«Sustraiko desoreketara jo barik, gatazkek ez dute irtenbiderik»

1993ko azaroaren 28an

Marco Rizzardini SODePAZ taldeko kideari elkarrizketa
«Sustraiko desoreketara jo barik, gatazkek ez dute irtenbiderik»
Marco Rizzardini, SODePAZ taldeko kidea
Marco Rizzardini Italian jaio zen duela 34 urte, Venezian, eta 1987tik Madrilen bizi da. SODePAZ (Bakea eta Garapenerako Elkartasuna) gobernuz kanpoko erakundeko kidea da eta erakunde honek ateratzen duen «Africa America Latina» aldizkariaren koordinatzailea. Somalian NBEk izandako partehartzea eta EEBBen jokabideaz aritu gara berarekin.
ARGIA. EBBek iazko abenduan, Somalian, partehartze humanitarioari ekin ziotenean, haren jokaerak ezustekoa sortu zien nazioarte mailako mugimendu aurrerakoi ugariri eta, oro har, ezkerrari.
MARCO RIZZARDINI.
Egia da hori, baina lehenbizi argitu behar da `partehartze humanitarioa' kontzeptua oso zalantzagarria eta oso susmagarria dela. Helburu ilunen susmoa dago horren atzean. Guztia ez zen hasieran azaldu ziguten bezalakoa izan.
A. Baina zer interes eduki dezakete, bada, EEBBek Somalia moduko herri txiro batean?
M.R. Partehartzearen interpretazio ekonomiko bat eginez, petrolioa aipatzen da arrazoi moduan. Mundu Bankuak egin zituen lupeko miaketa batzuetan petrolioa agertu zen eta, ondorioz, Siad Barrek kontratu ugari sinatu zituen petrolioaren eremuko multinazional askorekin.
Hau ez da arrazoi nahikoa, ezta gutxiago ere, baina azalduko ditugun beste batzuekin batera partehartzearen interesak itxura bat har dezake. Afrikako adarraren zentzu estrategikoa ere azpimarratzen da, bertatik kontrola baitaitezke Ekialde Erdiko petrolio bide nagusienak. Horrez gain, eremu horretan amerikarren presentzia ziurtatuko litzateke eta, gainera, mendebaldeko propagandak fundamentalismo islamistaren iturri gisa jotzen dituen Sudan eta Iemen moduko herrialdeetatik oso gertu izango lirateke. EEBBetatik bertatik, «Itxaropena Itzuli» operazioa, EEBBetako defentsa gastuak (39 bilioi pezeta, 1.700 miliar libera) justifikatzeko modu bat litzateke.
A. Nazioarteko ordena berria ere aipatu izan da partehartzearen eragile gisa.
M.R. Esandako guztia egiazkoa dela uste dut, baina garrantzitsuena Golkoko gerra eta gero Somaliarekin egin nahi den nazioarteko esperimentua da. Jadanik partehartzea askoz ere arrazoigabeagoa da; hau da, partehartzea estatu haren onerako izango dela pentsatzea nahikoa izatea. SODePAZen garrantzi handia eman diogu azken interpretazio honi. Finean, mundu mailako polizia izatea da, baina polizia gaiztoaz gain ona ere badagoela adierazi guran.
A. Partehartu behar da ala ez?
M.R. Jarrera aurrerakoi eta ezkertiar baten ikuspuntutik enbargu guztiak edota, oro har, populazioari eragin diezaioketen neurri guztiak ezetsi behar dira. Onar litekeen enbargu bakarra armena da, eta Bosniako musulmanekin ikusten da horrek ere, kasu horretan bederen, ahulena oraindik ahulago bihurtzen duela. Noski, zeresanik ez partehartze zuzenei buruz. NBEko agirien benetako izpirituari jarraiki, bitartekaritza lana bultzatu behar da etengabe.
A. Baina azken urte hauetan sortu dira zenbait gatazka, erlijio arazoek edo nazionalek eragindakoak batipat, egoera oso larritan jarri izan duena herri edo talde zehatz bat. Jugoeslavia ohia kasu, Kaukasoa, kurdoak... Zer egin hauetan?
M.R. Oso argi eduki behar da irtenbideak ezinezkoak direla munduan dagoen botere eta aberastasunaren desoreken sustraietara jo barik. Ez da posible arazo horiei irtenbidea ematea NBE eta batez ere Sergurtasun Kontseiluak egun duen indarra edukita; Iparrak Hegoaren zurrupatzaile izaten jarraitzen duen bitartean. Baina, bestalde, egia da mugimendu aurrerakoiek ez dutela erantzunik azken urteetan gertatzen ari diren gauza askori bat-bateko irtenbiderik emateko, areago azken urteetan ezkerrak bizi duen noraezarekin.
A. Somaliako kasuan, zein da irtenbidea?
M.R. Edozein lekutan bezala, diplomatikoa eta negoziatua izan behar du. Partehartzearen aurretik ere, bere postutik kendu zuten Mohamed Shamon NBEko ordezkari bereziak salatu zuen legez, bide diplomatikoak ez ziren guztiz agortu. Batek daki nork erabaki zuen berau kentzea. Ezinezkoa da mendebaldeko ereduak Somalian edota, oro har, Afrikan ezartzen saiatzea; eta mendebaldea behin eta berriro saiatzen da horretan. Eraikuntza nazionalerako egitarau batek bakarrik konponduko du Somaliakoa eta horretarako, lehenbiziko urrats gisa, indar atzerritar guztiak handik ateratzea ezinbestekoa da.
Xabier Letona
14-15

GaiezGizarteaSektore bazPobreziaGKE
PertsonaiazRIZZARDINI1
EgileezLETONA1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Efemeridea: Guardia Zibila EHko heroinarekin lotuta zegoela zioen 'Navajas txostena' bidali zioten Espainiako fiskal orokorrari

ARGIA

Efemeridea: Boliviako poliziak Monika Ertl hil zuen, Che Guevara mendekatu zuen gerrillari alemaniarra

ARGIA

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude