"PSOE eta PNVk leialtasuna zor diote elkarri"

2021eko uztailaren 23an

Marcos Merinori elkarrizketa.

"PSOE eta PNVk leialtasuna zor diote elkarri"
Marcos Merino, Euskal Komunitate Autonomoko PSEko buruzagi eta Bizkaiko sozialisten lendakari da. Espainiako PSOEko krisian linea "ofizialistakoa" eta hauteskundeetan berriz PNVrekin elkartzearen aldeko agertzen da. Bere ustez EKAko orekaren gakoa, alderdi sozialistak aterako dituen botu kopuruaren arabera dago.
ARGIA. PNVrekin eginiko itunaz, zer deritzozu?
MARCOS MERINO Aukera politiko, proiektu eta ideologia ezberdineko alderdiak izan arren, ulerpen garrantzitsu batera iritsi gara. Hurbilpenak aurkitzeko gai izan gara eta Euskal Komunitate Autonomoari estabilitatea erantsi diogu.
A. Lau urte hauetan akordio garrantzitsuak sinatu dituzue, poliziarena adibidez. Baina akordioaren interpretazio ezberdinak eman dira...
M.M. Tantoak irabazi nahia agertzen dute zenbait adierazpenek, baina besteei meritoa kentzearekin ez doaz inora. Negatiboa izateaz gain, beraien aurka bilakatzen da jokaera hori.
A. Geratu zaizuen hutsune haundiena, kultura eta hezkuntzako akordioa izan da, zergaitik ezin izan da lortu eta noiz lortuko da?
M.M. Euskal gizartea arras puskatua dagoen gizartea da, beraz sentsibilitate ezberdin asko daude. Hauek denak barneratzea gauza zaila da, bakoitzak bereari eutsi egiten bait dio. Eskuin tradizionala eta abertzaletasun moderatuak negozio bezala dakusate hezkuntza. Gerta ezin daitekeena zera da; Administrazioak ehun ematen badu, irakasleari laurogei iristea eta beste hogeiak irabazietara eta elitezko aktibitateetara bideratzea.
Akordioa lortzeko baldintza, datozen hauteskundeetan PSOEk zenbat botu lortzearen arabera geratzen da, beste anitz akordiorekin gertatzen den bezala. Garbi dagoena, arazo guzti hauetan oreka PSOE dela da, euskal gizartearen oreka, geu gara. Abertzaletasuna hauteslegoaren % 70a dela gezurra dela jakin behar da. Abertzaletasuna gaur egun, abertzaletasuna eta ez abertzaletasunaren arteko banaketa baino banatuagoa dago. Gu PNVrekin akordio batera iritsi gara eta abertzaleak ez dira horretako gai izan.
Nik argi dakusat, PNV eta PSOEren arteko itun berri bat ematea, ez dagoela PNVk aterako duen botu kopuruaren arabera, PSOEK aterako dituenaren arabera baizik.
A. Noraino iritsi da PSOE–PNV arteko akordioa. Ez al da harritzekoa, Guerra bezalako edota lehen Bilboko ezkerraldeko aferetan PNVk ezargiketarik eskatzea eta txanponjale makinetan PSOEk ere PNVri ez argiketarik eskatzea?
M.M. Ez dago ezer ezkuturik. Ezkerraldeko kontuari dagokionez, guk ez dakigu ezer. Norabit aferean sartua balego ere, pertsonalki legoke eta inoiz ez alderdia. Txanponjaleen gainean, esan behar guk ez dugula ezertxo ere egin, ezer ez dakigulako. Maila horretako informazioa lortzeko inongo aukerarik ez daukagu. Mundu hori, PNVren inguruko mundua izan da eta guretzat oso hertsia da. Zeren, herri honetako enpresariak non daude? Garbi esan behar, PNV eta EAn batipat, eta HBn piskabat, baina azken hauek ere PSOEn baino gehiago. EAk kontu hauetan sugurra sartzen duenean, horregatik da, beraiek oso ongi ezagutzen dutelako.
Bestela, ez badugu argiketa gehiagorik eskatu, leialtasun egoera batean, hitza ematen denean, hitz hori dudan jarri ezin daitekeeelako da. Sinetsi beharra daukagu.
A. Noren artean zor da leialtasuna?
M.M. PNV eta PSOEren artean.
A. Azaroak 9, 10 eta 11ean PSOEko Kongresu nagusia burutuko da. Madrilgo federazioan gertatu diren arazoak, ikuspegi ezberdinen arazoz gain, kongresuan gerta daitezkeenen lehen azaleratxeak ote?
M.M. Madrilgo federazioaren arazoa, bakoitzak gauzak ikusteko modu ezberdinak ditugula da. Eta hauek haundiak direnean bi pertsonen artean, batak eta besteak bere posizioa indartuko duten argudioak babesteari ekingo dio, nahiz eta ukaezina izan azpian dagoena dagoela. Alderdiak izan behar duena ikusteko bi modu erabat ezberdin daude, gizartearekin jokatu behar duen paperaz. Nire ustez hala ere, bi hauetariko baten aldetik jokabide ez egoki bat eman da, kanpora, prentsara, gehiegi kaleratuz arazoa. Beste aldeak aldiz, lehendabizi alderdiaren baitan konpondu behar zela ikusi du eta ez du zurrunbilo antzurik osatu nahi izan. Komunikabideek, ongi aprobetxatu dute egoera alderdiaren aurka ekiteko eta batez ere kupularen aurka.
Baina guzti honek ez du inolako eraginik izango kongresuan. Hiru puntu nagusi aztertuko dira, "Programa 2000" delakoa, estatutuen berritzea eta ponentzi munizipala. Zuzendaritzaren berriketa, bai emango dela eta agian 23 kidetatik erdiak aldatuko dira, baina hori normala litzateke. Zuzendaritza kupula osatzen duen hirukote edo laukotea, ezin da bapatean aldatu. Horren aldaketak urrats baten amaiera eta beste berri baten hasiera suposatuko luke. Baina nik behintzat, ez dut alderdiaren egungo izaera zalantzan jarrriko, ni alderdi horren zuzendari naiz Euskadin.
A. Nola doa "Programa 2000" delakoa Euskal Herrian, badirudi Euskadiko Ezkerraren hurbilketak geldigune bat aurkitu duela?
M.M. EE barneratzea ez zen gure asmotan aurkitzen. Programa irekia da eta jende guztia gonbidatu dugu. Arazoa, EEk bere zenbait militantek programan parte hartzen dutela ikusi duenean azaldu da eta haserretu egin da, EE programan barneratzeko lehen urratsa izan zitekeela ikusi bait zuen. Ondorioz, logikarik gabeko kanpainatzarra antolatu dute. Baina guk ez geneukan fitxajerik egiteko asmorik. Aportazio garrantzitsuak egin dituen jende asko egon da, baina lehenagotik ere oso harreman onak genituen. Mario Onaindiarekin adibidez, betidanik izan ditugu harremanak, ez orain bakarrik, beraiek jakingo dute zeinbaterainoko konfidantza duten beraien jendearekin.
A. Herri batasunari buruz bestalde, ez al dago kontradiziorik alde batetik HBren integrazioa nahi izan eta bestalde HB isolatu nahi izatean, baztertu nahian?
M.M. Ez. Gure asmoa HB joku demokratikora geureganatzea da eta horretarako, beste denak bezala biolentziarik gabe nahi dena esatea posible dela ikusi behar du. ETA salatu behar du. Terroristak apoiatzean, bere burua baztertzen ari da eta gainera bere presentzia istituzioetan ez da biztanlegoaren aldeko lanagatik, hanetatik oso urrun dagoen helburu politikoengatik egiten du. Biolentoen aldeko estrategia bezala badarabil istituzioa, joku demokratikotik at geratzen da. Agian kontradiziorik ikus daiteke, baina nire ustez ez dago. Helburua biolentziaren salaketa zehatza egitea da. Udaletxe batera joanik helburu politikoz eginiko erabilera eta Madrid edo Gasteizko legebiltzarretara joanik eginiko erabilera politikoaren arteko ezberdintasuna, batean gehiengoaren nahietara makurtu behar dela eta bestean hala gertatzen ez dela da. Udaletxean nagusi izan daiteke HB eta Legebiltzarrean ordea ez.
A. Pierre Joxeren adierazpenak direla eta zer deritzozu, negoziazioen ataria ireki al da berriz, zer agertzen zuten Joxeren hitzek?
~I.M. Lehenik, frantses ministraria erabilia izan dela uste dut. Erreflexio pertsonalak ziren eta pertsona konkretu bati bidaliak. Adierazpenak gainera alderdikerietan busti dira. Pierre Joxek egun plantetatzen den negoziazioa daukagun autonomiaren baitan jasogabe dagoela esan du eta hori ez da kaleratu. Hau da, marko juridiko-politikoaren aldaketa suposatten du negoziazio horrek eta hori gaur egun ezinezkoa da.
Aljeriakoa bezalako mahairik ezinezkoa da iadanik. Gainera itun demokratikoko alderdiek burutapen ezberdinak agertu badituzte ere, funtsean denok gauza bera pentsatzen dugu gai honetaz, akordioan hala agertzen bait da.
A. Negoziazioak emango balira, Nafarroaren gaia nola ikusiko zenuke, kontuan izanik duela hamar urte zure alderdia komunitate forala eta Euskal Komunitate Autonomoa batzearen aldekoa zela. Bestalde gainera zenek izango zinatekete alderdi politiko nagusia eta UPN eta PNV lirateke, alderdi bezala galtzaile haundienak?
M.M. ETA eta Estatuaren artean ezin da gai hau ikutu ere egin. Erabakia ez dagokio Estatuari, Nafarroari besterik. Nafarroak erabaki behar du.
A. Eta ETAk Nafarroak erabakitzea planteatuko balu, erreferendum baten bitartez adibidez?
M.M. Ez litzateke posible izango. Nafarroako Legebiltzarrak hartu behar du erabakia, bertako istituzioek daukate gaiaz erabakitzeko ahalmena, zilegitasuna. Konponbidea ezin du inoiz ETAk eman. Alderdiei dagokionez, guk behintzat ez dugu alderdi ikuspegitik aztertu arazoa eta ez dut uste besteek ere egin dutenik.
A. Erreferendumekin jarraituz, autobiari buruzkoa zilegi dela uste al duzu?
M.M. Era berean dakusat. Isitutzioek erantsi behar diote zilegitasuna erabakiei. Arrazoiak oso garrantzitsuak izan arren, arrazoiak edozein izan arren, gutxiengo baten borondateak ezin du gehiengoaren borondatea zapaldu. Une batean, onarturiko proiektoa onena ez dela ikusiko balitz, aurkakoa pentsatzen dutenek bakarrik har dezakete erabaki hori. Ezin da inoiz gotxiengoaren presioa onartu, ez biolentzia eta ez bestelakoekin.
A. Euskariaren Autodeterminazio proposamenaren inguruan, zein da gakoa? Ez ote du Itun Demokratikoa apurtuko?
M.M. Ituneko alderdiek jarrera ezberdinak agertu ditugu, baina niretzat lekurik ez duen eztabaida da. PNVk adibidez izugarrizko kontraesanak agertu ditu. Garbi esan dezatela, atrebentziarik badute eta pentsatzen badute, indepedentzia nahi dutela, bestela ez dezatela engaina jendea. Bestela zertarako nahi da autodeterminazio eskubidea, gero erabiltzeko ez bada?
Historiari errepasotxoa emanaz, PSOEk frankismoaren garain eskubide hau defendatzen zuen baina ez hala pentsatzen zuelako, Francoren erregimenaren aurka egiteko estrategian frankismoaren aurka zeuden denak batzearen alde ekiten zelako baizik. Gerora ordea, demokrazia dagoenean ezin bera esan. Lege aldetik eta Nazioarteko Itunei dagokionez, Euskal Herriak ezin du eskubide hau aldarrikatu. Horretarako baldintza, Euskadi herri zapaldua eta menperatua izatea da, bestela autodeterminazio eskubidea ezinezkoa da.
B. Artola
Marcos Merino, Bizkaiko PSEko lendakari.
"Autodeterminazio eskubidea aldarrikatzea, zertarako independentzia eskatzeko ez bada?"
"Ez dago inolako pitzadurarik Itun demokratikoan".
8-11

