"Legebiltzarreko batzordeak ez luke funtzionalitaterik GALen aferan"


1995eko otsailaren 05ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
ETA, GAL, Gobernua, autodeterminazioa Joseba Arregiren hitzetan
"Legebiltzarreko batzordeak ez luke funtzionalitaterik GALen aferan"
Joseba Arregi, Eusko Alderdi Jeltzaleko parlamentaria
Hamar urte Kultura sailburu izan ostean, Joseba Arregi politikagintzatik apur bat urrundu da. EAJko parlamentaria, politikariek «gizarteari askozaz gehiago begiratu» behar diotela esan digu elkarrizketan.
Gregorio Ordoñezen hilketa urrats koalitatiboa izan al da ETAren estrategian?
Urrats koalitatiborik badagoen ala ez ETAren barruan jakingo dute. Hala ere, hilketen aurrean kualitateez hitz egitea arriskutsua izan daiteke: kualitate politikoen gainetik, Morcillo eta Ordoñez pertsonak ziren. Parlamentari bat hiltzeak badu bere esanahia. ETArentzat esanahi hori zein den, ETAk berak jakingo du.
Duela 11 urte Komando Autonomoek Enrique Casas hil zuten eta HBk gaitzetsi. Norena da gauzak okerrera joan izanaren erantzukizuna?
Gregorio Ordoñez hiltzeak egoerak itxura txarra duela azaltzen du. Horrelako ekintzak aurrera eramateko zenbait prest daude eta horrelako ekintzak politikoki justifikatzeko prest dagoenik ere badago. Horrek Euskal Herriaren etorkizuna laino beltzez estaltzen du.
ETArekin konponbide batera iristeko egin zitekeen guztia egin al da?
ETAren arazoaren konponbidea, ETAk armak uztea da. Gero hitz egingo dugu hitz egin behar denaz, hitzegitekorik baldin badago. Baina horrelako ekintzak egiten jarraitzen duten artean, ez dirudi posible denik armak uztea. Maiz entzuten da HBren mundutik, «beno, hori gertatu da baina, orain aztertu behar da hurrengoa ez gertatzeko zer egin behar den». Planteamendu hori ez da zilegi. ETAk zein eskubide eta arrazoi dauka jendea hiltzeko?
ETA eta bere ingurua bakartzeko politikak ez al du urteotako gogortzearekin zerikusirik?
Gogortzea nondik norakoa izan den aztertu egin beharko litzateke. Baina ETA bakartzeko politikarik ez da egon, gizartea indartzeko politika baizik. Ajuria Eneko Itunaren bitartez, alderdi demokrata guztiek politika bateratua eramateko ahalegina egon da. Ondorioz, baliteke gizarteak berak nolabaiteko bazterketa eragin izana. Aipatutako gogortzea, ez du inolako zerikusirik horrekin, ETA berarekin baizik.
Zer egin behar du orain arte egin ez duenik Ajuria Eneko Mahaiak?
Gizartearen nahiak eta gizartearen gehiengoak erabakitako bideak eta bere barruan dituen balore eta sinesmenak sendotzen jarraitu. Gizarteari askozaz gehiago begiratu behar zaio.
Gizartea sendotzearekin zer esan nahi duzu?
Borrokarekin zerikusirik izan nahi ez duenari, demokraziaren eta Estatutuaren bidea hartu duenari, Euskal Herriari etorkizuna aurkitu nahi dionari, hori guztia nahi duen gizartearen gehiengoari bere indarrak sendotzen eta bere buruaren jabeago eta bere buruarengan konfiantza gehiago edukitzen lagundu behar zaio.
Elkarri-k martxorako bakearen aldeko nazioarteko jardunaldiak antolatuko ditu.
Horrelakoak egitea ona da. Elkarrizketaren bitartez konpontzen den oro izan daiteke ona. Hala ere, ez dut uste errezeta mirakulosorik dagoenik. Jardunaldi horiek beharbada argi izpiren bat ekarriko dute, baina arazoak ez dira egunetik egunera konponduko.
Ikusten al diozu Jaurlaritza berriari aurreko hiruko hura bezala amaitzeko arriskurik?
Ez dut uste. Eskarmentuak zerbaiterako balio izaten du, aurrekoan egindako akatsak ez errepikatzeko batipat. Gainera, aurrekoak ordezko gobernua izan zezakeen, izan zuen bezala. Oraingoan ez dut horrelako aukerarik ikusten.
Senadorearen aukeraketaren arazoa hor dago.
Hori hasieratik zegoen arantza da. EAJk bere biei eusten die, eta sozialistak eta EA ez dira ados jartzen geratzen den senadorea beren artean partitzeko.
Atera den bigarren arantza Arabako hauteskunde legea da. Hauteskundeak baino lehen alda al daiteke?
Ikusi egin behar nork proposatzen duen, zer tramite behar duen, gehiengoa nola osatzen den eta zenbat denborako prozedura eskatzen duen. Hauteskundeak maiatzaren 28an dira, eta lege baten arabera deitu behar dira. Eta lege horrek zenbait egun lehenago onartua egon behar du.
EAJ ikusten al duzu Araban UArekin agintzen?
Ez dut uste hori gertatuko denik. EAJk, zenbakiek ematen badute, gobernu berriko hiruko formula bera Arabarako mantentzearen aldeko apustua egingo du.
GALen aferako batzorde ikertzailearena da hirugarren arantza.
EAk batzorde ikertzailearen aldeko botoa ematen badu, ez du erraztuko hiruko gobernuaren funtzionamendua. Ez da akordioko beste biekiko leialtasun osoz jokatzen ari, eta horren ondorioak zeintzuk izango diren ikusteko dago.
Zergatik ez da interesgarria Legebiltzarrean GAL ikertzeko batzordea osatzea?
Baliabide guztien jabe den eta auzia bere esku duen epaile batek, afera argitu ahal izateko Legebiltzarrean ikerketa batzordea behar al du? Gainera, alderdi bakoitza begiratuz, GALi buruzko balorazio politikoa zein den ez dago dudarik. EAJk zer pentsatzen duen ere argi dago. Legebiltzarreko batzorde horrek ez luke funtzionalitaterik izango.
Inoiz jakingo al dugu GAL zer izan zen?
Demokraziarentzako eta zuzenbidezko estatuarentzat ona izango litzateke argitzea. Espero dut Garzon epailearen bitartez, ahalik eta argitasun gehiena ekartzea kasu honetara.
CiU eta EAJ ari dira sostengatzen Gonzalezen Gobernua...
Ofizialki CiU. EAJk batzuetan laguntzen eta sostengatzen du. Gure botoak beharrezkoak ez direnez, beste askatasun bat daukagu. CiUren botoak Parlamentuan gehiengoa osatzeko ezinbestekoak dira.
Kalean galdetuz gero Gonzalezek jelkideak ere lagun dituela esango lukete.
Gonzalezek, arazoak eta zalantzak daudenean, CiUri galdetzen dio ea beren laguntza duen ala ez. Pujol lagun duen bitartean jarraitzeko aukerak badituela pentsatzen du. Argi dagoena da EAJk ez duela desestabilizazioaren alde jokatuko.
Gonzalezen aroa amaitu dela esan eta idatzi da.
Hori ikusi egiten da. Ez dago proiektu eta ideia berririk. Ez dago orain 10-12 urte zegoen aldaketarako gogoa; orain badirudi egoera honi eusteko gogoa baino ez dagoela. Dauden proiektuak ere hainbeste istiluren artean itzalpean geratu direla egia da.
Autodeterminazio eskubidea eta Espainiarentzako eredu konfederala aipatu ditu Sanz zuen senadoreak.
Hitz bakoitzak bere garai eta lekuak izaten ditu. Legebiltzarrean autodeterminazio eskubidearen inguruan onartu zen akordioak ezin hobe adierazten du nire borondate eta pentsamendua. Akordio hark euskal gizartearen bilakaeraren une konkretu batean gauzaturik ikusten zuen autodeterminazioaren kontzeptua. Autodeterminazioa gisako kontzeptuak oso arriskutsuak bilaka daitezke abstrakzio eta hitz formal huts bihurtzen direnean.
Eredu konfederala?
Zertarako balio digu urrezko kaiola bat eraikitzeak, azkenean barruko txoria hil egiten bada? Azken batean, eredu politiko-juridiko horiek une batean beharrezko izaten dira, baina nire iritziz garrantzitsuagoa da Euskal Herriarekin eta euskal gizartearekin zer egiten dugun: euskal gizarteak bere nortasuna gorde eta garatzea eguneroko bizitzan. Gure barruko `indar izpiritualak' nola bermatzen diren da nire kezkarik nagusiena, gure buruaren nortasun minimoa izan dezagun.
JAUREGI, Mikel/ZUBIRIA, Pello
8-10,11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
PertsonaiazARREGI5
EgileezUBIRIA2Politika
EgileezJAUREGI5Politika

