"Atzerriko zabalkundean Txina puntuetariko bat besterik ez da".


1995eko urtarrilaren 15ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Irizar autobusen enpresak Txinara joko du
"Atzerriko zabalkundean Txina puntuetariko bat besterik ez da".
Koldo Saratxaga, Irizar karrozeria kooperatibako lehendakaria
Autobusen batean ibili den edonork ezagutzen du Irizar, Ormaiztegiko kooperatiba. Dagoeneko 105 urteko bizitza du eta Europan izena egin ondoren Txinara joko du, bertan 1.500 milioi pezetako inbertsioa egitera. Koldo Saratxaga Galdakaokoa da, 47 urte dauzka eta jadanik hiru urte pasatxo daramatza Irizarreko zuzendaritzan.
Iaz, 1994an, Erresuma Batuan Urteko Autoaren saria jaso zenuten; ez da sari makala?
Century modeloarekin Europan lortu dugun mailaren adierazgarri da. Luxuzko autoa da, goi mailakoa. Gure eremua hori izan zitekeela ikusi genuen eta eredu horretan oinarritu gara. Gaur egun merkatuan dagoen lehen lerrokoa da. Kontuan hartu behar da Ingalaterran oso klasikoak direla autoen kontuan, eskuinetik gidatzen dutela eta beste hainbat bitxikeria... eta hala ere lortu egin dugu. Hori hor dago eta guretzat erabat pozgarria da, urteetako lanaren ondorioa da.
Orain haize oparoekin bazabiltzate ere, larri ere ibili zarete?
105 urteko `abiaduran' denetarik gertatzen da eta. Horren urruti joan gabe ere, 1991n oso larri ibili ginen, hil edo biziko egoeran. Gure lanean zentratu beharra ikusi genuen, beraz ideia eta helburu zehatz batzuen inguruan lanean jarri ginen eta apurka gorantza egin dugu.
Zer helburu eta zer ideia dira horiek?
Batetik, ordura arte merkatu jardueran gure ekoizpena estatura begira zuzentzen genuen nagusiki. Orduan erabaki genuen esportazioan oinarritu behar genuela eta, piskanaka, horrela egin dugu. Gaur egun gure fakturazioa % 7.200 milioi pezetakoa da (300 bat milioi libera), horietatik 4.000 esportaziokoak eta beste 3.200 Espainia mailakoak. 1993tik 1994ra jauzi handia izan genuen: 1993an 4.315 milioi pezeta fakturatu baikenituen.
Horrez gain, gure proiektuak lau ideien inguruan baino talde lanean oinarritu ditugu. Nik beti eman ohi diot garrantzi handia talde lanari, beti lan egin izan dut horrela eta aurrerantzean ere horrela izango da. Arrakastaren gakoa, nire ustez, horretan dago. Gaur egun 345 langile gara, baina azken hiru urteetan horietatik 250 sortu ditugu.
Duela bi urte t'erdi abiatu zineten Txina aldera, hango merkatuan muturra sartzeko asmotan. Zergatik Txina eta ez, adibidez, Hego Amerika?
Egia esan, behin atzerriko merkatuak gogor jorratu behar genituela erabakita, lehenbizi Hego Amerika aldera egin genuen, baina tartean, Asturiasko Alsa enpresa medio, Txinako aukera horrekin egin genuen topo, eta harrezkero Txinan ari gara buru-belarri.
Dena den, atzerriko zabalkundean Txina puntuetariko bat besterik ez da, eta Latinoamerikan ere lanean ari gara. Argentina, Txile eta beste herri batzuek aukera onak eskaintzen dituzte; alde batetik bestera distantzia handiak dauzkate, behar dute guk eskaintzen duguna, beraz, jorratu beharrekoak dira. Autobusen produkzio zuzenaz aparte, gure bigarren lan eremua goi mailako teknologiaren esportazioa da eta leku horietan horren behar handia dute.
Zein baldintzatan zoazte Txinara?
Txinan, Tianjin hirian kokatuko gara. Txinako kostaldean kokatua dago, 12 milioi biztanlerekin Txinako hirugarren hiria da eta portua ere garrantzitsua dauka. Irizar eta Alsaren artean enpresa berriaren akzioen % 51 izango dugu eta (% 35,7 guk eta % 15,3 Alsak) Tianjineko Autobus Lantegiak gainerakoa. Lantegiak 400 lanpostu izango ditu eta urtean mila bat autobus egingo dira, ez orain guk egiten dugun lehen mailako Centurya, lehen egiten genuen Everesta baizik. Proiektua martxan da eta aste honetan bertan, hilaren 12an, lehenbiziko hogei txinatarrak etortzekoak dira Ormaiztegira.
Bi urtetan jardun duzue negoziazioetan, zeintzuk izan dira izan dituzuen zailtasunik handienak?
Hango munduarekin eta bertako moldeekin topo egitea. Txinako enpresa munduan gauzak oso astiro egiten dira, lan eremuan ez daude ohituta eurek erabakiak hartzera, erabakiak politikoek hartzen dituzte eta honek prozesu osoa arras leuntzen du. Kontuan hartu behar da sarritan hiru maila desberdinetan hitz egin behar duzula: lehenbizi enpresako zuzendaritzarekin, gero erregioko agintaritza politikoarekin eta, azkenik, erregiokoen gainetik dauden agintari politikoak ere hor daude. Ez dituzu ikusten baina hor daude.
Haiek ere ondo baino hobeto ohartzen dira honetaz guztiaz eta esaten dizute ulertu behar dela euren lan egiteko modua eta abar. Azkenean, gure arteko bileretan, barre artean guztiok aritzen ginen «Txinako herriaren ezaugarri bereziez».
LETONA, Xabier
18,19

GaiezEkonomiaKooperatibaKooperatiba
PertsonaiazSARATXAGA1
EgileezLETONA1Ekonomia

Azkenak
Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Eguneraketa berriak daude