ARGIA.eus

Egin ARGIAkoa
Oparitu ARGIA
Gizartea Ingurumena Politika Ekonomia Kultura Euskara Feminismoa Hezkuntza Nazioartea Iritzia
igandea 2025eko ekainaren 22an

"Estatutoaren betetzea, ez da negoziatzen, esijitu egiten da"
1990ko ekainaren 03an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Egin ARGIAkoa
Juan Ramon Guevararekin elkarrizketan.
Juan Ramon Guevara, Lehendakaritzaren Kontseilari
"Estatutoaren betetzea, ez da negoziatzen, esijitu egiten da"
Juan Ramon Guevara, Eusko Jaurlaritzako Justizia, Garapen Autonomiko eta Lehendakaritzaren Kontseilaria dugu. Gasteiztar hau, Espainia eta Euskal Komunitate Autonomoaren arteko erlazioetan gizon klabea da. Gaztea izanik, Gobernua eta PNVren baitan etorkizun handiko gizona
ARGIA.–Zein dira Euskal Komunitate Autonomikoan jasotzeko falta diren transferentziak?
Juan Ramon Guebara.-Ezin zaio inolaz ere erantzun itxi bat eman gadera honi. Zentzu honetan aldagai asko hartu behar dira kontutan (administrazio funtzioen aldaketak, lege aldaketak, Auzitegi Kostituzionalaren erabakiak...). Dena den eta Estatutoak eta Konstitizioak irekitzen dituzten estatutoaren garapena helburu duen trasferentzi plangintza oso baten definizioa egin nahi izan gabe, lortu diren trasferentzien edo delegatuak izan diren funtzio eta zerbitzuen gutxigorabeherako zerrenda egin daiteke. Gainera kontuan hartu behar da, zenbait zerbitzu ez dela aipatzen, arlo ezberdinen baitan jasoak bait daude.
Jasota ditugun trasferentziak hauek dira: Lan Publiko eta Garraioak batetik. Herrigintza eta Ingurugiroa. Osasuna. Kultura. Justizia. Industria. Hezkuntza. Lana eta Seguritate Soziala. Azkenik, Laborantza.
A.–Zenbait trasferentzi epe motzean jasoko zirela pentsatzen zen. Ez da hala izan. Zergatik, zein arazo izan dira?
J.R.G.–Uste dut halakorik ezin daitekeela oraindik esan, egungo legealdia amaitu gabe dagoelako eta zenbait gai oraindik eztabaidetzen ari direlako. Are gehiago, ekaina amaierarako Trasferentzien Batzorde Mixtoa bildu ahal izango dugula eta bertan, orain Madrilgo Administrazioarekin hitz egiten ari garen trasferentzi gai batzuk konpontzea espero dugu.
Dena dela, galdera honetan, orain gutxi gertatu diren zenbait kontutaz erreferentzi bat soma daitekeela ikusten dut. Konkretuki, Justizi Administrazioaren zerbitzupean dagoen jendearen trasferentzia, berez zaila bada ere, Botere Judizialaren Lege Organikoaz Auzitegi Kostituzionalak hartu berri duen erabakiak dakarren zailtasuna gainezartzen zaio. Dudarik gabe erabakia trasferentzi hau geureganatzeko oztopo oso serioa da eta hitza Madrilgo Administrazioaren aldean uzten du. Administrazio Zentralak borondate politikoa erakutsi beharko du, erabiltzen duen modua edozein izanik ere, gai honetaz Estatutoaren prebisioak bete eta errespeta ditzan.
A.–Justizi arloko langileen trasferentzia lortzeko indar handia egin duzu, eskuratu arte orain arte jaso diren beste guztiak bertan behera uzteko kapaz zaretela esatera iritsiz. Zergatik ez da beste gai batzutan hainbeste indar egiten, adibidez ELAk gartzela gaiari buruz egiten duen eskaeran?
J.R.G.–Noski, Justizi Administraritzaren zerbitzuan dagoen langilegoaren trasferentziak sozialki garrantzi handia du. Gainera Koalizio Akordioaren baitan onartua dago eta nire betebeharra da, gure gobernu programa den itunean harturiko konpromezuak bete daitezen esijitzea.
Espetxeei dagokienez, Eusko Gobernuak zein politika jarraitu behar den garbi eduki du. Eta berau konpetentzi autonomikoaren erabateko errespetoa da eta zentzu honetan eskatu da 1436/84ko gartzela koordinazio arloko behin-behineko arauen Errege Dekretuaren eraldaketa edota bertan behera uzteko eskaera. Azkenean Auzitegi kostituzionalak Estatuaren alde erabaki du. Egun Eusko Jaurlaritza, Estatu" toak agertzen duen konpetentzi maila garantiza dadin hartu beharreko irteerak zein diren aztertzen ari da. Ez Estatutoarekiko errespetoagatik soilik, oinarrizko arrazoi batengatik ere bai: ezin dira konpetentziak onartu, arduraz eta eraginkortasunez, arazoak konpontzeko eta gaitasunez erabili ahal izateko gutxiengo baldintzetin batera ez bada.
