«EAk, HBk eta EUEk indar abertzaleen aitzindaritza hartu behar dugu»

1992ko uztailaren 26an

Inaxio Oliveri Eusko Alkartasunako idazkari nagusia:
«EAk, HBk eta EUEk indar abertzaleen aitzindaritza hartu behar dugu»
Eusko Alkartasunak eta Euskal Ezkerrak aurrera daramaten elkartze prozesuaz jakin guran hurbildu ginen Donostiako EAren egoitzaraino. Negoziazioari buruz, alderdi abertzaleen arteko elkar lanari buruz eta Hezkuntzaren arazoei buruz mintzo zaigu, besteak beste, Hezkuntza kontseilari nagusia izan zena. Gipuzkoako Diputazioan EAk, HBk eta EUEk, lortutako emaitzen ondorioz, etorkizunean egin beharrekoaz ere galde egin diogu EAko idazkari nagusiari.
ARGIA. Zer suposatu du Gipuzkoako Diputazioan EAk, HBk eta EUEk lortutako akordioak?
INAXIO OLIVERI. HBren presentziaren normalizazioak Gipuzkoako Batzar Nagusien indar politikoen arteko harremanak aldatu eta berritu ditu. Bestalde, guk beti pentsatu dugu HBren parte hartze instituzionala oso garrantzitsua dela; gehiengo eta gutxiengoen jokoa aldatu egiten bait du. Aldi berean, abertzaletasunaren indartze instituzionala dakar horrek.
EAJk eta PSOEk koalizio politikoa egin zutenean, gutxiengoa izanda, legitimitate handiagoko beste batzuei lekua kendu zioten, bai Donostiako udalean baita Diputazioan ere. Horrek, hemengo instituzioen desoreka ekarri du. Gainera, bi alderdi hauen koalizioa kaltegarria da proiektu abertzale batentzat. Hau da, nazio eraikitze proiektuak ezin du aurrera jo bikote honek agintean jarraitzen duen bitartean. Hori apurtu ahal izateko beharrezkoa da abertzale eta aurrekoiak diren indarren ekintza bateratua. Ildo honetatik, Gipuzkoako Batzar Nagusietako esperientzia, eredu bezala har genezake. Eraikuntza nazionalerako, gehiengo soziologikoak, abertzaleak, gehiengo politiko bihurtu behar du.
A. Zentzu horretan ulertu behar al da EUErekiko konbergentzia prozesua?
I.O. Hala da. Biolentzia dela eta, une honetan zaila egiten zaigu HBrekin koalizioa egitea. Bestetik, elkartekin lan egitearen esperientzia badugu eta koalizio elektorala da lehen azaldutako prozesuaren hasiera. Euskal Herriko arazoei irtenbide bateratua emateko gai garen jakin behar dugu.
A. Baina EA indar nagusiagoa izaki. EAk EUE irenstea gerta liteke.
I.O. Futurismoak egitea arriskutsua iruditzen zait. Garrantzitsuena, EAJri aurre egiteko moduko indarrak erakartzea da. Ikuspuntu abertzale batetik noski, eta ez aurkakotasuna bilatzeko. EAJ, PSOErekin duen koalizioa apurtzera behartu nahi dugu.
A. Diputazioan eraman duzuen elkar lana dela eta, aldaketaren bat somatu duzue hiru indarren artean?
I.O. HBrekin izan ditugun harremanak onak izan dira. Beraiek ere positibitzat jotzen dituzte, eta baita harremanetan mantendu den leialtasuna ere. Esperienizia oso garrantzitsua izan da. Argi dago gauza hauek ezin direla egun batetik bestera egin, baina nere ikuspuntutik, gure mapa politikoan aldaketak gertatzen ari dira eta gertatuko dira. Abertzaleok EAJ eta PSOE nentralizatu behar diagu, bestela ezin dugu aurrera egin.
A. Horrek EAJren jarrera aldatuko al luke?
I.O. Oso zaila izango litzaioke PSOErekin duen ezkontza mantentzea. Adibidez, Gipuzkoan EAJk eta PSOEk ez lukete gehiengoa izango eta beste instituzio hatzuetan ere harremana aldutuko litzateke. Ez da aldaketa kuantitatibo soila. Koalitatiboa da.
A. Aipatzen duzun elkar lan horrek ekar al dezake mozio zentsurarik?
I.O. Ez genuke arazorik izango HBrekin maila horretan aritzeko, baina lehenbizi biolentziaren arazoa gainditu beharko litzateke. Lehen azaldu dudan estrategian, bestela, egon hori dago, herri honi beste martxa bat eman behar zaio eta. Urtebetean gauza asko gerta daitezke, baita biolentziaren amaiera ere. Beraz, ez dut ukatzen posibilitate hori.
