«Kantatzeko giroa ez da erraza, baina bada nahikeria gazteen aldetik»


1993ko martxoaren 21ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Erramun Martikorenari elkarrizketa disko berriari buruz
«Kantatzeko giroa ez da erraza, baina bada nahikeria gazteen aldetik»
Laster egongo da kalean Erramun Martikorenaren disko berria
Bere aurreko diskoa plazaratu zuenetik zazpi urte pasatu ondoren, laster argitaratuko da Elkar etxearen eskutik «Olerkarien oihartzun», Erramun Martikorenaren laugarren lana. Baigorrin dagoen bere baserrian, gazta nola egiten den azaltzen zigun bitartean, kontatu dizkigu artzain ere baden kantari honek disko berriari buruzko xehetasunak eta gaur egungo kantagintzaren inguruan dituen iritziak.
ARGIA. Kantu zaharrak eta ezagunak bildu dituzu disko berrian.
ERRAMUN MARTIKORENA.
Joan den urtean horietariko batzuk kantatu nituen bizpahiru herrietan. Kantu horiek gaurkoak ere badirela iruditzen zait. Hemen, Ipar Euskal Herrian, gero eta gehiago dena kanpoko jendea da. Nekazaritza eta langileria ere anitz aldatzen ari dira. Barnealdean hemengo jendea dago gehienbat, baina hemen ere ttikitzen ari da eta gutxituko da. Pixka bat ezkorra agertzen naiz alde horretatik.
Muga kendu dutela eta ez dutela, ni pasatzen naizenean ikusten dut hor behar direla paperak erakutsi. Hori gauza bat da, baina burdinaz egin den muga horren ondorioak ez dira horrela aldatzen jendearen izpirituan. Behar izan dira urteak jendeak ohiturak hartzeko; baita hizkuntza aldetik ere. Guzti hau kantu batean aipatzen dut. Badira momentuak. Badituzu kantu batzuk, sentitzen dituzu eta nahi dituzu kantatu.
A. Aurreko lanean Tomas Aragues arduratu zen moldaketez, eta disko berrian, berriz, Mixel Ducau.
E.M. Lan hau grabatua den bezala, errazagoa da publikoaren aurrean kantatzeko. Aurrekoa, etxean lasai entzuteko diskoa da. Jendeak hori erran izan dit. Egin daiteke abesti bat plaza batean kantatzeko, baina etxean ere entzun daiteke musika hori.
A. Orain dela zazpi urte inguru plazaratu zenuen aurreko diskoa. Ez al da denbora asko disko bat eta bestearen artean?
E.M. Batzuek erraten didate baietz. Nik ikusten dut zazpi urte pasatu direla konturatu gabe. Bestela, nekazaritza eta artzantzarekin, kantaldiak eginez gero, ez da denbora gelditzen disko bat egiteko. Zaila da. Azken hau joan den urte bukaeran grabatu nuen, ardiek arkumeak sortu behar zituztenean. Uda pasata zen, eta banekien gero ez nuela denborarik ukanen. Gainera, azken grabaketa eginik, gauean, goizeko hiruretan joan nintzenean, etxera iritsi eta hamar bat ardik erditu zuten ordurako. Denbora asko kentzen dit nekazaritzak, eta dudan denbora librea kantaldietan pasatzen dut.
A. Nahiz eta urteak pasatu, laster argitaratuko den diskoko doinuak orain kantatzeko egokiak direla aipatu duzu lehen. Nola aldatu da urte hauetan kantu giroa?
E.M. Kantatzeko giroa ez da erraza, gaur egun, baina bada nahikeria gazteen aldetik. Gazteak ari dira kantuak ikasten, kantatzen, taldeetan... Txapelketak ere ibilerazten du, bultzatzen du, pixka bat akuilu bezala. Kantatzeko giroan, bertsotarako giroan bezala, antzematen dut behar dela lasaitasun bat kantuak kantatzeko eta entzuteko ere.
Barnealde honetan badira ostatuetan kantatzen den herri ttiki batzuk. Hauetan ez da kantua besterik entzuten. Ez dago musika azkarra. Gero, badago dantzaldia, baina afaltzeko garaian gazteak eta ez hain gazteak kantuz aritzen dira. Hori da niretzat kantu giroa.
Kantua aldatzen ari da. Gero eta gehiago soinua sartzen zaio kantuari, musika tresna asko, baina musika lagungarria izan daiteke edo ez.
A. Urte asko aritu zara ahots soilez kantatzen.
E.M. Hasi nintzen 1978. urtean, eta urte horretan Donostiako auzo batean ahots hutsez kantatzen izan nintzen, zazpi edo zortzi bertsoetako doinuak; eta han entzuten zegoen jendea bertso bakoitzaren ondoren txaloka hasten zen. Gero, kantaldia bukatu zenean bertsolaria al nintzen galdetu zidaten. Han bertsolariak entzuteko ohitura zuten, eta kantaria gitarrarekin, baina ez ahots soilez. Aldi bat baino gehiagotan erran didate bertsolaria naizela.
Egia da soinu pixka batek laguntzen duela. Zaila baita jendea entzuten egotea. Ostatu batean egonen da giro lasai batean, baina plaza batean zaila da jendearentzat ahots hutsez ari den kantari bat entzuten egotea.
A. Zer nahiago duzu, ostatuetan edo plazetan kantatzea?
E.M. Ostatuan ez da jende askorik izaten. Hogei edo hogeita hamar bat lasaitasun batean. Hori maite dut. Afarietan, jendea lasai egoten da, entzuten, orain kantu bat, ordu laurden bat eta gero beste bat... Baina ostatuan maiz gertatzen da giroa ez dela egokia. Dena den, herrietako festetan, plazan ere gustatzen zait kantatzea.
A. Zein ezberdintasun ikusten dituzu Hego eta Ipar Euskal Herriko giroen artean?
E.M. Herri txikietako festetan berdintsuak dira. Han jende gehiago izaten da, eta hango jendeari ere gustatzen zaio hemengo kantua. Nik ez ditut hiriko abestiak kantatzen, baina hango jendeak ere baditu baserriko erroak.
Ikusten dut han beren erroak nahi dituztela hobeki ezagutu. Batzuetan han hobeki estimatzen dute kantua hemen baino. Hemen ohituta daude eta bere gauza dena arras ondo dakite. Hego Euskal Herrian badaukate, hala ere, lurreko edo baserriko erro bat, eta dena ez, ez daukate dena eta hor zerbait sentitzen dute. Nik lau kantalditik hiru han egiten ditut.
Joxi Goikoetxea
42-44

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakMARTIKOREN1
PertsonaiazMARTIKOREN1
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude