarmentuak zerbaiterako balio izaten du, aurrekoan egindako akatsak ez errepikatzeko batipat. Gainera, aurrekoak ordezko gobernua izan zezakeen, izan zuen bezala. Oraingoan ez dut horrelako aukerarik ikusten.
Senadorearen aukeraketaren arazoa hor dago.
Hori hasieratik zegoen arantza da. EAJk bere biei eusten die, eta sozialistak eta EA ez dira ados jartzen geratzen den senadorea beren artean partitzeko.
Atera den bigarren arantza Arabako hauteskunde legea da. Hauteskundeak baino lehen alda al daiteke?
Ikusi egin behar nork proposatzen duen, zer tramite behar duen, gehiengoa nola osatzen den eta zenbat denborako prozedura eskatzen duen. Hauteskundeak maiatzaren 28an dira, eta lege baten arabera deitu behar dira. Eta lege horrek zenbait egun lehenago onartua egon behar du.
EAJ ikusten al duzu Araban UArekin agintzen?
Ez dut uste hori gertatuko denik. EAJk, zenbakiek ematen badute, gobernu berriko hiruko formula bera Arabarako mantentzearen aldeko apustua egingo du.
GALen aferako batzorde ikertzailearena da hirugarren arantza.
EAk batzorde ikertzailearen aldeko botoa ematen badu, ez du erraztuko hiruko gobernuaren funtzionamendua. Ez da akordioko beste biekiko leialtasun osoz jokatzen ari, eta horren ondorioak zeintzuk izango diren ikusteko dago.
Zergatik ez da interesgarria Legebiltzarrean GAL ikertzeko batzordea osatzea?
Baliabide guztien jabe den eta auzia bere esku duen epaile batek, afera argitu ahal izateko Legebiltzarrean ikerketa batzordea behar al du? Gainera, alderdi bakoitza begiratuz, GALi buruzko balorazio politikoa zein den ez dago dudarik. EAJk zer pentsatzen duen ere argi dago. Legebiltzarreko batzorde horrek ez luke funtzionalitaterik izango.
Inoiz jakingo al dugu GAL zer izan zen?
Demokraziarentzako eta zuzenbidezko estatuarentzat ona izango litzateke argitzea. Espero dut Garzon epailearen bitartez, ahalik eta argitasun gehiena ekartzea kasu honetara.
CiU eta EAJ ari dira sostengatzen Gonzalezen Gobernua...
Ofizialki CiU. EAJk batzuetan laguntzen eta sostengatzen du. Gure botoak beharrezkoak ez direnez, beste askatasun bat daukagu. CiUren botoak Parlamentuan gehiengoa osatzeko ezinbestekoak dira.
Kalean galdetuz gero Gonzalezek jelkideak ere lagun dituela esango lukete.
Gonzalezek, arazoak eta zalantzak daudenean, CiUri galdetzen dio ea beren laguntza duen ala ez. Pujol lagun duen bitartean jarraitzeko aukerak badituela pentsatzen du. Argi dagoena da EAJk ez duela desestabilizazioaren alde jokatuko.
Gonzalezen aroa amaitu dela esan eta idatzi da.
Hori ikusi egiten da. Ez dago proiektu eta ideia berririk. Ez dago orain 10-12 urte zegoen aldaketarako gogoa; orain badirudi egoera honi eusteko gogoa baino ez dagoela. Dauden proiektuak ere hainbeste istiluren artean itzalpean geratu direla egia da.
Autodeterminazio eskubidea eta Espainiarentzako eredu konfederala aipatu ditu Sanz zuen senadoreak.
Hitz bakoitzak bere garai eta lekuak izaten ditu. Legebiltzarrean autodeterminazio eskubidearen inguruan onartu zen akordioak ezin hobe adierazten du nire borondate eta pentsamendua. Akordio hark euskal gizartearen bilakaeraren une konkretu batean gauzaturik ikusten zuen autodeterminazioaren kontzeptua. Autodeterminazioa gisako kontzeptuak oso arriskutsuak bilaka daitezke abstrakzio eta hitz formal huts bihurtzen direnean.
Eredu konfederala?
Zertarako balio digu urrezko kaiola bat eraikitzeak, azkenean barruko txoria hil egiten bada? Azken batean, eredu politiko-juridiko horiek une batean beharrezko izaten dira, baina nire iritziz garrantzitsuagoa da Euskal Herriarekin eta euskal gizartearekin zer egiten dugun: euskal gizarteak bere nortasuna gorde eta garatzea eguneroko bizitzan. Gure barruko `indar izpiritualak' nola bermatzen diren da nire kezkarik nagusiena, gure buruaren nortasun minimoa izan dezagun.
JAUREGI, Mikel/ZUBIRIA, Pello
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
PertsonaiazARREGI5
EgileezUBIRIA2Politika
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Eguneraketa berriak daude