"Italiako ezkerrak krisi sakona bizi"


1991ko martxoaren 24an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Guillermo Almeyra, Italiako Proletal Demokraziako diputatuari elkarrizketa
Guillermo Almeyra, Italiako Proletal Demokraziako diputatua:
"Italiako ezkerrak krisi sakona bizi"
Argentinarra dugu jaiotzez. Bere herriak pairatzen zuen diktadurak bultzaturik Italiara abiatu zen 70. hamarkadaren hasieran. Bertan, politika eta langileria munduan murgildu eta Italiako parlamendura iritsi da. Tarte honetan Mexicon ere izan da hiru urtez, eta orain bertako "Uno más uno" egunkariaren korrespontsala dugu Italian. Langile mugimenduan espezializatutako 62 urteko historiagile honek, hala ere, Argentina du bihotzean eta bertara itzuliko dela iragartzen digu irrifartsu.
ARGIA. Zer egiten du zu moduko gizon batek italiar alderdi baten ordezkari gisa parlamentuan?
G. ALMEYRA. Gure alderdiaren sustraietatik dator hori. Argi dakusagu, Europan demokrazia izan dadin Europa interetniko bat behar dugu. Herrien Europa. Gure pentsamenduaren oinarriak errealitatera eraman ditugu. Bestalde, Frantzian Renaultean 20 arte lanean ari den argeliarrak zergatik ez ditu izango, bada, beste edozein frantsesek dituen eskubideak?
A. Azken bilabete hauetan aldaketa esanguratsuak gertatzen ari dira Italiako ezker mugimenduan.
G.A. Ezkerrak krisi prozesu sakona bizi du Italian. Ekialdeko sozialismo errealaren ereduak eragin handia izan zuen italiako ezkerrean eta haren hondoratzea nabarmenki isladatu da Italian ere. Italiako Alderdi Komunista (PCI) izan zenak hauteslegoaren %34a izatera iritsi zen, eta gaur egun %28a besterik ez du. Palmiro Toglatti izan zen burua urte askotan, Internazional Komunistaren Idazkari Nagusia ere, Stalinen pentsamenduaren jarraitzailea. Alderdi zentralista eta burokratikoa sortu zuen, apur-apurka porrotera abiatu dena. Orain Ezkerreko Alderdi Demokratikoarekin (PDS, lehengo PCI) ezkerreko posizioak alde batera uzten ditu. Liberalismoa hartzen dute oinarri gisa. Nahiko da esatea euren eredua–eurek horrela aitorturik–Estatu Batuetako Alderdi Demokrata dela. Bere helburua Internazional Sozialistan leku bat izatea da.
A. Zer esan nahi duzu horrekin?
G.A. Estatuaren garrantzia gutxitu egin da ekonomiaren alorrean, nazioarteko kapitalak gero eta parte handiagoa hartzen bait du estatuetako ekonomietan, honek sindikatuen zeregina nabarmenki mugatzen duelarik. Sindikatuek orain arte estatu aparatua presiona zezaketeen, honek langile eta enpresarien artean bitartekaritza lana bideratu zezan, baina nazioarteko kapitalak garrantzi handiagoa hartzen duen heinean gero eta presio gutxiago egin ahal izango zaio estatuari. Apur apurka sindikatuak negoziazio tresna izateari utzi dio eta dagoeneko estatu aparatoaren parte bihurtu da. Hori bultzatzen ari da Alderdi Komunista. Langilea japoniar eredurantz bultzatzen ari da eta haien egoera benetan da tamalgarria, egundoko esplotazioa jasaten dute. Soldatak, eta lan gunea orohar, nagusiak eskaintzen duenaren inguruan finkatzen dira.
A. Eta lana eta langile mugimenduari dagokionean?
G.A. Egoera soziala asko kaxkartu da. Langabezia izugarri gehitu da, Italiako hegoaldean batik bat. Han gazteriaren %50a langabezian dago. Eraldaketa sakona gertatzen ari da. Emigranteei dagokienean inoiz baino gehiago dira Hirugarren Mundutik Europarentz abiatzen direnak eta honek banaketak eta liskarrak sorterazten ditu langile mugimenduan. Beraz, egungo berezitasunek hiru "klasetan" banatzen dute langileriaren ohizko mundua: lehenez langile normalak; bigarrenez langabetuak, jubilatuak...; eta hirugarrenez emigranteak eta batik bat Hirugarren Mundukoak.
A. Baina PCI izan zenak ere sektore dexente zituen, batzuk ezkertiarragoak... Sindikal mailan, eta orohar ezkertiar mugimenduan, beste zerbait ere ari omen da sortzen.
G.A. Bai, baina oso poliki. Erdi epe edo epe luzara gauzatzeko moduan. Sindikatu handiek modu konfederatuan funtzionatzen dute: CGIL (Lanaren Italiar Konfederazioa, komunista); UIT (Lanaren Italiar Batasuna, sozialista). eta CISL (Langile Sindikatuen Italiar Konfederazioa, kristau-demokrata). Logika kapitalistan barneraturik dauden sindikatuak dira.
Hauez gain, orain herri edo zonalde desberdinetan talde sindikal eta ezkertiar mugimenduak sortzen ari dira nahiko modu autonomoan, eta batik bat gazteek bultzaturik. Herri mailako antolakuntza horrek askotan ikuspegi orokorra galtzera eramaten ditu mogimendu horiek, nahiz eta benetan egiten ari diren saioak estatu mailan ganoraz antolatzeko. Adibide moduan, Panteren mugimendua, iaz unibertsitatea okupatu zuen gazte mugimendua. Mugimendu Komunista ere hor da, PCIko krisitik sortutakoa, 15 senatore, bost diputatu eta 30.000 kide baino gehiago dituena. Postura sozialdemokratetan sartu nahi ez duen jedeak osatzen du mugimendu hau. Gu ere hor gaude baina indar gutxirekin, hauteslegoaren ehuneko bat eta zerbaitarekin. Epe laburrera mugimendu guzti honek ezer gutxi egin badezake ere, oso garrantzitsua da, epe luzera estatuaren kontrako giza mugimendu bat izan dadin balditzak sorterazi dezakeelako.
A. Konstituzioa aldatu beharraz ere mintzatu zen Cossiga lehendakaria.
G.A. Apur-apurka aldatzen ari den zerbait da konstituzioa. Exekutiboak gero eta gehiago menderatzen ditu epaileak eta parlamentua ere erabat ahuldua utzi du. Inongo balorerik izango ez duen eguna helduko da. Bestalde, jadanik oposizioak ez du esistitzen.
A. Azkenik, konta iezaguzu nola dakusazun zure jaioterria, Argentina.
G.A. Populazioa oso haserre dago Menemekin eta datozen hauteskunde probintzialetan ez du bere alde egingo. Partido Peronistako zortzi diputatuk ere alde egin zuten alderditik, euren parlamentari taldea osatuz. Oposizioa, Partido Radikala batik bat, banaturik dago, Alfonsinek ez zuen indultorik nahi, baina Angeloz, Cordobako gobernadorea eta alderdiko eskumako sektoreka denak Menemekin bat egin du. Oposiziorik ez delako sostengatzen da, finean, gobernua. Sekulako korrupzioa dago, ekonomia lur jota eta enbaxadore yankiak agintzen du: Erregimen zaharraren jarraipena da.
Xabier Letona

Almeyraren esanetan ezker berri bat sortzen ari da Italian.
16-17


GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaITALIA
PertsonaiazALMEYRA1
EgileezLETONA1Politika

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Eguneraketa berriak daude