A.–Politikan dena negozia daitekeela esan ohi da. Estatutearekin hamar urte daramatzagula ikusiz, gelditasun antzeko inpresioa dago. Itxaropena aldatu ote? Agian PNV onartzeko prest ez dagoen kontrapartidatik eskatzen ote ditu Madrilek?
J.R.G.–Trasferentzi prozesoa azken hamar urte hauetan 'hartu eta tira' egoeran eman da, batzutan aurrera joaz eta bestetan geldialdiz. Ez da erraza, inori ez bait zaio boterea uztea gustoko izaten, kasu honetan Madrili. Hori dela eta egoera politiko egokia izan behar da, 1982an gertatu bezala edota 1985etik 1981 arte eman zena, zeinetan trasferentzi maila handia lortu bait genuen.
Azkenik, garbi daukat Estatutoaren betetzea ez dela negoziatzen, esijitu baizik, aurretik hartutako akordioak ez bait dira berriz negoziatzen, bete egiten dira. Eta abertzale bezala eta Eusko Gobernuko garapen autonomikoaren arduradun bezala, esan diezazuket nahiago dugula oraingoz zenbait trasferentzia jaso gabe itxaron, Estatutoak dioena baino baxuagoko egoeran jaso beharrean.
A.–Espainiako Gobernu Zentrala, Konstituzinaren inoiz baino irakurketa estuagoa egiten ari da. Hala bada, zerk eragin dezake Madrilgo Gobernuaren jarrera aldatzea, borondate politikoaz gain?
J.R.G.–Lehen etengabeko sokatira bezala definitu dut guk Madrilekin dugun erlazioa. Noski, borondate politikoaren bidea, beralen aldetik Estatutoaren erabateko betetze leiala, arrazionala eta gu eskatzen ari garena da. Baina ez dirudi beti borondate politiko hori dagoenik. Zentzu honetan zeuk aipatzen duzun jarrera estuaren aurrean, gure jarrerak tintotasuna eta Estatutoaren defentsa izan behar du eta Euskadin autogobernuaren defentsaren aldeko kontsentsu bat bideratzea lortzen dugun neurrian, zailagoa izango zaio Gobernu Zentralari dagokiguna ez ematea.
A.–PNVk Auzitegi Kostituzionaletik errekurtsoak kentzea erabaki du, berarengan zuen konfidantza galdu ote du agian? Gasteiz baldintza okerragoetan aurkitzen ote da?
J.R.G.–Auzitegi Kostituionalaren azken erabakiek eta doktrinek, botere autonomiko eta zentralaren arteko konpetentzien eztabaidetan duen arbitro paperean zilegitasuna galtzen ari dela adierazten dute garbi. Estatutoaren edukinak jeitsi, murrizten ditu. Prozeso autonomikoaren bermagarri inpartzial modura Goi Auzitegiak guretzat duen konfidantza ia hutsean geratu da. Auzitegi Kostituzionaietik, pareko konpetentzien gehiegizko erabilera bultzatu da, konpetentzi autonomikoaren galeran gauzen izaera eta garrantzia arbuiatu da. Azken finean Botere Judizialaren Lege Organikoaren kasuan bezala, Estatutoarekin erabat aurrez-aurre dauden operazioak bultzatu dira, Estatutoa lege organikoen azpian utzi dute.
Guzti honi, konposaketa berak aurrejartzen duen moduan, auzitegi honek duen erabateko izaera polititoa gehitzen bazaio, zaila da konfidantza ezean ez erortzen. Baina honek Kostituzioaren jurisdikzioaren erreformara eraman behar gaitu: bi aldeenganako errespetoa azalduko duen erreforma, egungo pribilejio egoera apurtuz. 'Autoritas', eta ez 'potestas' izan dadila azken finean halabeharrez oso konplexu den sistemaren muina.
A.–PSNko nafar Goberonak zenbait trasferentzia (osasuna, hezkuntza...) indar handiz eskatzen ez baditu, egungo egoera ekonomikoki oso onuragarria zaiolako dela uste al duzu?
J.R.G.–Galdera hau agian nafar Gobernuko buruzagiei pasa beharko litzaieke. Ez dut uste hori erantzuteko pertsona egokiena naizenik. Esan nahi dizut hala ere, nire ustez gobernu eta instituzio batzuk zerbaiti erantzuten dieten neurrian bereganatzen dute zilegitasuna, zerbitzuak prestatu biztanleei eta gizarteko ongizaterako laguntzen duten heinean, ekonomikoki konpetentziak. jasotzea erosoagoa den ala ez kontuan hartu gabe.
A.–Nafar Gobernuak Madrilekoarekin sinatu dituen akordio ekonomikoak ez al dira, Euskal Komunitate Autonomoarekin gertatzen denaren alderantziz, faborezko tratuzkoak?
J.R.G.–Niri konkretuki ez zait besteek lortzen dutenaren zain geratzea gustatzen, gero Madrilen aurrean presio moduan erabiltzeko. Nafarroak konbenio on bat lortu badu, hobe gure nafar anaientzat. Dena dela ere, esan behar dut azken urteotan Euskadik kupo mailan lortu duen akordioa, demostratzen ari den bezala, oso ona dela euskal ondasunarentzat.
B. ARTOLA

