Gontzal Mendibil: "Iparragirreren mezua gaurkotu nahi izan dugu"


1992ko azaroaren 29an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Gontzal Mendibil kantariari elkarrizketa
"Iparragirre hegalaria" disko eta bideoa plazaratu berri dtu
Gontzal Mendibil: "Iparragirreren mezua gaurkotu nahi izan dugu"
Lan oparoa burutu berri du Gontzal Mendibil kantariak. «Iparragirre hegalaria» izenburua duen udan Zeanurin izandako herri antzerki musikalaren kantuak disko berri batean bildu ditu, eta baita bideoz jaso ere, Euskal Telebistak abenduaren 25ean eskainiko duena Guzti honetaz gain, Gandiagak idatzitako hainbat letrarekin gabon kantuez osatutako beste disko bat ere laster kaleratuko du, eta beste hainbat proiektuez ere mintzatu zaigu ondoko elkarrizketan.
ARGIA. Momentu honetan lanean bete betean omen zabiltza.
GONTZAL MENDIBIL. Egia esan, gauza askotan ari naiz. Aspaldidanik lana pilatuz joan zait, eta azkenik, «Iparragirre hegalaria»ren musika grabatu berria dugu. Udan Zeanurin egindako herri antzerki horren musika diskoratzea pentsatu genuen; horretarako, Iparragirreren hamabi kantu ezagunenak hartu eta beste batzuk ere musikatu genituen. Dokumentu gehienetan galdutzat emandako Iparragirreren kantu eta olerki pila errekuperatu ditugu, antzerkiari-begira ideia berri batzuekin, eta bere poesia musikatu egin dugu.
Dakigunez, Iparragirrek berak kantuak ez zituen partituretan idazten, eta ziurrenera, garai haietan Iparragirrek beste modu batera egingo zituzkeen, baina nola gaur egun hainbat galdutzat ematen diren, ahalegina bilketa lanean egin nahi izan dugu. Diskoa bikoitza da; 26 kantu biltzen ditu eta, azken batean, guk eskaini nahi izan duguna ez da Iparragirre soil soilik, bere bertsio asko eginak baitaude, baizik eta "Iparragirre hegalaria", Zeanurin egindako antzerki musikal horretan bildutakoa.
A. Bilketa lanaz aparte, beste zerbalti ere garrantzia berezia emango zenioketen?
G.M. Karakter berezia eman nahi izan diogu diskoari. Orkestrazioan, Bilboko Orkestra Sinfonikoak parte hartu du, eta ez dakit inoiz egin den horrelako orkestrazio handi batekin Iparragirreren musikarik. Gainera, hirurogei laguneko abesbatzak ere parte hartu du, eta Zeanuriko ekitaldian, guztira, 150 antzezle izan ziren "Iparragirre hegalaria" egiteko.
A. Zein da kantuetan agertzen den gaiaren ardatza?
G.M. Hau egitean, Zeanurin egindako herri antzerkia izan da gure erreferentzia bakarra. Jose Migel Elbira, Getxoko Antzerki Eskolako zuzendaria, eta bion artean gidoia eta ia estrukturazio osoa egin genuen. Zortzi hilabeteko lana izan da egindakoa, eta Iparragirre gaurkotu nahi izan dugu. Zentzu honetan, gure asmoa, oraindik bizirik dagoen Iparragirreren mezua berreskuratu eta indartzea izan da. Iparragirre mitifikatua ere egon da eta, gure lanean, bere biografia erabat errespetatu dugu. Euskal literatura eta arte mailan ibilitakoak eliz kutsukoak izan direneko kontua ere apurtzera dator Iparragirre. Horretaz gain, beste askok ez bezala, euskaraz egin zituen bere idazki ia guztiak. Nazionalismoa, kontzeptu bezala, sortu aurretik ere deskubritu zuela esan daiteke. Nazioen Ligaren alde ere egin zuen, eta hori Sabino Arana sortu aurretik egin zuen. Gaur egun ere begira zer aipatzen den Euskal Herrian.
A. Bere garaiaren aurretik ibili zen, beraz...
G.M. Nik uste profeta izan zela bere garaian, aitzindaria. Nazionalismoaren harriak jarri zitnen. Euskaldunon arteko batasun kutsua beharrezkoa ikusten zuen orduan, beste hainbat gauzen artean, eta hori ere gaurko gaia da.
A. Zein beste lanetan ari zara epe motzari begira?
G.M. Musikatik bizitzea oso zaila da, gure merkatua oso mugatua delako. Horregatik, beti proiektu berrietan sartuta ibili beharra dago. Eguberrietarako, gabon kantuak biltzen dituen disko bat ere aterako dugu Bitoriano Gandiagak idatzitako hainbat letrarekin. Arantzazun izan nintzen orain hilabete batzuk, eta "lparragirre hegalaria"ren muntaiaren prestaketaz aspertzen nintzenean horri ekiten nion. Zortzi kantu dira, Gandiagaren hitzak dituztenak, eta beste lau, dagoeneko ezagunak direnak. Hurrengo urteari begira, bestalde, nire sorkuntza lanez osatutako disko bat atera nahi nuke.
A. Disketxe berri bat sortzeko astia ere ba omen duzu.
G.M. Konpetentzia ona dela uste dut. Betidanik izan dut nire gauzak neure kontura egiteko gogoa. Norbere lanean sinestean dago gakoa. Keinu izena jarri diogu, eta lehenengo produkzioa Iparragirrerena izan da. Hankak, hala ere, lur gainean dauzkat, eta badakit zaila gertatuko dela proiektu hau aurrera eramatea, baina gogotsu nabil. Esate baterako, euskal kantautoreak Keinun grabatzea nahi nuke..., gehiago elkartzeko bidea eman lezake.
Aurten adibidez, oso kantaldi gutxi izan dira, eta gehienak kexu direla ematen du; soluzioak behar dira. Gure artean ere baterago ibil gintezke. Bakoitza bere bidetik doala ematen du, eta hori aldatzera jo beharko litzateke. Harreman sendoagoak beharko genituzke eta horretarako ahalegina egin. Protestak dauden artean behintzat!
A. Euskal komunikabideek euskal musikarekiko duten tratamendua egokia al da?
G.M. Bi norabide bereizi behar dira; batetik, guk eskaintzen dugun lana ea zer nolakoa den. Eta bestetik, ea laguntza handiagorik eman al daitekeen. Nire ustea da guk eskaintzen dugun musika, oro har, nahiko maila onekoa dela. Bestetik, nahiz eta jakin gure produktua minoritarioa dela, badago irratietan oihartzuna... gehiago batzuetan besteetan baino. Telebistak, egia esan, tratamendu oso eskasa ematen digu. Noizbait zerbait atera, baina oso gutxi. Nik uste, ez eskaparate moduko flash batzuk bota, baizik eta euskal musikaren mugimenduan gehiago sartu beharko lukeela. Bertsolaritzarekin egiten duen bezala, esate baterako. Zeren eta azken batean, eskaria eskaintzen denaren araberakoa izaten baita... Beste proiekzioa eduki dezaketen programak behar dira, ez flashak botatzea. Ez bakarrik kantari, kantuak nondik datozen azalduz eta abar, nork ez luke entzungo edozein kantariren ordu erdiko saioa?
Telebistak euskal kulturarekiko ardura bat baduela uste dut, eta hori eskatu behar zaio. Eta kultura bizia dena gehiago indartu beharko luke, egiten duena baino gehiago. Gainera, jendeak ondo hartuko lukeela uste dut. Baita prentsan ere, euskal kultura minoritorioa dela ikus daiteke, oso gutxi dira salbuespenak.
A. Geroari begira nondik jo beharko luke euskal musikak?
G.M. Jendea erakarri behar dugu, kantaldi gehiago behar dira eta entzuleekin komunikazio hurbilago bat lortu behar dugu hori "Iparragirre hegalaria"k lortu duela uste dut. Jendea hunkitu egin da, hori izugarria da; hori da arrakasta azken batean! Eskaintza hotzetatik ihes egin behar dugu, ez bakarrik kantatu, gure burua gehiago inplikatu behar dugu kantariok.
Patxi Sarriegi
42, 43


GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaDiskoak
GaiezKulturaMusikaArgitalpenaBideoak
GaiezKulturaMusikaMusika modePertsonakAbeslariakMENDIBIL1
PertsonaiazMENDIBIL1
EgileezSARRIEGI1Kultura

Azkenak
Pentsiodunen Mugimendua omenduko dute Donostiako Piratek

Abuztuaren 9tik 17ra izango da Piraten Aste Nagusia, eta aurten "Auzolanari tiraka!" ariko direla adierazi dute. Abordatzea abuztuaren 11n izango da, eta Piraten Egun "berezia", hilaren 15ean.


2025-07-16 | Ahotsa.info
“Munduko festarik onenak” herriak erabakitzen duenean amaitzen dira

Bederatzi egun eta gau luzeren ostean, Iruñeak normaltasunera itzuli nahi du Sanferminak ixten dituen azken ekitaldiarekin: Villavesako entzierroa, non gaizki tratatzen den gauza bakarra parte hartzaileen gibela eta osasuna baita. Ekitaldi herrikoi honen ondoren hasten da... [+]


Tubos Reunidoseko enplegu espedientea “azken urteetako produkzio egoerarik onenean” inposatu nahi dutela salatu du ESK sindikatuak

ESK-k azpimarratu du zuzendaritzak soldatak igo dituela, langileen prestazioak murrizten ari diren bitartean. Berez, 2020tik abiatzen duten seigarren espedientea da honakoa.


