«Musika da hizkuntza unibertsala»


1993ko urtarrilaren 17an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Junior Marvin, The Wailers taldeko buruari elkarrizketa
«Musika da hizkuntza unibertsala»
Junior Marvin, The Wailers taldearen burua
The Wailers taldearen inguruan mitoak dira nagusi, eta ondorioz pentsa daiteke Bob Marleyren itzalak pisu handiegia izan duela beraiengan. Ez da horrela ordea, Waylersen buru den Junior Marvinen iritziz guztiak baitira anaia eta Jainkoaren seme. Bakea eta amodioa aldarrikatu eta heriotzan sinesten ez duen jamaikar honekin hitz egiteko aukera izan genuen Lekeition,The Waylers taldeak abenduaren 18an jo zuen egunean.
ARGIA. Zer egiten du zuena bezalako talde ospetsu batek gurea bezalako herri txiki batean?
JUNIOR MARVIN.
Herri honen historiagatik etorri gara. Gure herriak ere historia berdintsua dauka; horra Jamaika, horra Afrika, beti askatasunaren alde borrokan.
A. Aldaketa dexente ezagutu ditu taldeak: Bob Marley eta Peter Toshen heriotzak, Bunny Livingstoneren aldegitea... Izan al du eraginik guzti horrek zuengan?
J.M. Ez dugu heriotzan sinesten. Maitatzen zaituen jendeak sekula ez zaitu uzten.
A. Bob Marleyk hil aurretik taldea elkartuta mantentzeko esan omen zizuen. Zuek lortutakoaz harro egongo litzatekeela uste al duzu?
J.M. Bobek ikusten du zertan ari garen, bera ere musikaren unibertsoaren bidez bizi baita eta guk jotzen jarraitzen dugun artean gure musikak bizirik mantenduko du. Bestalde, ez daukat Bobek jarraituko zukeen bidea jarraitzeko asmorik; nire lanarekin berea osatuko dut.
A. Reggae musikaren alderik izpiritualena eta zentzurik transzendentalena defendatzen duzue. Alegia, erritmoa oso garrantzitsua dela zuen musikan, baina horren azpitik zerbait badagoela.
J.M. Musika hizkuntza unibertsala da. Lehenbizi neure burua ezagutzen saiatzen naiz, baina era berean besteei bere burua ezagutzen lagundu nahi diet. Jendeak bere burua beharko luke, mezua berdina baita: maitasun bakar bat.
A. Reggae-a musika unibertsal gisa ulertzen duzuela esan duzu, baina musika hau toki eta herri konkretu batean sortzen den sustraidun musika da, herri baten izaerarekin lotura estua daukana. Nola igaro, beraz, partikulartasun horretatik unibertsaltasunera?
J.M. Haurra zarenean inork ez dizu erakusten dantzan, barre edo negar egiten, baina guzti horiek egiten dituzu. Era berean, musika entzuten duzunean ez duzu lengoaia entzuten, musika sentitu egiten duzu. Beraz, begibistakoa da: Bobek zioen bezala, musika haur batek ere uler dezake. Guk ere berdin uste dugu. Horregatik edonork uler gaitzake.
A. Munduan zehar bakea eta maitasuna aldarrikatzea duzue helburu. Mundua nola dagoen ikusita, ez al duzue gogorik sentitzen mezu horretatik salaketara pasatzeko?
J.M. Gure mezua jende guztiak ulertuko balu, ez legoke gerrarik. Jendeari on egingo lioke «War» kantuaren hitzei aditzeak. Kantu hau mundua baketzeko gakoetariko bat da. Honetaz gain, jendeak Biblia ikasten ere saiatu beharko luke. Pazientzia izan, Biblia ikasi eta egunerokoaren aginduak errespetatzen saiatu behar gara. Beraz, Espainiako erregeari bibrazio positiboak bidali behar zaizkio. Zuria, beltza, euskalduna edo kataluniarra izateak ez du garrantzirik. Erabateko komunikazioa da funtsezkoena, planeta berdinean bizi beharra baitaukagu. Zerua lurrean baitago.
Mikel Lizaso
Aitor Zuberogoitia
Mikel Lizaso / Aitor Zuberogoitia
64,65


GaiezKulturaMusikaMusika modeTaldeakTHE WAILERS
PertsonaiazMARVIN1
EgileezLIZASO3Kultura
EgileezUBEROGOIT3Kultura

Azkenak
11 urteko mutil bat hil da, igandean Bilboko igerileku batean bero kolpea jasan eta gero

Bilboko Errekalde auzoko igerileku batean gertatu zen ezbeharra. Larrialdi zerbitzuek erreanimazio lanak egin zizkioten adin txikikoari, eta Gurutzetako ospitalera eraman zuten; hiru egunetara hil egin da.


Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat

Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]


50 maliar inguru ari dira kale egoeran bizitzen Gasteizen asilo eskaera ebazten duten bitartean

Ostegunean eman dituzte asilo eskaera tramitatzeko lehen txandak: bederatzik lortu dute, irailerako. Eusko Jaurlaritzak ebazpena arintzea, eta migiratzaileak ostatzeko zentroetara mugitzea eskatu dio Espainiako Gobernuari.


Alberto Alonso (Gogora): “Txiki eta Otaegi ez dira erreferente; indarkeria, beldurra eta terrorea erabili zuten”

Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".


Jai eredua neurodibergentziatik aztertzen

Bilboko Aste Nagusia pertsona autistentzat irisgarriagoa izateko zenbait gako dakartzate Oihan Iriarte Eletxigerrak eta Iker Boveda Martinek, euren esperientziatik.


Ostiraletik aurrera berriz debekatuko dituzte nekazaritza jarduerak Nafarroan

Tenperatura igoera dago aurreikusita datozen egunetarako, eta, sute arriskuak ekiditeko, ostegun iluntzeko 20:00etatik aurrera debekatuta egongo da uzta lanak egitea. Aurretiaz ere neurriak hartuta zituen gobernuak, baina Zarrakazteluko sutea kontrolpean izanda, neurriak malgutu... [+]


Auzo ibilbideak
Atzoko eta gaurko borrokak gogoan

Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]


Ipar Euskal Herriko 158 herritan ur murrizketak ezarriko dituzte, alerta egoeraren ondorioz

Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]


Jaurlaritzak Bailen Energia enpresari Oionen bi parke fotovoltaiko eraikitzeko baimena eman dio

Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko. 


Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak

Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]


7 urteko ume bizkaitar bat hil da Errioxako kanpin batean, zehaztu gabeko arrazoiengatik

7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen. 


Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da

Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]


Txikik eta Otaegik Zarauzko Udalaren aitortza behar dutela aldarrikatu du Sortuk

Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.


Piano bikaina, Biarritzen

Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa. 

Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak

Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.

Data: abuztuaren 8a.

-------------------------

Biarritz Piano Festival... [+]


2025-08-13 | Nagore Legarreta
Ibaiak begirada itzuli zigunekoa

Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]


Eguneraketa berriak daude