"Hemen hilketak izan direlarik amnistiarik ez da onartzen ahal"


1991ko azaroaren 10ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
François Maitia, Pyrénées Atlantiques departamentuko sozialisten idazkaria:
"Hemen hilketak izan direlarik amnistiarik ez da onartzen ahal"
Pyrénées Atlantiques departamentuko sozialisten idazkari izateaz gain, François Maitia auzapeza da Izuran. Ipar Euskal Herriko barnekaldeak ezagutzen duen egoera ekonomikoaren aintzinean oso optimista ez bada ere, Seaskako bigarren mailaren etorkizunerako konponbidea lor daitekeela ziurtatu du.
ARGIA. Has gaitezen bide seinaleak aipatuz, euskal mundu kulturalak azken asteetan eskakizuna egin bait du. Zer aterabide proposatzen duzue sozialistek?
FRANÇOIS MAITIA. Gogoratu nahi nuke lehenik, guk jarri ditugula Bretainian bide seinale elebidunak. Lan hau kudeatu zuena sozialista da, eta beraz, harekin elkartu ondoren, kontseilu orokorrari proposamen bat eginen diogu. Azaroan, Orientation Budgetuire delako biltzarrean, kontseiluari eskatuko diogu delibera dezan datozen bi urteetan bide seinaleak bi hizkuntzetan jartzea.
Jakin behar da eskuinak kudeatzen duela kontseilu orokorra, eta kontseilari batzuk arrunt kontra daudela. Bultzada handirik ez daiteke eman, erabaki hori hartzen ez bada.
Herriek ere lan egin dezakete arlo horretan, eta herrien arteko sindikatuak honen aldeko oneritzia eman dezakete, baina beren konferentziak errespetatuz, bide nagusiak kontseilu orokorreko konpetentziakoak dira.
A. Etxe eraikuntzak kezka handia sortu du kostaldean. Horren inguruan proposamenen bat ba duzue sozialistek...
F.M. Bortizkeriak ez du deus ekartzen, kondenagarria da. Guk ere ikusten dugu orain den etxegintza azkarra kostaldean. Proiektu anitz dira, herri bakoitzak egiten du bere espazioa okupatzeko plangintza. Konkurrentzia handia da herrien artean, eta proiektuak, bat egin orduko beste ekarri nahiko lukete herrira; etxeak, jendea... emendazio hau laister doa, prezioak goiti doaz eta jende xehearentzat ezinezkoa da.
Hau, den bezala, ez da onartzen ahal, pleno bat behar da. Schema d'amenagement et d'urbanisme sortzea proposatzen dugu kostalderako eta barnekalderako, barne ministroari zuzenduta. Jadanik ideia honek bere bidea egin du, gobernuak ikerketak egin ditu eta urte bukaerarako zutik ezarri beharko litzateke. Uste dugu denon abantailez mintzatzen garela horrela.
A. Orain dela gutti Baionan amnistiaren aldeko manifestaldi bat iragan da. Xabier Manterolak ere lau urteto gartzela zigorra jasan du. zer diozu gai horri buruz?
F.M. Lehenik estatuko egitura nagusiak aipatu behar dira, botere politikoa eta judiziala. Epaileek hautatutako kondenaz ez dut deus erranen, independenteak bait dira. Amnistiari buruz, sozialistok geure iritzia agertu dugu. Egia da amnistia izan dela kortsikarrentzat, guadalupetarrentzat eta beste batzuentzat, eta euskaldunentzat ez dela izan.
Besteek bortizkeria baztertu dute. Hemen galdera pausatua izan delarik borroka armatuan segitu nahi dute eta atxilotuak direlarik... amnistia? Hori ezin da. Borroka armatua utzita amnistiaren bidea irekia izanen da.
Bestalde beste zailtasunik ere bada. Besteek ez zuten odolik eskuetan. Euskal Herrian hilketak izan direlarik amnistiarik ez da onartzen ahal. Gainera, amnistia aipatzen delarik alderdi abertzaleek bi erresumetako presoak aipatzen dituzte, denok euskaldunak direla argudiatuz. Beraz hor politikoek elkartu beharko lirateke eta Espainiako alderdi batzuek oso bortizki daramate beren borroka. Anmistiaren galderari ez da hain aise erantzuna ematea. Alderdi abertzaleei eskatuko nieke bortizkeria argi kondena ezazue eta aplika ditzagun demokraziak dituen legeak. Euskal Herrian jendea libro bizi da.
A. Europan independentziaren aldeko mugimendu azkarrak dira Euskal Herrrian ere, nola ikusten duzu etorkizuna?
F. M. Europa mailan Yugoslaviako gerla, nazionalismoak hori eskaini du, aldiz beste batzuek bozkatuz lortu dute independentzia. Euskal Herrian independentziaren alde jokatzen diren alderdiek %20 lortzen dute bozketan. Hego Euskal Herrian autogobernua dute, autonomia azkarra ere, euskaldun gehiengoak nahi duena da bide hori jarraitzea eta egun batez menturaz, mugimendu horrek ekar lezake independentzia, baina jakin behar da ere gai horri buruz nora goazen, Europa azkar bat behar dugu, eskubide kulturalak ezagutuko dituena. Beraz euskalduntasunari eskubideak eman behar zaizkio eta horretan indar asko egin da azken urte honetan. Bide hori baketsua da eta jendea bakeari atxikia da. Nere ustez Euskal Herriak sakonduko du autonomiako bide hori eta independentzia laster bat baztertuko du.
A. Kultur eskubideak aipatu dituzu. Seaskako bigarren mailak ez du oraindik akordiorik estatuarekin.
F.M. Lehen maila aipa dezagun lehenik. Orain dela urte batzuk gatazka asko izan da eta orain dela bi urte komenio bat izenpetua izan da. Bigarren mailarentzat aski goiz hasi behar gara hitz egiten eta ez da arazorik gauzak gaizki gerta daitezen.
Ixabel Etxeberria
François Maitia, Izurako auzapez sozialista.
10-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSF
PertsonaiazMAITIA1
EgileezETXEBERRI11Politika

