«Azken hamabi urteetan euskarak ez du inongo paradisurik aurkitu»


1993ko martxoaren 21ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Martin Ugalderi elkarrizketa Korrikari buruz
«Azken hamabi urteetan euskarak ez du inongo paradisurik aurkitu»
Martin Ugalde, idazlea eta kazetaria:
ARGIA. AEK-k Korrika 8 dela eta omenaldi bat eskaintzen dizu eta zure euskarazko idazlanen bilduma argitaratuko du. Zer garrantzi du omenaldi honek zuretzat?
MARTIN UGALDE. Garrantzi handia. «Erroetatik Mintzo» bilduma ez da lehena, iaz ere Bartzelonako argitaletxe batek nire erdarazko lanen bilduma kaleratu zuen. Baina aurtengoa hunkigarria da oso. Euskararen alde hainbeste egiten ari den AEK-k omenaldi hau eskaintzea ohore bat da niretzat.
Bestetik, sakabanatuak zeuden nire zazpi euskarazko lanak biltzeko aukera eman didate, eta hori eskertzekoa da.
A. Inork gutxik euskaraz idazten zuenean zuk liburuak idatzi zenituen.
M.U. «Erroetatik Mintzo»ko hitzaurrean Koldo Izagirrek ongi esaten duen bezala, euskaldunentzat euskaraz idazten dut, baina edaldunentzat kriolloa erabili nuen, Venezuelan bainintzen garai hartan.
A. Egun egoera desberdina da. Helduen euuskalduntze prozesua hor dago.
M.U. Gaur egungo egoera hobea da. Ni haurra nintzela badakit nola zegoen euskara, baita Errepublika garaian ere. Franko garaian ere ikusi dugu nola erabili eta zanpatu duten euskara.
Azken hamabi urteetan ez dugu inolako paradisurik aurkitu. Oraindik euskarak lan asko ditu eta ez ditu behar adina laguntza jasotzen. Hala ere, eta egitekorik asko egon arren, euskarak ez du inoiz izan egun duen maila.
A. Zer garrantzi du Korrikak egoera hori hobetzen?
M.U. Garaia du euskarak pausoak ematen hasteko. Hobeto esanda, hasia da pauso horiek ematen. Orain korrika hastea falta zaio. Korrika egin behar du, Euskal Herria osoan AEK egiten ari den bezala, gauzak aurrera ateratzeko eta gure euskarak duen martxa korrika hartzeko.
A. Zer deritzozu euskal instituzioek bide horretan betetzen duten lanari?
M.U. Zartatekoak ematen ari zaizkio euskarari. «Egunkaria»rekin ere berdin egiten dute. Alderdikeriak eta politika erabiltzea nahiago dute euskara salbatzea baino. Hainbat jokabidek erakusten dute zenbat politikeria sartuta dagoen euskararen estuasunaren munduan.
Amagoia Iban
31

GaiezHizkuntzaEuskaraEkitaldiakKorrika
PertsonaiazUGALDE2

Azkenak
2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Eguneraketa berriak daude