"Errefuxituen borroka eta orain mende batzu gurea bait dira"


2021eko uztailaren 27an
Enrique de León, COSOPAVA elkartearen lehendakariari elkarrizketa
Manuel Salazar, COSOPAVA elkartearen buruzagiari elkarrizketa

Manuel Salazar eta Enrique de León (COSOPAVA):
"Errefuxituen borroka eta orain mende batzu gurea bait dira"
Euskal deportatuekin batera, Errepublika Dominikarreko talde politiko eta erakunde demokratiko eta herrikoi zenbitek COSOPAVA (Euskal Herriarekiko Elkartasun Komitea) eratu zuten orain urte bete. Enrique de León OSTren (Langileen Erakunde Sozialista) lehendakaria eta Manuel Salazar COSOPAVAren zuzendaritza batzorkidea eta PCTren (Langileen Alderdi Komunista) buruzagiak mintzo zatzaizkigute.
ARGIA. Deportatuak hona (Errepublita Dominikarrean egin da elkar hizketa) ekartzeak biztanleen artean tentsio eta egonezina sortu zítuela jakin izan dugu. Nola sortu zen eta zerk bultzatu zintuzten komitea antolatzera?
M. SALAZAR. Esan beharreko lehen gauza Herri Dominikarrak betidanik erakutsi izan duela beste herrirekiko elkartasuna. Beraz, deportatuen egoera aurkeztu zitzaigunean erakunde desberdinetatik euskal lagunei gure elkartasuna adierazteko hainbat ekintza antolatzearen beharra.sentitu genuen. Mementu hartan Felipe González-en gobernua estradizioa eskatzen ari zen eta guk mugimenduen bidez eskakizun hau eragoztea genuen helburu nagusi.
Talde eta erakunde politiko zein herrikoi asko elkartu ginen eta arrakasta handiz COSOPAVA osatzea lortu genuen. Orain beste helburu bat zehaztu dugu, hots, Herri Dominikarrak hain ezezagun zuen subiranotasun eta autodeterminazioagatik ENAMk daraman borroka ezagutarazi eta zabaltzea.
E. DE LEON Egia da errefuxiatuen ailegatzeak egoera nahasia sortu zuela hasiera batean. Estatu Espainoleko komunikabideek zabaldu zuten <> irudia nazioaren egunkarietan ere isladatu bait zen. Baina lagun errefuxiatuok Espainiatik independizatzearrenaskatasunaren borrokalari abertzaleak zirela ulertzen hasi zenean, Herri Dominikarrak oroimen historikora jo eta erraz asko errefuxituen borroka eta duela mende batzu guk egindakoa borroka berbera direla ulertu zuen.
Mementu honetan elkartasun iharduerari ekin genion. Asko dira herri honetara jarraituak izateagatik edo hemendik bertatik beraien herrien askatasuna antolatzera iheska etorri direnak. Deneak ongi etorriak izan dira. Joan den mendearen bukaeran Espainiako monarkiaren kontra borrokatzeagatik puertorikoar abertzale asko jaso dugu. Hauetako batzu aipatzeagatik: Eugenio Maria de Ostos (hezitzaile eta Puerto Rico zein Latinoamerikarren borrokalari abertzale ona), Betances (beste abertzale puertorikoar bat), Máximo Gómez eta José Martí Baita abertzale kubatarrei ere elkartasuna eman genien, Bani-koa bait dugu Máximo Gómez herri kubatarraren aitatzat jo dezakeguna. Izan ere, José Martik Monte Cristi-n Máximo Gómezekin topo egin zuen eta elkartze honek Espainiako menpetik KUbako askatasunerako azkeneko etapari bideak ireki zizkion.
Herri Dominikarrak bada, Euskadiko errefuxiatuak Betances, Ostos, José Martí eta Máximo Gómez zeuden baldintza berdinetyan daudela ongi ulertu du.
ARGIA. COSOPAVA sortu zenetik urte bete pasatu da dagoeneko, zer nolako balorazioa egingo zenukete?
