«Aurkarien Helburuak Gaur Egungo Errealitatera Egokitzen Ari Dira"

Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Enrique Mujika Herzog diputatuari elkarrizketa
Enrique Mujika Herzog, Madrileko Kongresuan Diputatua PSOEren Izenean:
«Aurkarien Helburuak Gaur Egungo Errealitatera Egokitzen Ari Dira"
PSOEko indar faktikoetariko bat dela esan liteke. Franeoren azken urteetatik sozialistek jeltzaleekin dituzten harremanen garantietako bat da Mujika Herzog. Justizia ministro zelarik, hark sortu zuen presoen sakabanaketa politika. Ministro izateari utzi dionetik, diputatua den arren, alderdiko lanetan ari da lanean buru-belarri. Madrileko Ferraz-eko egoitzan errezibitu gintuen.
ARGIA. .Nola ikusten duzu itun autonomikoa? EAJk ez du onartu eta harritzekoa bada ere, UPNk ere ez.
E. MUJIKA HERZOG. Kontuan izan, Gobernuak eta oposizioak ez bada, Estatuko gainerako alderdiek ez dutela onartu nahi izan. EAJk dituen errezeloak arrazoirik gabekoak dira, proposatutako Itun Autonomiko honek ez bait ditu Eusko Jaurlaritzaren konpetentziak murrizten. Ezta murriztuko ere. Beraz, EAJren sinadura interesgarria izaki, penaz gara onartu ez duelako. Boterearen banaketa oro interesatzen zaio Euskadiri, Kataluniari ere interesatzen zaion bezala. Botere territorialaren garapenean ere badute zer esanik. Dena den, Euskadik ez du eskubiderik galtzen. Ez dute, bada, zertan kezkatu beharrik. EAJk postura aldatuko duelakoan gaude.
A. Enrique Mujika Herzogek bultzatu zituen transizio garaian PSOEren eta EAJren arteko harremanak. Zer dira trsansferentzia, industri birmoldaketa eta beste hainbat gairen inguruan gaur egun dauden borrokaldiak?
E.M.H. Borrokaldi horiek kezkatzekoak diren arren hoztasunez eta urruntasunez erreparatu behar zaie, bestela ezin dira gauzak hehar bezala baloratu. Oinarria jarria dago: sozialisten eta jelkideen arteko kooperazioa. Hori da, hain zuzen ere, urruntasunez begiratzeko aukera ematen duen ardatza. Behin oinarria finkatuta. gainerako guztia logikoa da. Gobernu koalizioetan normala da alderdi bakoitzak bere ikuspegia izatea. Baina ulerkera pluralek ez dute koalizioaren plateamendua baldintzatzen. Sozioek ondo dakite elkarri laguntzea beharrezkoa dela.
A. PPk EAJrekin bat egingo balu PSOE gobernutik kanpora dezake. Ez al duza uste?
E.M.H. Galdera hori madrildar batek egin diezadake, edota andaluz batek... baita euskaldun batek ere. Baina esperientzia duen euskaldunak, Euskal Herriko historia zati bat bizi izan duen euskaldunak badaki erantzun bakarreko galdera dela hori. PSOEk eta EAJk ikuspegi desberdinak dituzte, baina kultura demokratiko beretik abiatu dira. Badakigu kultura demokratiko komun honek, bi alderdion elkarlana zilegi egiten duen horrek, ezinezko egiten duela EAJk PP'rekin bat egin dezan. PPk ez du kultura hori. Ez du ahalmen politikorik Euskadin ezer eskaini ahal izateko, proposamen lilurakorrik egiteko.
A. Baina zure iritzia ez dator bat oraingo PSEk-PSOEko agintarien jarrerarekin. EAJk HBrekin dituen harremanei dagokienean, esan izan da Madriletik begiratzen duten sozialistek beste urruntasun bat mantentzen dutela, Euskadin, kontrako.sentimentua askoz ere sutsuagoa dela.
E.M.H. Arduradun politiko bat beste alderdi bateko barne kontuetan sartzea ez da bat ere ona. Dena den, Euskadiko alderdi sozialistak eska diezaioke EAJri gainerako alderdi demokratiko guztiei eskatzen diena, alderdien barneko kontuetan ezertan ere sartu gabe. Hau da, zilegi du sinatutako konpromezuekiko leialtasuna eta fideltasuna eskatzea. Ajuria Eneako konpromezuei buruz ari naiz, hain zuzen ere. EAJk konpromezuok leialki betetzen baditu, eta hala ari dela iruditzen zait, hortik aurrera egingo duenaz mintzatzea ez da gure lana. Jelkideek sinesten badute elkar hizketaren poderioz, ondorioak ondorio, HBk instituzioak onartuko dituela, ez dut ezer esatekorik.
A. Tentsio handirik izan dituzue. Zer dago horien atzetik?
E. M. H. Tentsio horiek konpondu dira. Autobideari dagokionez, Eusko Legebiltzarrak aukeratu zuen bere bidea. Baina horrez gain, PSOEren mozioa ere onetsi zen. Hau da, Leitzarango ingurugiroaren onerako izango balitz, posible izan zitekeela trazatu egokitzea.
Gipuzkoako diputazioko aurrekontuei dagokienez, EUE eta EArekin sortutako negoziazioekin konponduko da arazoa.
Liskar hauei ez zaie behar baino garrantzi handiagoa eman behar. Gainera, horrelakoak beti gertatuko dira. Komunikabidek, haien lana horixe bera izaki, interpretazioak egiten dituzte, espekulatu egiten dute eta arrazoiak bilatzen saiatzen dira... baina gauzak diren bezalakoak dira. Gaur egun indar diskrepanteak errealitatera egokitzen ari dira.
A. lkusten al duzu Euskal Herrian bakea lortzeko biderik?
