«Langileekiko harremanak eta inbertsioa izan dira beti gure lehentasunak»

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
JMA enpresako Jose Antonio Altuna arduradunari elkarrizketa
«Langileekiko harremanak eta inbertsioa izan dira beti gure lehentasunak»
Alejando Altuna S.A., munduko hirugarren giltzagile nagusia
Altuna anaiak, Jose Antonio eta Jose Mari, dira Arrasateko JMA giltza enpresaren arduradunak. 650.000 giltzatik gora egunero, Espainiako merkatuaren % 95, eta azken lau urteetan 1.400 milioitik gora pezeta inbertitu dituzte. Jose Antoniok azaltzen dizkigu 1947an aitak hasitakoaren ondorengoa.
Non dago arrakastaren giltza?
Beti izan nuen oso harreman ona Jose Maria Arizmendiarretarekin, eta berak esandakoa gogoratzen dut: «Zer egin behar duzue, giltzak? Ez dezala inork irabazi giltzak egiten, ikas ezazue giltzak ondo egiten». Samurra da. «Giltzak egiten badituzue dirua irabaziko duzue, dirua zabaltzeko orduan, kontuan hartu akzionistarik garrantzitsuena enpresa bera dela. Kontuan hartu gero pertsonekiko harremanak, langileak nola hartu...».
Langileekiko harreman zabalak eta inbertsioa izan dira beti gure lehentasunak. Banaketa alaiak behar dira, esnea ematen dizun behiak pentzu ona behar du, ez altruismoagatik, berekoikeriagatik baizik. Langileak zurekin badaude bide erdia egina duzu, bestela oso gaitza da. Gure inbertsioak gutxiago izan zitezkeen eta gure dirutza handiagoa, baina guk luzera jokatu gura dugu. Ez dugu kapitalista-langile ohizko estiloa, ezta edukiko ere.
Ez duzue sindikatorik enpresan, hori ere bitxia da.
Sindikatuak beharrezko ikusten ditut, sindikaturik ez balego langilea askoz zapalduago egongo litzateke eta. Badirudi demagogia egiten ari naizela baina, «nor bere ekintzen arabera ezagutuko duzue». Nik ez ditut sindikatuak langileen alde ikusten, beren interesak defenditzen baizik. Arrasaten, adibidez, enpresa handietan bai, baina ezer gutxi egin dute txikien alde.
Zera esaten nion Arrasateko sindikalista bati: «Beti berdin ari zarete, diru apur bat ematen dizuete eta hurrengo borrokara arte konforme. Zergatik ez duzue inbertsioa eskatzen, enpresa modernizatzea... Horrela enpresak erre egiten dira». Benetako sindikalismoa guk egiten dugu. Ateak beti daude zabalik edozein unetan gerentearengana, niregana edo gura dutenarengana jotzeko, ez dute bitartekorik behar.
Joaten al dira?
Oso gutxi, baina segituan ulertuko duzu zergatik. Iaz, lehenbiziko aldiz, langileei _boto sekretu eta demokratiko bidez_ soldata igoera erabakitzea utzi genien. % 0ko igoerak samur irabazi zuen, horrek zerbait esan gura du. Guri esaten ziguten: «Noski, zuek ondo ordaintzen duzue eta horregatik ez duzue arazorik, ikusiko duzue mozten duzuenean zer gertatuko den». Mamu hori kendu gura nuen. Soldatak igo barik, irabazi horiek guretzat balira, lotsabako batzuek ginateke, baina enpresan inbertitzen baditugu guztion mesederako izango da.
Zein da zuen inbertsioen norabidea?
Gure banaketa biltegia dugu Ingalaterran eta Errusian ere hasi gara sartzen; Alemanian bagaude eta 1996rako Mexikon lantegia zabalduko dugu. Mexiko, Estatu Batuak eta Kanadak akordio ekonomikoa sinatu dute eta aurrerantzean munduan zerbait izan gura baduzu, hango merkatuan egon behar duzu.
1981n buelta bat egin genuen Ameriketan, gogaituta etorri ginen eta pentsatu genuen uretara harri bat botatzen denean legez egin behar genuela, gure ingurunea apurka zabaldu. Horri ekin genion: nagusi ginen Espainian eta hasi ginen Portugal, Frantzia, Marokko, geroago Ingalaterra, Alemania... Baina ez ginen Amerikarekin ahantzi, eta orain heldu da.
Zergatik Mexikon eta ez Estatu Batuetan, lan-indar merkeagatik?
Apur bat bai, baina eragile gehiago ere badaude, hizkuntza adibidez. Hemengo enpresa ugari dago han eta haien esperientziaz baliatuko gara. Urte bukaerarako % 40 inguru esportatuko dugu ia eta etorkizunean askoz gehiago oraindik.
Zuen enpresa politika hemen eraman izan duzuena izango al da?
Guk hango merkatura moldatu behar dugu, ezin gara joan apurtzera, hori akatsa litzateke. Baina horrek ez du esan gura Mexiko zapalketa mundu batean bizi bada gu ere zapaltzera goazenik. Guk hemengo lan estiloa eraman gura dugu hara, baina astiro.
Emakume gutxik dihardute enpresan
Historikoki ez dugu emakumeak hartzeko ohiturarik izan. Ez dakit nondik datorren hori. Orain zortzi bat izango dira, % 10 inguru. Dena den, onartu behar dut hori gure kontraesana dela. Hemen, baldintzei dagokienez, emakumezkoak eta gizonezkoak tratu berdina dute; baina aitortu behar dut, halaber, ni neu ez naizela emakumeak hartzearen oso aldekoa izan. Dena den, honen atzean beste galdera bat dator, berriro kontraesana sortuz: zertarako dabiltza orduan horrenbeste emakume gogor ikasten eta prestatzen? Dena den, ohitura hori, zorionez, apurtu egin dugu.
XABIER LETONA
18-19