Azkenak
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak

Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.


Pazienteek 25 egun itxaron behar dituzte, batez beste, Osasun Mentaleko Zentruetan arta jasotzeko

25,6 eguneko batez besteko itxaron zerrendak daude Osakidetzako Osasun Mentaleko Zentruetan. Larrialdi kasuetan, aldiz, 24 eta 72 ordu arteko itxaronaldiak daude. 


Non dago Maider?

Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]


Oñatiko egoitza batera mugituko dituzte Donostian kale egoeran bizi ziren migratzaile maliarrak

Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Donostiako Udalak Oñatiko Arantzazu egoitza eskaini dute maliar migratzaileentzat. Bertan geldituko dira Espainiako Gobernuak haien asilo eskariak ebazten dituen bitartean.


“Intentsitate altuko” bi sexu eraso salatu ditu Gasteizko Mugimendu Feministak ostegun gauean

Mugimendu Feministak azaldu duenez, Fermin Muguruzaren kontzertuaren aurretik gertatu ziren erasoak. Horiez gain, beste hiru eraso zenbatu dituzte: hiru gizonak atxilotu ditu poliziak. 


Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak

Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]


Oholtza denontzat?
Feminista izango da, edo ez da izango

Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]


2025-08-08 | ARGIA
GOMENDIOAK | Sei liburu uda honetarako

Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde

Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]


Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla

Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]


Boubacar Diouf: “‘Manteroa’ izatea ez da delitua; bakean bizi nahi dugu, diskriminaziorik gabe”

Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]


Nafarroako suteak nekazaritzako makina batek sortu zituela baieztatu du gobernuak

338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.


ChatGPT psikologo bezala erabiltzearen arriskuez mintzatu da Mireia Centeno Gutierrez psikologo eta psikopedagogoa

Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.


Heriotza txikiak

Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]


Miren Agur Meabe
“Zalantza askorekin idatzitako liburua da, baina zalantzek bultzatzen gaituzte aurrera”

Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]


‘Stabat mater’ borobila

Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana. 

Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia. 

Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.

Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]


Eguneraketa berriak daude