A.Mallea, "Lagun Onak" abes-talde-aren zuzendari trebea


1965eko abuztuaren 15ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Aita Luis Mallea, "Lagun onak" abes-taldearen zuzendariari elkarrizketa
A.Mallea, "Lagun Onak" abes-talde-aren zuzendari trebea
Aita Luis Mallea, Munitabar-en jaioa degu. Munitibar, Bizkaian arkitzen dan erritxo bat degu. Benetan erri alai ta paketsua. Gutxi gora-bera, milla biztanle izango ditu. Denak edo geienak beintzat, nekazariak dira. Industririk ez eta kanpoko jendea gutxiago, bakar-bakarrik secretario jauna omen dute kanpokoa. Ikusten dezuten bezela, Munitibar-en euskera nagusi, orain arte beintzat.
10 urte zitularik, Kanonigo Laterandarrak Oñatin daukaten apaiztegian sartu zan. Antxe asi zituan, gazte-gaxtetatik, bere musika-ko ikasketak, gero Burgos-en jarraitzeko.
Meza eman eta laister arjentinara joan zan. Rosario-n Laterandarrak daukaten San Mikel izeneko Parrokian iru urte organista bezela egonik, B. Aires-era aldatu zuten,
Bein uri onetara iritxirik, koru edo abes-talde bat eratzeko lanik prango egin omen zuan, eta azkenean bai eratu ere. Gero berak esango digun bezela, talde onen izena «LAGUN ONAK~ zan eta emendik joandako euskaldun mordoxka batek osatzen zuten. Bere presentazioa, 1939-ko Dagonilla-ren 6-an izan zan. Ordu ezkero aLAGUN ONAKs taldeak kontziertorik pran ko eman du.
Baña, "LAGUN ONAK" taldea nola eratu zuan eta berakin egin dago lanak eta abar, berari utziko diot kontatzen, ba berak iñork baño obetogo jakingo du egindako lana:
–Aita Luis, Noiz eta nola artu zenuan musikarako apizioa?
–Mutikotxoa nintzela, erriko abadeakin euskal-abesti batzuek ikasten asi giñen. Eta askotan diskoen bitartez ikasi oi giñuzten. Oraindikan oroitzen naz lenen-lenengo ikasitako batzuetaz: Batista Basterretxe ta abar.
Gero, Oñati-ra joan nintzanean, Aita Pernando Urkiakin (G. B.) tiple bezela asi nintzan, geroxeago pianoa ikasten... Ordutik daukot mosikarako gogo berezi au.
-–Nortzuk izan ziran zure maixuak musikan?
–Oñatin egon nitzanean, Aita Pernando Urkia izan nuen, eta gero Burgos-en, Joshemari Beobide ta Antonio Jose (G. B.). Azkenengo au benetan musiko ona zan eta maixua be zer esanik ez. Baña zoritxarrez, gerrak eruan eban.
–Noiz eta nola asi ziñan «LAGUN ONAKs'en zuzendari bezela?
–Gerra denboran emendik joandako batzuek eratu zuten lenen-lenengo goru au. Oneitako batzuek, Donostiko orgeoi-ekoak ziran eta besteak berriz, Bergarakoak. Lenengo saioa, 1939-go ilbeltzaren 20an izan zuten. 15 ziran koru au osatzen zuten guztiak.
"LAGUN ONAK"in zuzendari asi aurretik, neskan korutxo bat eratu nuen. Baña nere ametsa, "LAGUN ONAK" zan eta bere zuzendari Isaak Perez Mendizabal-egin lagun egiñaz, bere korua ta nerea bat egin genduzan.
"LAGUN ONAK"en «konsagrazioan Radio Mundo-n, orduan Ameriketatik bereziena, izan zan.
–Zuen saioetan abestu dituzuten obra inportanteenak esango al zenituzke?
–Kontzierto ofizialak 500-etik gora eman doguz eta berezienak auxek dira: Evangelio segun S. Juan (Bach); ~ El Mesías n (Haendel); ~EIías~ (Mendhelsson); ~Requiem, (Faure): Fantasía Coral (Beethoven); ~Cadena de Oron (Madina) ta abar.
–Euskal abestirik kantatzen al dezute?
–Bai orixe! ! Dagoen repertorio osoa. Diskoetan be asko daukaguz.
–Amerikan egin dituzun urte auetan, euskal-musika goraka ala beheraka dijoala deritzazu?
–Oso goraka. Baña zoritxarrez lehen aña obra barririk ezta egiten. Oraingo barriak oso gitxi daude.
–Orain egiten diran" Otxote" n txapelketa anek, zer deritzazu, euskal-musikari asko laguntzen diela?
–Oso asko. Nik uste nuen baño askoz be geiago. Alata guztiz be baña bat esango neuke: neure iritziz «otxote mixtoan askoz be osoagoa izango litzakeala.
–Gaur egun, nortzuk dira zuretzat konpositore onenak?
–Berg, Honnenger, Strawinsky ta abar.
–Eta euskal-konpositoreen artean?
–Guridi, Usandizaga, Sorozabal, Madina, Donosti, Eskudero ta abar.
–Zerorrek egindako musikarik bai al dezu?
–Orijinalik ez, armonizaziño asko. :
–Orain zure txokoan egon zeran bitartean, masikarekin lanik egin al dezu ? Esan nai det, Munitibar-en edo...
–Bai, Manuel Lekuonak egindako <>, oso ona, Munitibarko umeei erakutsi dautset. Liturjik barriko musika be bai. Santa Agedan abestiak. Ango gaztei antzerki bat be erakutsi neutsen. ..
–Esango al zenidake zerbait laster Amerikan daukazun kontziertoaren gain?
–Bost kontzierto dauzkat: Misa en si menor~ (Bach), La monumental~,~Cantatas 70, 78 ta 172D (Bach) ta ~Fantasía Coral, (Beethoven).
–Bukatzeko, zenbat denboran pentsatzen dezu "LAGUN ONAK" en zuzendari bezela jarraitzea?
–Aspalditik dankat dena alde batera uzteko gogoa, baña ordezkarik barik ez. Ta pentsatuta daukat nor izan leiken. Ba, laguntza apur batekin oñatin jende egokirik badago.

Milla esker Aita L. Mallea. Esitorik aundiena opa dizugu Z-ko Argia-ren bidez, zure kontzierto aundi oietan. Ia ba, "LAGUN ONAK" talde-aren bidez, euskal musika golko malletara igota ikusten degun.
A-TAR JM.
7

GaiezKulturaMusikaAbesbatzakTaldeak
PertsonaiazMALLEA2

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Eguneraketa berriak daude