Pediatra, neurologo, psikologo eta psikiatra elkarteak batu dira, deseskalatze digitala eskatzeko

Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]


Xabi Alonsoren Igeldoko txaleta eraiki zuen enpresaren eta Donostiako Udalaren aurkako salaketa jarri dute talde ekologistek

Haritzalde eta Ekologistak Martxan Gipuzkoa elkarte ekologistek salaketa aurkeztu dute Gipuzkoako Fiskaltzan. "Prebarikazioa" eta "Ondasun publikoen usurpazioa" leporatzen dizkiete txaleta eraiki zuen Tavaro XXI enpresari eta Donostiako Udalari, etxearen... [+]


Hasi dira Higa Hizkuntza Gutxituetako Hiztun Gazteen topaketak, Gasteizen

Astelehenetik ostiralera bitarte, 18 eta 35 urte arteko 80 gaztek mundu osoko hizkuntza gutxituen arteko harremanak sendotuko dituzte hitzaldi, mahai inguru eta mintegien gisako jarduerekin. Guztira 68 hizkuntza gutxituk izango dute presentzia topaketan, inoizko kopuru handiena.


2025-07-15 | ARGIA
Sanferminak amaituta, Iruñerriko autobusek greba utzi dute, irailera arte

Zerbitzu minimoek eragin handia izan dute Iruñerrian jaietan. Negoziazioan aritu dira, baina ez dute akordiorik erdietsi. Normaltasunez jardungo dute udan, eta irailean berrartuko dituzte lanuzteak.


‘Geldi euskara zapaltzea!’ lelopean iganderako elkarretaratzeak antolatu ditu Euskal Herrian Euskarazek

Euskal Herrian euskara "hainbatetan ukatua edo bigarren hizkuntza bezala tratatua" dela salatu du EHEk, eta egoera hobetzeko hizkuntza politiketan jauziak egitea ezinbestekoa dela adierazi du. Hori dela eta, elkarretaratzeak egingo ditu Maulen, Donapaleun eta Baionan,... [+]


Trumpek ezarritako %30eko muga zergekin, kolokan dago EBn eta AEBen arteko merkataritza

Etxe Zuriko maizterrak larunbatean iragarri zuen EB Europako Batasunaren esportazioei %30eko muga zergak ezarriko dizkiela abuztuaren 1etik aurrera, biak merkataritza akordio batera ez iritsiz gero. Horren aurrean, AEBei muga zergak igotzeko prest dagoela adierazi du EBk... [+]


Kataluniako finantzaketa akordioa: galdera gehiago, erantzunak baino

Espainiako Gobernuaren estrategia politikoaren barruan mugitu du fitxa PSOEk: protagonista handirik gabeko irudi batekin jakinarazi dute akordioa, baina detaile gutxi emanda eta datarik ipini gabe.


“Intentsitate handiko” bi sexu eraso erregistratu dituzte Iruñeko sanferminetan

Gutxienez hamahiru sexu eraso salatu dituzte hainbat emakumek, horietatik bi "intentsitate handikoak", eta besteak "arinagoak". Mugimendu Feministak gogorarazi du salatutakoez gain "sexu eraso gehiago" egon daitezkeela, eta lanean jarraituko duela... [+]


2025-07-15 | Mikel Aramendi
ANALISIA
XXI. mendeko arma-lehiaketaren probalekua izan behar al dugu?

Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]


2025-07-15 | Angula Berria
Osasun Bidasoak salatzen du urologia-patologia duten pertsonekiko arretaren gabezia larria

Eskualdeko ospitaleko zerbitzua ixtearen ondoren, ez dira Donostiako Ospitalean ere artatzen. Haurren larrialdietako arreta gabezia ere dirau. Lehen mailako arretako pediatria kolapsatuta dago eta ez dago haur-psikiatrarik.


Etxeko langileen hitzarmenaren auzia Espainiako Auzitegi Konstituzionalera eraman du LABek

Etxeko langileek jasaten duten "prekaritateari" aurre egiteko, "neurri zehatzak" biltzen dituen dekalogo bat aurkeztu du sindikatuak, Bilbon. Auzia lehenbizi Espainiako Auzitegi Gorenera eraman zuela jakinarazi du LABek, baina auzitegi horrek ez diola... [+]


Eguneraketa berriak daude