M. SALAZAR. Komitearen lana oso positiboa izan da. Alde batetik guk genuen hasierako helburua komiteak egindako ekintzei esker burutzea lortu genuelakoz, prentsaren bidez lan egin ezezik herri sektore nagusiak eta gure nazioaren pertsonalitate demokratikoak mugiarazi ere egin genituen. Errepublikako lehendakariak sinatutako idazki argi bezain zuzena lortu genuen, zeinean argi gelditzen den lurralde dominikarrean dauden lagun euskaldunak beraiek erabaki arte bertan gelditu ahal izango direla eta Estatu Espainolak lehendakariari estradizioa planteiatuz gero ez diola erantzunik emango.
Izan ere, babes politikoa latinoamerikarrok inork baino adore handiagoz defendatu behar dugun eskubide sakratua bait da. Bestaldetik, erakunde errepresentatiboen barnean zuen prozesuak bultzatzen dituen arrazoiak ezagutzera eman ditugu. Hiriburutik at barnekaldeko herrietara Euskal Herriko arazoak adierazten saiatu gara.
Hitzaldiak burutu ditugu gehien batean, hitzaldi hezitzaileak, hau da, Euskal Herriaren historia, "izkuntzaren arazoa, eskubide politikoen arazoa, Estatu Espainolaren aurrean egiten dituzuen proposamen politikoak e.a.
E. DE LEON Jadanik Euskal Herria ezagutu egin da Jendeak badaki Penintsula Iberikoaren iparraldean Estatu Espainoleko gainerako herriekiko diferente den herri bat esistitzen dela, ezberdintzen ikasi dugu. Bere historiaz jabetu gara eta Euskal Herriko autodeterminazioagatik gu bezala borrokatzen ari den erakunde asko dagoela jakin dugu Gu ere, nahiz eta Estatua izan, Herri Dominikarraren autodeterminazioagatik borrokatzen ari gara eta zuen borroka duela urte bete, guk egin genuen borroka berbera dela ongi ulertu dugu.
ARGIA. Ikurriña aldizkaria Euskadiren errealitateaz informatzeko bide bat bezala sortzen da. Zer nolako harrera izan du informazio honek Herri Dominikarrean?
E. DE LEON. Ikurriña lehenbizi komunikabideei banatzen diegu. Estatu Espainoletik datorkigun desinformazioaren kontrako informazio gerla mantentzen ari bait gara.
EFE bezalako nazioarteko ajentziek batez ere, errealitatea desitxuratzen dute. Kazetagintza arloan kontsultarako bide bihurtu gara, egunkari honi esker badira prentsa taldeak Ikurriñan oinarritu, informatu eta orientatu egiten direnak.
Euskal errealitateari buruz bangoardiatzat har genezakeen sektore progresista eta demokratiko antolatuei informatzen die beste partidu eta sindikaturen organoetara ailegatuz.
M. SALAZAR. Informazio eskakizuna dago. Ikurriña hilen behin argitaratzen dugu. Orain maiztasun handia eskatzen ari zaigu eta mementu honetan hau baloratu beharra dugu ez bait da Euskal Herriak merezi duen bezain azkar argitaratzen.
ARGIA. Errepublika Dominikarretik nola dakusazue Euskal Herriaren egungo prozesua?
E. DE LEON. Esan dizudan bezala, herriek beraien egoeraren analogiaz ikasten dute. Nik Euskal Herriaren autodeterminazioaren borroka gure herri osoak apoiatzen duenik ezin ditut esan baina bai, ordea, antolatuta dagoen herriaren zati handi batek.
Euskal Herriaren autodeterminazioa sinpatia handiz ikusten dugu. Ez bakarrik bere autodeterminazioa, baizik eta Estatu propioa izatera iristea, hots, benetan independientea izatea. Euskal Herria estatu internazionalista izan dadila eta bere askatasunaren alde ezezik herri guztien askatasunaren alde ere borroka dadila, mundu osoan herri guztiek sentitzen duten nahi honekin bat egin eta bultzatu behar bait da.
Koro Azkona Anabel Andueza

