«Antzerki testua literatur sail bat dela kontsideratu dugu beti»


1991ko ekainaren 02an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Gillaume Irigoienen (Hiruak Bat taldea) bigarren antzerki liburua kalean
«Antzerki testua literatur sail bat dela kontsideratu dugu beti»
Gillaume Irigoienen seigarren antzerki lana, "Don Iban eta Ibai Gorri" argitaratu du Elkar argitaletxeak. Idazle nafarra da azken urte hauetan teatro gehien idatzi duena, hautatu duen komunikaizo bidea komedia izaki. Ainize Mongelosen sortua, gaur egun kostalderat bizitzerat etorria zaigu.
ARGIA. Zure izena Hiruak Bat taldeari lotua da. Esplikatzen ahal diguzu hori?
G. IRIGOIEN. Orain dela 21 urte Hiruak Bat antzerki taldea sortu zen, erretoraren inguruan. Larzabal, Monzon eta Landarten antzerkiak ematen zituzten. Zazpi urte iraun zuen taldeak eta zonbait aldaketa izan ziren. Ordura arte talde horrek zuen helburu nagusia zen hiru herrietako gazteak, Lakarra, Ainize eta Gamartekoak biltzea.
Garai hartan abertzale mugimendua azkartzen ari zen, eta beste gai batzuk hunkitzeko gogoa sortu zen, gehiago gizarteari lotutakoak. Helburua ez zen gehiago komedia egitea, eta horrela Biper Beltx bilakatu zen. Horrek aztarnak utzi zituen eta 83an hiru herri horietan berriz ere dinamika berri bat sortzen ari zenez, adibidez urtero irri gau bat antolatzen genuen. Antzerki labur batzuk idazten hasi ginen eta pittakan antzerkiaren bidea hautatu genuen.
A. Jadanik sei antzerki idatzi dituzu, denak komediak. Zergatik hori?
G.I. Irria maite dudalako, eta taldean ere horrelako testuak errazki etortzen zaizkit. Bestalde, antzerkian galdera da «irri eginen ote dugu antzerki honekin?». Beraz horrek mugatzen gaitu nolazpait. Hobeki erraiteko, mugatu egin lezake, baina irrian ere badira maila asko, eta molde askoz irri egin daiteke.
«Apetitu on» antzezlana eman genuelarik, jendeak irri egin zuen. Alta goseteaz ari ginen. Jendeak irri egiten zuen baina ez zen hala ere gustian atera. Hori ere nahikunde bat da.
A. Noiz idatzi zenuen «Don Iban eta Ibai Gorri»?
G.I. 1989ko gabonak eta urtats besta artean idazten hasi nintzen eta martxoaren 31ean bukatu. Antzerkia emana izan zen urtarrilaren ondarrean. Beraz, antzera bukatu nuen ematen ari ginelarik. Antzerkiak fite idatziak dira, baina gero testua taldean lantzen dugu.
A. Antzerkiak gehien bat Nafarroa Beherean ematen dituzue...
G.I. Gure antzerki mota Nafarroa Beherean gustatzen da. Gu hangoak bait gara, baita gure lagunak ere. Kostaldean aldaketak izan dira eta gaur egun egia da publiko bat badagoela. Azken aldian ehun bat lagunen aintzinean eman genuen Baionan eta hori da publiko normala antzerki batentzat.
Antzerkia muntatzea gauza nekagarria da. Eta orain gehiago, kalitatezko gauzak egin behar direlakoan. Bestenaz ez gara kontsideratuak. Hiru, lau hilabetez lan asko egiten dugu.
A. "Don Iban eta Ibai Gorri" bertsoka idatzia da. Nola erabaki duzu molde hori?
G.I. Hemen, hirugarrenera iristen diren guziek frantses klasikoak ezagutzen dituzte eta horiek bertsotan idatziak dira. Antzerki hau idazten hasi nintzelarik, Euskadiko bertsolari txapelketako garaia zen. Giro horretan murgildua nintzen.
Egin dugun apostua da publikoak testua maite duela. Hautatu dugun gaia ere bilgarria zen, interesa sortu zuen, rugbiaren inguruan ibiltzen direnen artean. Zer erranen zen jakiteko nahia sortu zuen. Modu berezi batez gauza frango erranak izanen zirela susmoa bazen.
Gero jakin nahi nuen ere zer nolako erantzuna emango zuen publikoak bertsoka idatzitako testua entzunez. Arrakasta ukan dugu: publiko largoak ongi hartu du.
A. Zerk eman dizue lan gehien?
G.I. Batzuk ez dira konturatu testua bertsoka idatzia zenik. Zer tonoak erabili, perpausak non eten lerro muturrei eskapatzeko... hori da ongi egina izan den gauza bat . Gure kalitatezko lana izan da testuaren emaiteari buruz, Gerard Bagardiri esker, gure taula zuzendaria.
A. Aurkezten duzuen liburuan Antton Lukuk zure testuaren komentario biziki aberatsa egiten du.
G.I. Fantasma bat bagenuen, antzerki klasikoentzat egiten diren agerpenak egitea. Lan berri bat osatu nahi genuen eta publikoari eskaini. Guk egin dugun lana ez da bakarrik idazle bati esker sortu, baizik eta talde bati esker. Eta hori ere erakutsi nahi genuen.
Guk, taldean, beti kontsideratu dugu antzerki testua literatur sail bat dela eta ez ditugu gure buruak besteengandik moztuak sentitzen. Antzerkia da, literatura zuzenean eramana. Eta ez baduzu kausitzen, ageri da, ez du horrek barkatzen.
Ixabel Etxeberria
54-55


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakIRIGOIEN6
GaiezKulturaLiteraturaArgitalpenaBesteak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakBesteak
PertsonaiazIRIGOIEN6
EgileezETXEBERRI11Kultura

Azkenak
Israel Gazan “inoiz ikusi ez den sufrimendua” eragiten ari dela salatu dute Mendebaldeko 28 estatuk, baina neurririk iragarri gabe

"Oinarrizko premiak bilatzen dituzten bitartean zibilak, haurrak barne, anker hiltzea" salatu dute. Gazan hamabost pertsona hil dira gosez azken 24 orduetan, eta AFP albiste agentziako kazetariek ohartarazi dute euren lankideak gosez hiltzen ari direla zerrendan,... [+]


Subflubiala Ez plataformak protesta zaratatsua egin du Bizkaiko Foru Aldundiaren aurrean

Subflubialaren behin betiko proiektua onartu zuenez Aldundiak pasa den astean, eta dozenaka pertsona batu dira proiektua gelditzea eskatzeko.


71 urteko espetxe zigorra ezarri diote Hondarribiko surf irakasle bati, 11 adin txikikori sexu abusuak egitea egotzita

2011tik 2021era bitarte egin zituen erasoak, klaseak eman bitartean. Gipuzkoako Lurralde Auzitegiak sexu abusuen delitu bakoitzeko lau urte eta hilabete bat eta hamabi urte bitarteko kartzela zigorra ezarri dio. Horrez gain, 40 urteko gizonak adin txikiko bakoitzari 3.000 eta... [+]


Frankismoko dokumentu klasifikatuak argitaratuko dituen legea onartu du Espainiako Gobernuak

Bide parlamentarioa egin beharko du orain. Lege testu honen arabera, 30 urteko epea ezarriko dute sekretuak desklasifikatzeko, eta 45 urtekoa "goi mailako" sekretuendako. Bakoitza hamabost urtez luza daiteke.


Espainiako Auzitegi Gorenak Loiolako kuartelari babes berezia ematen zion epaia bertan behera utzi du

2022an EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi zuen kuartela Hirigintza Ondare Eraikia Babesteko Plan Berezian sartzea, Voxek jarritako helegite bat onartuta. Gorenak baliogabetu egin du epai hori, eta bidea ireki dio Donostiako Udalari eremu horretan 1.500-1.700 etxebizitza... [+]


Galizieraz egiteagatik eraso egin diote espainiar batzuek turismo-gida bati Galizian

Inguratu, iraindu eta besotik heldu eta bultzatu ere egin zutela salatu du Galiziako gida gazteak. Valladolidekoak dira sei pertsona galegofoboak.


Legazpiko Udala eta Sidenor kalte ordainak ordaintzera zigortu dituzte langile bat amiantoaren eraginpean jartzeagatik

Langileak amiantoak eragiten duen minbizi mota bat dauka eta 376.305 euroko kalte ordaina eman beharko diote, EAEko Auzitegi Gorenak zigorra berretsi baitu. 


Zabaltzen ari den morofobiaren azken adibidea, Gasteizen

Gasteizko hainbat auzotan ezarri dituzten “Moros fuera de España” kartel eta pegatinak ikertzen ari da Ertzaintza. Irun, Hernani, Barakaldo… Ez dira kasu isolatuak, eta “etorkinen kontura jarraitzaileak irabazi nahi dituen ideologia” ikusten du... [+]


Donostiako auzitegi batek ebatzi du zaharren egoitzako langile denek ez dutela euskarazko B2 maila eduki beharrik

Euskarazko B2 maila dutela ez ziurtatzeagatik Eibarko Egogain zaharren egoitzako lan eskaintza publikotik kanpo utzi zituzten bi langileen alde ebatzi du Donostiako Lehen Auzialdiko 3. Epaitegiak, CCOOk jakinarazi duenez. 2024ko urrian, Gonzalo Pérez Sanz epaileak... [+]


Jesus Maria Gomez Ezkerro preso iruindarra aske geratu da zigor osoa beteta

Jesus Maria Gomez Ezkerro 'Txutxo', 2001eko urtarrilean atxilotu zuten, 2021ean hirugarren gradua ezarri zioten, eta 2023ko otsailean baldintzapeko askatasuna eman zioten. 24 urte geroago aske geratu da. 


2025-07-22 | Estitxu Eizagirre
Frutazaintza ekologikoa ezagutzeko txangoa deitu du Biolurrek

Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]


2025-07-22 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Japoniar nazionalismoa hasi da berragertzen mozorrorik gabe

Japoniako goi-ganberaren erdia berritzeko uztailaren 20an egindako hauteskundeek berretsi eta ondu egin dituzte aurreikuspenak: Alderdi Liberal Demokratikoak eta haren ia betiereko aliatua den Komeito konfesional eskuindarrak galdu egin dute Aholkularien Batzar horretan zuten... [+]


2025-07-22 | Mara Altuna Díaz
Haien hizkuntzak hiltzen uzteko prest ez dauden zortzi gazte grinatsu

Uztailaren 14tik 18ra munduko hizkuntza gutxituen hiriburua izan da Gasteiz. HIGA, hizkuntza gutxituetako gazte hiztunen topaketetan, lau kontinenteko dozenaka gazte elkartu ziren esperientziak eta estrategiak trukatzeko. Hizkuntza “txikiak” babestea dute helburu... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


2025-07-22 | Bertsozale.eus
Bertsolaritzaren dokumentazio bilketa sendotzeko aurrerapausoetan

 Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]


Eguneraketa berriak daude