A. Duela gutxi Azkarragak Gobernuari ETArekin negoziatzea eta preso politikoak askatzea eskatzen zion. Halaber Ajuria Eneako Paktuaren balio eza nabarmendu zuen. EA alderdi politikoaren ikusmoldea al da hori?
I.O. Gai honi buruz nahikoa argi azaldu dugu gure iritzia, eta ez orain, aspalditik baizik. Biolentzia gainditzeko elkar hizketaren aldekoak izan gara beti. Gure ustez, eskuzabalak izan behar dugu gai honetan. Lege kontuetatik aparte, arazoa gainditzeko beste interes sozial eta politikoak daude. Beti esan dugu Euskal Herrian biolentziak bere arrazoi politikoak badituela. Horiek gainditzeko bi eremu behar ditugu. Batetik, ETAk eta Gobernu espainiarrak haien militanteen arazoa konpondu beharko lukete, eskuzabal jokatuz. Arazo politikoak gainditu ahal izateko, alderdi politikoen ordezkariak mahai baten inguruan eseri behar dugu eta Euskal Herriak dituen arazo politiko, ekonomiko eta sozialak eztabaidatu. Gero, egin beharreko aldaketak Estatuarekin negoziatuko ditugu. Azken honetan, HBk eduki beharko luke ETAko mundu horren ordezkaritza. 1987tik aurrera defendatu izan duguna da hauxe, eta nik Ajuria Eneako mahaiean bertan ere proposatu izan dut.
A. Baina mahaiak guztiz kontrako jarrera mantendu izan du.
I.O. Gu beti izan gara HB baztertzearen kontrakoak. Gainerakoek, ordea, alderantziz pentsatzen zuten eta hori onartzen genuen. Oso eztabaidatuak izan gara paktuan, gai horretan oso kritikoak izan garelako. Eta esan dugulako normalizazio politikoa ez dela biolentziaren amaierarekin bakarrik lortzen, normalizazioa herri honen gehiengoaren nahiaren errespetutik etorri behar duela
A. Eta hemendik aurrera zer Ajuria Eneako mahaiarekin?
I.O. Une honetan hautsita dago. Eta dagoeneko nahikoa garbi esan dugu ez garela berriro itzuliko. Azken batean PSOEren eta EAJren tresna bihurtu bait da. Han eztabaidatzen dena Legebiltzarrean eztabaidatu behar da. Eta HBk ere parte hartu beharko luke, beste gai batzuetan parte hartzen duen gisan. Horrek ez du esan nahi gero ekimen partikularrik edo elkar hizketarik gerta ez daitekeenik.
A. Lehen zu egon zinen Jaurlaritzako Hezkuntz kontseilari nagusi gisa, zer deritzozu zure ondorengoak egin duenari?
I.O. Batetik, ezin da esan errudun bakarra Buesa denik. Edozein kontseilaritzatan egiten den politika gobernuarena da. Beraz, horren ardura gobernuarena da, eta azken batean lehendakariarena. Bigarrenik, bazekiten nor jartzen zuten. Ezaguna zen Buesak hezkuntza eta hizkuntzari dagokionez zer pentsatzen zuen.
PSOEk, euskal gizartearen berezko baloreen aurka ari dela erakutsi nahi du. Eta hortik euskararen aurkako erasoak. Euskarak gure gizartean berbaloratzea hehar du, eta PSOE desbalorizatzen ari da. Gure gizartea desintegratzeko arma moduan erabiltzen ari dira. Euskaldun eta erdaldunen arteko dikotomia planteatzen ari dira, bi komunitateen historia eta abar.
A. Eta ikastolei begira?
I.O. Ikastolekin gaizki jokatu da. Prozesua alderantziz egin behar zen: lehendabizi markoa definitu eta ondoren erabakia eskatu.
A. Baina zuk ere arazoak izan zenituen ikastolekin.
I.O. Bai, gogorrak gainera. Baina akordio batera iritsi nintzen azkenean. Azken batean, nik lortutako akordioak Buesak ez ditu bete, eta diru gutxiago ordaindu omen die. Aurrera jarraitu izan banu, arazoak izango nituzkeen nik ere. Baina nik beste sentsibilitate bat dut hezkuntza, euskara, ikastola eta abarri buruz. Planteamentu askoz abertzaleagoak erakutsiko nituzke, zalantza barik.
Xabier Letona
8-10

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEA
PertsonaiazOLIVERI1
EgileezLETONA1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude