"Independentzia lortu ezik, Hegoafrikako nazioek borrokara berritzuliko dira"

1992ko maiatzaren 10an

Amir Abderraman Vus'Musi Zwane, buruzagi zulua:
"Independentzia lortu ezik, Hegoafrikako nazioek borrokara berritzuliko dira"
Amir Abderraman Hegoafrikako zuluen buruzagia izateaz gain, bertako musulmanen emirra ere bada. 1984ean sortu zuten Hegoafrikako Morabitumen Taldea, herrialde garatuetan sorturik, mundu osora hedatzen ari den musulmanen mugimendua. Hegoafrikan 3 hasi ziren eta egun 7.000 dira. Errealitatearen ikuspuntu nahiko berezia dute, eta apartheyiaren amaiera garai hauetan, buruzagi zuluak Hegoafrikako ohizkoa ez den errealitatea eskaintzen digu.
ARGIA. Zein da Hegoafrikako Morabitumen ihardueraren oinarria?
AMIR ABDERRAMAN. Gure helburua zapalkuntza mota guztiak ekiditea da, berdin da horien eragileak nortzuk diren, zuriak ala beltzak. Sistema berri bat sortu nahi dugu, jendeari ahalmen sortzailea emango dion sistema, askatasuna emango diona. Jainkoak eman digunaz eta gure iraganeko esperientziez baliatuz, instituzio sozial berriak sortu behar ditugu: gure kultura, tradizioak, ohiturak... eta horrekin, zer den eta nora doan ondo dakien herri bat eraiki nahi dugu.
A. Eta nola ekin eraikuntza horri?
A.A. Guretzat ideologia politikoetan sartzea denbora galtzea da. Arazo nagusienei aurre egiten diegu eta kito. Hango funtsezko arazoa hauxe da: bankuen politika finantziero hegemonikoak guztien politika baldintzatzen duela. Baita gobernuarena ere. Orohar, gizarteko gaitz guztiak finantz botere horretatik datoz eta nagusitasun hori suntsitu arte, gure jendeak ezin dezake askatasunik izan.
A. Zein da zuek proposatzen duzuen alternatiba?
A. Gure ustez jendeak bere etorkizuna landu eta erabaki behar du, inork zer egin behar den agindu barik. Eta hau egiteko modurik onena Islamarekin bat egitea da. Horrela bakarrik ziurtatu ahal izango dugu ez garela beste pertsona batzuen menpe izango. Horrek bereizten gaitu gainerako pertsonengandik, hots, Ala-ren aurrean bakarrik garela erantzule. Gainerako pertsonen izaeraren definizioa munduko banku eta finantz sistemetatik dator. Askatasunaren oinarria, lehen bizi horiekin apurtzea da.
A. Hegoafrika, orohar, nazio bakarreko lurralde moduan aurkezten zaigu alde gehientsuenetan. Nola dakusazu etortizuneko antolatuntza politikoa?
A.A. Hegoafrika nazio desberdinez osatutako lurraldea da, eta guk uste dugu nazio bakoitzak bere askatasunerako eskubidea duela. Ez gara hori pentsatzen duten bakarrak. Hamar nazio edo talde handi daude, eta horietatik seik–zulu, xhosa (talde batek), sotho, afrikaner, shangaam eta tswamek–ez dute Hegoafrika batuaren menpe jarraitu nahi. Talde hauek populazioaren laurdena biltzen dute. Venda, swazi, pedi eta xhosek (ANEren aldekoek) ez dute gaiari buruzko jarrera garbirik.
Lehenbiziko seiek euren burujabetza nahi dute, independentzia. Horren arabera, egungo Hegoafrikatik bederatzi estatu independiente aterako lirateke, gehien jota federazio maila ahul batekin. Hauetariko inongo naziok ezingo luke izan beste edozein menperatzeko moduko armadarik.
A. Guztia aldatzen ari den garai banetan, zer aukera dago Hegoafrika Estatu independienteen federazio gisa antola dadin?
A.A. Hori gauzatzekotan denbora laburrean gertatu behar da. Gauzak orain aldatzen ari dira, eta nazio bakoitzak etorkizuna bere kasa antola ezin badezake, herriak berriro itzuliko dira borrokara, ez bait daude prest berriro inoren menpe izateko.
A. Zein aukera dago aurrerantzean herri hauek helburu berberaren atzean elkar lanean ihardun dezaten?
A.A. Dagoeneko herri hauetako batzuek aliantzak eratu dituzte. Aliantza horietako puntu garrantzitsuenetakoa elkarri eraso ez egiteari buruzko ituna da, hain zuzen ere, ondo dakitelako gobernu ofizialak zein balizko ANCkoak saio hori egin dezaketela.
A. Apartheida desagertzen ari bada ere, oraindik zuriek botere gehiegi dute, zenbat denbora iragan beharko da apartheida guztiz desager dadin?
A.A. Estatu bakarra inposatzen bazaigu, denbora luzea iragan beharko da apartheida desagertu arte, konstituzioak, "gutxiengoen eskubideen" atalaren pean boteregune zuriak defendatuko dituelako. Hori gertatu da Zinbabuen eta Namibian, non arrazoi berberen aitzakiarekin, kolonialismotik geratutako zurien botereguneak mantendu izan diren. Hori ekiditeko, hain zuzen ere, botere zentrala deuseztu behar da. Horrela baldin bada, herri hauen askatasun maila Zinbabue edo Namibiakoa baino askoz handiagoa izango da.
A. Hemen oihartzun handia du Inkhata eta ANCren arteko borrokak, zuluen eta xhosen arteko gerra moduan azaltzen zaigu arazoa.
A.A. Ez, bi alderdi politikoren borroka da. ANCn xhosak, zuriak, zuluak, shangaamak... denetarik dago bere baitan. Eta IFBari begiratzen badiozu (Askatasun Inkhataren Alderdia), zuluak daude (gehiengoa), zuriak, xhosak, sothoak... ANCn dauden guztiak. Biak alderdi politikoak dira, ez dituzte nazioak ordezkatzen.
A. Mandela izango al da datorren lehendakaria?
A. A. Guri ez digu axolarik hurrengo gobernuan Buthelezi, Mandela ala De Klerk egotea. Guztiak dira antzerakoak, hirurak bat datozelako: lehenbizi kanpo zorra ordaintzean, eta ondoren kanpo inbertsioa onartzerakoan. Honek, finean, bankuen eskuetan uzten gaitu. Euren ideologiek ez gaituzte engainatzen, guk ez diegulako ideologiei begiratzen, baizik eta egiten dutenari. Eta egiten dutena berdina da.
Garrantzitsuena guk geuk, geure baliabideekin, etorkizuna eraiki ahal izatea da, eta horretarako munduko finantz egituretatik kanpo geratu behar dugu, hots, dolarraren menpekotasunetik at. Munduko komertzioa dolarren atzaparretatik aske utzi behar dugu.
Xabier Letona
16-17

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaHEGOAFRIKA
PertsonaiazABDERRAMAN1
EgileezLETONA1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Pastoral bat Iruñearendako

Amets Aranguren Arrieta

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Genero kontua da: osasun sistemak guztiz baztertzen eta erasotzen gaitu, ikusezinak gara"

Olaia L. Garaialde

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude