«Euskal kulturak, nahi ala ez, herrikoitasun bat galdu du»
Baserritar guztiak bezala berant arte aritzen da lanean Frantxoa; ardi lanetan aurkitu dugu eta arreta ezin hobea egin digu. Artzain lanbidez, kultur ekintzetako Ipar Euskal Herri barneko parte hartzaile honek kantua hautatu du espresabide gisa, azken urteetan plazaz plaza ibiliz. Baina badu beste eginbehar asko ere beren ofizioa ozenki defenditzen hasi behar izan dutenetik Iparraldean.
Gure borroka geroztik ekonomikoa, soziala bezain bat gizonen artekoa izan da, ez dute onartu ordura arte isilik geundenak oldartzen ikustea. Poliki 75 artzain kanporatu gaituzte, baina biltzar nagusi bat erdiestera iritsi gira, hor hitza hartuko dugu. Konflikto hau oso eraginkorra izan da mintzatzeko, manifestatzeko beldurra gainditu dugulako. Laboraria besteen meneko izaten usatua da, langile bat bezala. Saltzaile xume batzuen lerrora jaitsi guituzte, eta orain esnea ez biltzeaz mehatxatzen gaituzte.
Datorren biltzar nagusia biziki inportantea izango da, gauza asko berplanteatuko baitira . Adibidez, Iparraldean bertan esnea eraldatzeko, saltzeko egiturak eskas dira, geroari buruz bide hori ere ireki zaigu. Abiatu gara esnearen preziotik, pasatu gara gizartean daukagun lekura eta orain auzitan duguna da egitura eskasa, autonomia gehiagoren beharra. Hori dena eraman dugun borrokari esker. Borroka honetan asko ikasi dugu, eta gure ibilmoldea oso sinplea izan da.
Orain arte, baliatzen ditugun haziak ekoizteko eskubidea genuen. Orain hazi guztiak erosi behar ditugu. Bestalde Euskal Herrian badugu gure tokia zaintzeko gogoa. Bada hemen ere fenomeno oso interesgarri bat: hemen inon baino gehiago laborari gazteak plantatzen dira. Baina hori dena ez da sartzen industriaren logikan Egitura berri batzuk kolektiboki eramanak behar ditugu txoko hau zaintzeko, axuriarekin, Hirugarren Munduan bezala, dena kanpora doa ez dugu ezer transformatzen.
Eta kantatzeko aukerak... Hegoaldean badira zirkuito batzuk dirulaguntzarekin. Baina hemen ez denez laguntza handirik, errealitatea latzagoa da Zerbait asmatu beharko litzateke. Badira saiaketa batzuk, ostatu txokoak, baina nabarmena da jendea zenbateraino kontsumitzailea bilakatua den kultura mailan ere. Bai irratiarekin bai telebistarekin. Ostatu txokoetan horrelako erabe batekin agertzen da jendea.
Orain euskal kulturak irauteko behar du beste nonbaitetik ekarritako indar bat. Atzokoa, atzo genuen hura, hiltzen ari da, eta bitartean zulo batean bezala gaude. Hegoaldetik datorren uhin bat bezala da, euskal kultura berri hori. Baina zubiak, loturak behar ditugu egin, atzoko eta biharkoaren artean, ahal bezain beste behar dugu atxiki atzokotik eta nostalgiaz edo biharkoa ukatu gabe, biak lotu. Konfliktuak izan daitezke. Gorde egin behar ditugu eta baikor izan batzuk besteekiko. Barnealdean jendea txikitzen ari da. Kostaldean harrotzen ari da. Indar txikiak dauzkagu eta ez dugu eztabaidetan denbora galdu behar indarrekin aurrera egin behar dugu.
Ni barnealdekoa naiz. Gure euskaran egiten ditugu kantuak baina besteen moduak ere onartzen ditut. Gure artean irekiak izan behar dugu. Etxean sua dugu, ez da zein altzari atera begiratzen hasteko unea. Ahal den guztiak salbatu behar dira.
Sobera alderdi dago. Alderdiak ez zaizkit hainbeste gustatzen. Beti pentsatu izan dut alderdiak tipo batek boterea eskuratu ahal izateko tresna bat direla. Ez dakit beste funtziorik duten, ez naiz seguru. Mugimendu bat bezala ikus dezaket, baina horretarako bestea jasan behar da eta Iparraldea hain txikia da...
NORTASUN AGIRIA:
Ainhize-Monjolosen jaio zen duela 35 urte, semea eta alaba ditu. Hazparneko eskolan ezin zituen oinarrizko ikasketak 18 urte bete zituen arte. Ikasketak utzi bezain laster gurasoen baserrian hasi zen lanean. Anaiarekin aritzen da kantatzen herriz herri. Animaliek sufritzen ikustea oso mingarria egiten zaio
Ostiraletik aurrera ur murrizketak ezarriko dituzte Euskal Hirigune Elkargoak barne hartzen dituen eta alerta egoeran dauden 158 herritan, eta metereologia zerbitzuek abisu horia ezarri dute trumoien arriskuagatik. Hego Euskal Herrian, berriz, leku ugaritako termometroek 40... [+]
Bakoitzak 1.680 eguzki panel izango ditu, eta megawatt bateko potentzia. Enpresak hiru urteko epea izango du Muga eta Val izeneko instalazio fotovoltaikoak eraikitzeko.
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
.JPG)
7 urteko umea oporretan zegoen Fuenmayorren (Errioxa). Logroñoko San Pedro ospitaletik Nafarroako ospitalera eraman zuten eta bertan hil zen.
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Zer: Biarritz Piano Festival. Amaierako errezitaldia. Benjamin Grosvenor, pianoa.
Egitaraua: Schumann eta Moussorgskyren lanak
Lekua: Biarritzeko ‘Espace Bellevue’.
Data: abuztuaren 8a.
-------------------------
Biarritz Piano Festival... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
Zer: Euskadiko Orkestra
Zuzendaria: Diego Martin-Etxebarria. Easo Abesbatza
Zuzendaria: Gorka Miranda
Bakarlariak: Arantza Ezenarro, Gillen Munguía, Marifé Nogales, Lucía Gómez, Juan Laborería, José Manuel Díaz, Darío Maya, Luken... [+]
Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailak ingurumen baimena ukatu dio Piaspe egitasmoari, Statkraft enpresak Azpeitia, Zestoa eta Errezil artean eraiki nahi dituen errotek eta argindarra garraiatzeko azpiegiturek eragingo... [+]
Russell mendian gertatu da ezbeharra, amildegi batetik jausita. Gaztea Iruñekoa zen.
Suhiltzaileek itzaltze lanetan jarraitzen duten arren, egonkortu dute kontrolik gabeko sutea. Espainiako Gobernuak larrialdi aurreko faserako plana onartu du, autonomia erkidegoen eta Espainiako Gobernuaren arteko komunikazioa hobetzeko; dena den, larrialdien kudeaketa autonomia... [+]