E.M.H. Biolentziaren amaiera ez da Bostgarren Mendeurrena, ezta Joko Olinpikoak. Hau da, ez dago epe zehatzik definitzerik.
A. Xabier Arzallusek, adibidez, aipatu izan du ETAk ez duela hiru urte baino gehiago iraungo...
E.M.H. Ni ez naiz ausartzen horrelakorik esaten, batik bat gurea bezalako herri zahar bati buruz. Memoria historikoa izugarria bait du gure herriak. Akaso. Arzalluzek nik baino datu gehiago du. Profetak ia beti harrikatu izan dituzte. Nik ez dut profeta izan nahi, gero harrika egin diezadaten. Nere ustez, terrorismoa amaitzeko baldintzak betetzen ari dira. Gaitzespena egunerokoa denean eta hurbilen dagoen eskutik heltzen denean, terrorismoaren aldeko sistima hauts daiteke, baina ez dut aurreikuspen kronologikorik egin nahi.
A. Kalkulu horren barnean al dago ETArekin hitz egitea?
E.M.H. L-Ez dut uste. Baina zer da elkar hizketa? Horri buruz asko hitz egin izan da...
A. Aljerian egindakoaren moduko zerbait.
E.M.H. Begira, Alemanian baddintzarik gabe errendatzeko hitz egin zuten. Hori zure ustez elkar hizketa izan baliteke, hala deituko diogu. Beraz, elkar hizketak armak baldintzarik jarri gabe uzteko bakarrik balio du. Hori da aliatuek naziekin egin zutena. Elkar hizketaren ondoren, noski, kontuan hartuko dira egoera pertsonalak. Baina ez gara urrutiago joango.
A. Justizia ministroa zinenekoa da euskal preso politikoen sakabanaketa. Ez al du politika honek amaierarik izango?koste humano haundiak ditu.
E.M.H. Oso elementu inportantea izan da terrorismoaren kontrako borrokan. Kontuan izan sakabanaketa indarrean jarri genuenean, gehienak kontra jarri zitzaizkizula. Gaur egun ez du inork kritikatzen. Ardanza lehendakariak berak ere esana du Gobernu espainiarrak erabateko legitimitatea duela horretarako. Presoak bi zentrotan bilduta zeuden bitartean, elementurik gogorrenek zuzentzen zuten kolektibo osoaren norabidea. Sakabanaketaren ondoren, egoera horretatik irten eta gizartean integratu nahiaren aldeke bozak agertu dira, irtenbiderik ez dutela ikusi dutelako, delitoetara bultzatu zituen ametsa betezina dela konturatu direlako.
Espetxea modu guztietan da txarra, baina bi moduko giltzapeak daude. Bata, kanpotik inposatzen dena eta bestea, espetxeetan bertan inposatzen dena. Guk kondenak mantendu egin ditugu noski, baina bigarren giltzapetik aske utzi ditugu. Orain iritziak lasai azal ditzakete, ez dute errepresaliaren beldurrik.
Batzuek larrutik pagatzen dute, baina benetako koste humanoa terrorismoak sortutako biktimena da. Egoera hori amaitzen denean, hainbat ate zabalduko dira.
A. Ba al du beldurik Mujika jaunak;
E.M.H. Ez... ez lehoi hezitzaile batek baino gehiago, aldamioan gora lan egin behar duenak baino gehiago. Nik sentitzen dudan beldurra, beldur profesionala da. Lanbide guztiek sortzen dute, ordea. Baita zuenak ere.
A Nola ikusten duzu Euskal Herriaren etorkizuna?
E.M.H. Ikusten dut zorionez orrialde bat pasatu dugula: independentziarena. Helburu betezinak bazter utzita, helburu posibleetan egingo dira ahaleginak. Hemendik aurrera Eusko Jaurlaritzak dituen konpetentzia eta posibilitate guztiak erabiliko dira. Euskadiko autogobernuak botere handia du. Autogobernua indartuta, euskadunok gure gizartea eraiki ahal izango dugu. Euskaldunok, gauza izan behar dugu gure gizartea egoera zail honetan berreraikitzeko.
A. Zer egiten du Mujika Herzogek alderdi sozialistan katalan, andaluz eta beste hainbaten arteko borroken artean?
E.M.H. Alderdiaren batzorde exekutiboko partaidea naiz 1967az geroztik. Nik dakidala, betidanik izan ditugu liskartxoak. Baina zein alderdi inportantek ez ditu? Gainera, guk ditugun desberdintasunak solidarioak dira. Denok jabetu gara alderdiaren batasuna eta indarra mantentzea beharrezkoa dela.
Garbiñe Ubeda
8-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSOE
PertsonaiazMUJIKA7
EgileezUBEDA1Politika

Azkenak
2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Aurten ere batxilergoko ahozkoa euskaraz pasatzeko aukera irekiko dute hainbat irakaslek

Ekainaren 23aren eta uztailaren 2aren artean iraganen da ahozko azterketa. Frantsesez pasa beharreko azterketa izanda, Seaskako, sail publikoko eta pribatuko irakasle batzuek publikoki jakitera eman dute euskaraz bideratzeko aukera eskainiko dietela ikasleei.


Umandi ikastolak 50 urte
Euskara, bizikidetza eta berrikuntza pedagogikoa ardatz

Gasteizko Umandi ikastola duela 50 urte sortu zuten hainbat familia aski ausartek –herri ekimena, orduan ere–, euskararen transmisioa ardatz hartuta. Mende erdia joan da, ikastola hazi egin da, belaunaldi berriak hezi ditu ez gutxi, komunitate baten erreferente ere... [+]


Eguneraketa berriak daude