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakPSE
PertsonaiazMERINO2
EgileezARTOLA3Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Enekoachen 'Lurrarekin konexioa' saioa Amillubi festan

ARGIA

Heziketa perfektuaren sindromea: nekeak jotako gurasoak eta presioak itotako haurrak

Mikel Garcia Idiakez

Euskararen konplizeak Gasteizen

Cira Crespo

Moja klaratarrek Eliza utzi dute, Urduñako komentua erostea eragotzi dietelako, eta eskuin muturreko sekta batera batu dira

Aiaraldea

"Zukak puruki ezabatzen du sexu identitatea eta, hikak, aldiz, eraikitzen"

Miel Anjel Elustondo

Efemeridea: Herri harresia egin zuten ehunka lagunek Gasteizen, atxilotu nahi zituten hiru gazterekin elkartasunez

ARGIA

Azkenak

2024-05-17 | Jon Hidalgo Gereñu

Netanyahuk ez dauka “gerra osteko” planik Gazarako

Yoav Gallant Israelgo Defentsa ministroak publikoki leporatu dio Netanyahuri “gerra” amaitzerako planik ez izateak Israel behartuko duela Gazan kontrol militar eta zibila inposatzera. Palestinako Aginte Nazionalaren egitekoari buruzko eztabaidak talkak sortu ditu... [+]

2024-05-17 | Beranduegi

4x16: Nire kebaba defendatuko dut

MULTIMEDIA - Beranduegi

2024-05-17 | ARGIA

LGTBIfobiaren aurka egingo dute ostiral arratsaldez manifestazio ugaritan

LGTBIfobiaren aurkako eguna da maiatzaren 17an eta arratsaldez mobilizazio ugari izango dira Euskal Herrian barrena. Albistearen bukaeran ematen dizuegu horietako batzuen berri.

2024-05-17 | Jenofa Berhokoirigoin

Urriaren 7az geroztik, 142 kazetari hil ditu Israelek Gazan: bi egunero kazetari bat

Gerra garaian zentsurak eta propagandak berebiziko lekua hartzen dutela jakina da, eta horren froga bat gehiago dugu Israelek Gazan bideraturikoa. Hala ere, prentsa askatasunaren alde dabiltzan egiturak izugarri kezkaturik dira: ez da munduan eta historian zehar beste gatazkarik... [+]

2024-05-17 | ARGIA

Zubietako Erraustegira martxa egingo dute larunbatean Lasartetik abiatuta

Maiatzaren 18an, larunbatez, Zubietako Erraustegiaren aurkako martxa antolatu du Erraustegiaren Aurkako Mugimenduak (EAM). Lasarte-Oriatik abiatuko da, Okendo plazatik 11:00etan.

Eguneraketa berriak daude