Manuel Salazar
Enrique de León
12-13

GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakErbesteaDeportazio
PertsonaiazDE LEON1
PertsonaiazSALAZAR2
EgileezAZKONA3Politika
EgileezANDUEZA3Politika

Azkenak
40 minutu Iratxerekin

Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]


2025-05-22 | Gedar
Geldialdia AEBen eta Iranen arteko negoziazio nuklearretan, Israelek mehatxuak areagotzen dituen bitartean

Teheranek ez du baieztatu hurrengo elkarrizketa-saioan parte hartuko duen, Israelgo Estatuak Irango instalazio nuklearrei eraso egiteko mehatxuak egiten dituen bitartean.


2025-05-22 | Axier Lopez
Alemaniako Red.media hedabidea itxiarazi dute

ARGIAk aspaldi du harremana Alemaniako Red.media hedabidearekin, beren bideo batzuk topatuko ditu irakurleak ARGIAren webgunean. Baina haien aurkako jazarpen kanpaina baten ondorioz proiektua ixtea erabaki dute. Red-eko kideek arrazoiak publikoki azaldu dituzte eta artikulu... [+]


Aroztegiako epaiketaren kronika (hirugarren eguna)
Desobedientzia zibila kriminalizatzeko irudien bila

Asteazkenean lau foruzain, bi alkate ohi eta bi kazetari izan dira haien testigantzak ematen. Geroago, amaiera amaigabean, akusazio partikularraren 11 bideo eta albistegi ikusi eta itzuli dira gaztelerara: desobedientzia zibila begien aurrean. Oso luze joan da, luzeegi.


Itzali sistema, piztu alternatibak

Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.


2025-05-21 | ARGIA
Migratzaileak beste herrialdeetara deportatzeko baldintzak malgutu nahi ditu Bruselak

Europako Batzordeak beste urrats bat eman nahi du migrazioaren kontrako politikak gogortzeko bidean: deportaturiko migratzaileek ez lukete zertan harreman zuzenik izan behar hirugarren herrialde "seguruak" deiturikoekin, hara kanporatuak izateko.


Baionako gizon bat epaitzen ari da Paueko Auzitegia, zortzi adin txikiko bortxatzea leporatuta

Salatu dute 69 urteko gizonak hogei urtean egin zituela erasoak. Donostian bi gizon atxilotu dituzte, adingabe bat bortxatzea leporatuta; beste bi gizon ere ikertzen ari dira, talde bortxaketako parte izan daitezkeelakoan. Salaketa jarri duen adingabea Gipuzkoako gizarte... [+]


Foruzaingoak familia bat etxegabetu du Antsoainen, eta hori galaraztera joan direnen aurka oldartu da

10:00etan etxegabetzea gauzatzeko agindua zuen Poliziak, baina lehenago bertaratu dira sei patruila emakumearen etxera eta inguruko kale guztiak moztu dituzte. Haritu Elkarlaguntzako Sareak eginiko deiari erantzunez, dozenaka lagun elkartu dira etxearen aurrean etxegabetzea... [+]


Gorka Ovejero, AHTren kontrako plataforma: “Zundaketen lana sabotajeen bidez oztopatzen ari omen dira, baina salaketarik ez da egin”

Abiadura Handiko Trenaren kontrako plataformak astelehenean jakinarazi zuen Espainiako Gobernua eta Nafarroakoa egiten ari diren zundaketa kanpainak ez duela etenik. Izurdiagan eta Otsobin herri mugimenduak lortu zuen geldiaraztea legezkoak ez ziren eta baimenik gabe abiatu... [+]


Erresuma Batuak bertan behera utzi ditu Israelekin zuen akordio komertzial berrirako negoziazioak

Europako Batasunak ere Israelekin dituen akordio komertzialak “berrikustea” erabaki du, 27 estatutik 17k aldeko botoa eman eta gero. Dagoeneko 53.000 hildakotik gora eragin ditu Netanyahuren gobernuak.


Enkarterrin zentral eoliko bat egiteko proiektua atzera bota du Jaurlaritzak, ingurumen kalte larriak eragingo lituzkeelako

Bizkaian, Artzentales eta Sopuerta artean Euskal Haizie enpresak eraiki asmo zuen zortzi aerosorgailuko zentral eolikoaren proiektua atzera bota du Eusko Jaurlaritzako Industria Sailak, faunan, landaredian eta ondarean eragingo lituzkeen kalteengatik. Enkarterriko herritarrak... [+]


2025-05-21 | Nicolas Goñi
Banku handiek klima aldaketan inbertitzen dute, baina ez da konponbidea sustatzeko

Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri  honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]


Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


Antiwokismoa: eskuin muturraren maskara berria
Jule Goikoetxea: “Euskal Herrian ere Trumpek eta Mileik gorroto duten guztia da woke”

Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]


Eguneraketa berriak daude