GaiezEkonomiaIndustriaMetalurgiaMakina erra
PertsonaiazALTUNA10
EgileezLETONA1Ekonomia

Azkenak
Spoti-fire, Stop-ify edo Spoti-fair

Guztiok entzun nahi dugu musika: asko, merke, euskaraz eta gaizki sentitu gabe. Baina Spotify utziko badugu Israelen konplize izateagatik, agian beste enpresa eta tresnen inguruan ere hausnartu beharko dugu. Edo gure morala kontratatzen ditugun zerbitzuen arabera neurtzen hasiko... [+]


2025-09-09 | Irutxuloko Hitza
Kaleratzeak Stopek gaitzetsi du Donostian GOe egiteko azkartasuna, ondoko orubeko gazteentzako apartamenduei ekiteko datarik ez dutenean

Joan den astean jakinarazi zuten Basque Culinary Centerren GOe eraikina urriaren 20an inauguratuko dutela, eta horren harira, Kaleratzeak Stop plataformak idatzi bat helarazi du komunikabideetara. Bertan, gaitzetsi egin du Basque Culinary Centerreko eraikin berria 20 hilabetetan... [+]


Nafarroako azoka ekologiko handiena Noainen lurreratuko da irailaren 12tik 14ra

Hamargarren urtemuga ospatuko du aurten Nafarroako Azoka Ekologikoak. Berrogei postuko azokaz gain mintzaldiak, tailerrak, kontzertuak eta erakusketak izanen dira


2025-09-09 | Gedar
EAJko presidente ohi Andoni Ortuzar kanpo-aholkulari gisa fitxatu du PwC multinazionalak

 "Komunikazioan eta gai publikoetan" lagunduko dio enpresari. Lizitazioak manipulatzeagatik isundu izan dute konpainia, eta lotura zuzenak ditu EAJrekin. 


Izpegiko gainak herri baten aldarri izanen dira buruilaren 19 eta 20an

Basaizeak, Baztango Gazte Asanbladak, Baigorriko eta Erratzuko gazteek elkarlanean prestatu dituzte Izpegiko Bestak. Elkartasuna, memoria kolektiboa eta engaiamendu politikoa izanen dituzte ardatz.


2025-09-08 | Aimar Lopez
Istilurik gabe baina normaltasunik gabe ospatu dute bertze behin Alarde eguna Hondarribian

Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».


2025-09-08 | ARGIA
Israeli armak salerostea debekatzeko dekretua iragarri du Espainiako Gobernuak

Pedro Sánchez Espainiako presidenteak adierazi du, legez arma-blokeoa ezarrita, presioa eragin nahi dutela Benjamin Netanyahurengan. Sánchezek deitoratu du nazioarteko komunitatearen zati baten “indiferentzia” eta Israelgo Gobernuarenganako... [+]


Bayrouren gobernua erori da Frantziako Asanblean eta estu da Macron

Astelehen arratsaldean konfiantza mozioa galdu du Frantziako lehen ministro François Bayrouk. Konfiantza mozioa eskatu zuen, datozen lau urteetarako austeritate usaina zuten aurrekontu batzuk aurkeztu eta bere aurkako zentsura mozioa iragarri zuenean eskuin muturrak. Aurrez... [+]


2025-09-08 | Axier Lopez
Argentinako ultraeskuinak lehen kolpea jaso du haustekundeetan

Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]


‘Esnatu ala hil’, kaleko euskaltzaleentzako liburua ondu dute Goikoetxeak eta Iurrebasok

Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan (Elkar) liburua argitaratu dute Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok. Egileen helburua da gaur egun euskarak bizi duen egoera ulertzeko tresna bat eskaintzea, “ezinbestekoa delako aurrera... [+]


2025-09-08 | Gedar
Igorreko Kiñu Gaztetxearen aurkako epaiketa, irailaren 15ean

09:00etan Durangoko epaitegi aurrean biltzera deitu dute Kiñuko kideek. Duela bost urte hasi zen Gaztetxearen aurkako prozesua.


2025-09-08 | Ahotsa.info
Bideoa: Labaren irekiera festa ospatu dute Iruñean

Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]


2025-09-08 | ARGIA
“Terroristak” dira Espainiako Vuelta geldiarazi zuten Bilboko ekintzaileak, Israel-Premier Tech taldeko jabearen arabera

“Ez gintuen harritu nola hartu gintuzten Euskal Herrian, ezker muturreko ekintzaileen eta separatisten gotorlekua baita”, adierazi du Sylvan Adams-ek.


Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


2025-09-08 | ARGIA
Desplazamendua behartzeko Gaza hirian palestinarrak hiltzen eta eraikinak suntsitzen jarraitzen du Israelek

Astelehen goizaldean 23 palestinar gutxienez hil dira Gazako hiriburuan, tartean bi haur gosetearen ondorioz. Igandeaz geroztik gutxienez 50 etxebizitza eraikin eraitsi ditu Israelek, beste 100 kaltetu, eta desplazatuen kanpamenduetako 200 denda suntsitu.


Eguneraketa berriak daude