Juan Ramon Guevara.
Guevararen ustez, Auzitegi Kostituzionalak zilegitasuna galdu du.
"Madrilekin dagoen eerlazioa sokatira bat da".
11-13


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakEAJ
GaiezPolitikaEstatuakEspainiaErakundeakAutonomiak
PertsonaiazGUEVARA1
EgileezARTOLA3Politika
ASTEKARIA
1294. zenbakia
1990ko ekainaren 03a
ASTEKARIA PDF-an
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”
Amets Aranguren Arrieta
#2
"Kultura gutxitua gara, baina gutxizalea ere bai batzuetan, eta gutxieslea askotan"
Sustrai Colina
#3
Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia
Maria Ortega Zubiate
#4
Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean
Xabier Letona Biteri
#5
“Berrikuntza egiteak prozesuan gorabehera asko dakar batzuetan, eta hala behar du”
Mikel Garcia Idiakez
Azoka
Azkenak
2025-06-22 | Basilika
Kairos #04: Bizi mugimendua, Nicolas Goñirekin
MULTIMEDIA - Basilika
2025-06-21 | Abarka Antzerki taldea
Besaulkiak
MULTIMEDIA - Antzezlana
2025-06-20 | Xabier Letona Biteri
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.

2025-06-20 | Eneko Imaz Galparsoro
Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena

2025-06-20 | Xabier Letona Biteri
Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.

2025-06-20 | Jon Fernández González
2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.

2025-06-20 | Beranduegi
5x20: Ez ahaztu espainolak garela
MULTIMEDIA - Beranduegi
2025-06-20 | Jon Fernández González
Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki

2025-06-20 | Eneko Imaz Galparsoro
Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]

2025-06-20 | Jon Fernández González
Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.

2025-06-20 | Maria Ortega Zubiate
Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.

2025-06-20 | Aimar Lopez | Antxeta Irratia
Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]

2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.

2025-06-20 | Jon Fernández González
Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 

2025-06-20 | Jenofa Berhokoirigoin
Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]

Eguneraketa berriak daude