Azkenak
Israelek Hamaseko negoziatzaileak bonbardatu ditu Qatarreko hiriburuan

Erasoaren helburu izan direnak Trumpek proposatutako su-etena negoziatzen ari zirela azaldu du Hamasek. Israelek erasoa baieztatu du, eta Qatarrek “eraso kriminala” kondenatu.


Nepalgo lehen ministroak dimisioa eman du, protesta gogorren ondorioz

Liskarretan gutxienez hogei pertsona hil dira astelehenean. Astearte goizean, lehen ministroaren etxeari su eman diote manifestariek. Herritarrik gazteenak ari dira protestan, gobernuaren ustelkeriaren aurka, eta bereziki, sare sozialen debekuak eraginda.


2025-09-09 | ARGIA
Aske utzi dute Jose Mari Dorronsoro euskal presoa, 32 urteren ondoren

Jose Mari Dorronsoro preso politikoak Frantziako Estatuan bete zuen zigorra aintzat hartu ondoren, aske utzi zuten abuztuan, Etxerat elkarteak jakinarazi duenez.


2025-09-09 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Bazuen mezua, noski, Pekineko desfileak; baina zein zen mezua?

Zuzenean, askok, edo geroago ehunka milioik ikusi ahal izan duten irailaren 3ko Pekineko desfile militar erraldoiak bazuen, bai horixe, mezua. Halako guztiek bezala, esan genezake. Antolatzaileen borondateaz harago doazen mezuak, batzuetan. Mezu horiek zein eta norentzat ziren... [+]


Eskola segregazioa gainditzea helburu duen mahaia abiatu du Jaurlaritzak, STEILAS eta ELA gabe

"Erronka izugarria" duen mahaia jarri du martxan Eusko Jaurlaritzak, 50 bat eragilerekin: eskola segregazioa gainditzeko neurriak adostea. STEILAS eta ELA sindikatuek ez dute parte hartu; Jaurlaritzak oinarri dituen politikek segregazioa betikotzen dutela diote.


2025-09-09 | Jon Torner Zabala
Itsasoaren berotzeak euskal kostaldeko espezie batzuen portaera aldatu du, Aztiren arabera

"Berdela iparralderantz ari da mugitzen, itsasoa berotzeak sardinari ez dio on egiten eta geroz eta gutxiagoa dago, antxoarentzat ona da eta geroz eta gehiago dago, baina txikiagoa da...", dio Aztiko ikerlari Xabier Irigoienek, EITB Datak tenperaturaren gorakadaz egin... [+]


Israelek Gaza hiria ebakuatzeko agindua eman du eta drone batek eraso egin dio Flotillari Tunisian

Hirian milioi bat pertsona inguru bizi da egun, eta ez dute nora jo. Pazienteekin eta lanean geratuko direla adierazi du Shifa ospitaleko zuzendariak, eta babesa eskatu dio nazioarteari. Bestalde, gauerdian, Global Summud Flotillako ontzi bati eraso egin dio drone batek... [+]


Spoti-fire, Stop-ify edo Spoti-fair

Guztiok entzun nahi dugu musika: asko, merke, euskaraz eta gaizki sentitu gabe. Baina Spotify utziko badugu Israelen konplize izateagatik, agian beste enpresa eta tresnen inguruan ere hausnartu beharko dugu. Edo gure morala kontratatzen ditugun zerbitzuen arabera neurtzen hasiko... [+]


2025-09-09 | Irutxuloko Hitza
Kaleratzeak Stopek gaitzetsi du Donostian GOe egiteko azkartasuna, ondoko orubeko gazteentzako apartamenduei ekiteko datarik ez dutenean

Joan den astean jakinarazi zuten Basque Culinary Centerren GOe eraikina urriaren 20an inauguratuko dutela, eta horren harira, Kaleratzeak Stop plataformak idatzi bat helarazi du komunikabideetara. Bertan, gaitzetsi egin du Basque Culinary Centerreko eraikin berria 20 hilabetetan... [+]


Nafarroako azoka ekologiko handiena Noainen lurreratuko da irailaren 12tik 14ra

Hamargarren urtemuga ospatuko du aurten Nafarroako Azoka Ekologikoak. Berrogei postuko azokaz gain mintzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta erakusketak izanen dira


2025-09-09 | Gedar
EAJko presidente ohi Andoni Ortuzar kanpo-aholkulari gisa fitxatu du PwC multinazionalak

 "Komunikazioan eta gai publikoetan" lagunduko dio enpresari. Lizitazioak manipulatzeagatik isundu izan dute konpainia, eta lotura zuzenak ditu EAJrekin. 


2025-09-08 | Aimar Lopez
Istilurik gabe baina normaltasunik gabe ospatu dute bertze behin Alarde eguna Hondarribian

Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».


2025-09-08 | ARGIA
Israeli armak salerostea debekatzeko dekretua iragarri du Espainiako Gobernuak

Pedro Sánchez Espainiako presidenteak adierazi du, legez arma-blokeoa ezarrita, presioa eragin nahi dutela Benjamin Netanyahurengan. Sánchezek deitoratu du nazioarteko komunitatearen zati baten “indiferentzia” eta Israelgo Gobernuarenganako... [+]


Bayrouren gobernua erori da Frantziako Asanblean eta estu da Macron

Astelehen arratsaldean konfiantza mozioa galdu du Frantziako lehen ministro François Bayrouk. Konfiantza mozioa eskatu zuen, datozen lau urteetarako austeritate usaina zuten aurrekontu batzuk aurkeztu eta bere aurkako zentsura mozioa iragarri zuenean eskuin muturrak. Aurrez... [+]


2025-09-08 | Axier Lopez
Argentinako ultraeskuinak lehen kolpea jaso du haustekundeetan

Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]


Eguneraketa berriak daude