"Ari da jabetzen arriskuaz gizartea"

1990ko martxoaren 04an

Joakin Del Valle Lersundirekin elkarrizketan.
JOAKIN DEL VALLE LERSUNDI
"Ari da jabetzen arriskuaz gizartea"
Nafarroako Gobernuko Lur Institutuko langile honek argitu dizkigu higaduraz hainbat kontzeptu.
ARGIA.–Neurtzen ote dira nekazaritzaren ondorioak?
J. DEL VALLE LERSUNDI.–Nekazaritzako higadura arazoak zail dira neurtzen, egungo teknologiari esker produzioak oso handiak baitira, baina hori dena higatzen ari garen lurretik ateratzen dugula jabetu behar dugu, nahiz produzioa urtez urte ugaldu. lenbait altiz iraultzen ari direnean harri bizia jotzen dute eta konturatzen lurra galduaz joan dela.
A.–Non kokatuko zenuke higaduraren arazoa?
J.D.V.L.–Arazo hau gure ingurune kulturalean kokatu behar da, Europan, ez bakarrik Euskal Herrian. Kontzientziatzea ezinbestekoa da, bai administrazioak eta bai gizarteak. Amerikarrak hasi ziren higaduraren arazoari ekiten, ohartu bait ziren lurrek produktibitatea galtzen zutela denboran zehar. Lurra baloratzen ikasi zuten. Europan jakina, higadura arazoak alde mediterraneoan daude, ez ipar edo erdialdean. Hemen Euskal Herrian ere arazo hori zegoen, baina emigrazioaren aukera zuen lurrak utzi behar izateagatik kanpora zihoanak.
A.–Zerk eragin du jabetze hori?
J.D.V.L.– Kontzientziaketan garrantzia izan dute azken honetan giroaren aldaketak eta basamortuen aurrerakadak. Gai honi buruzko giza interesa eta administrazioena goraka doa.
Hemen Nafarroan mapa egin da. Aurki kaleratuko da eta horretin higadura neurtu nahi da eta nekazari eta abeltzaina jabetu erazi lurraren kontserbaziorako neurrien hartzeaz. Baina egia da gai honetan formulak bilatzea dela garrantzizko, jendeari esan behar zaio nola, eta alternatibak eman. Planteatzen da eremu arazotsuetan lurraren erabileraren aldaketa. Eremu batzu bazkaleku izatetik gel~ ditu edo azienda mutriztu adibidez.
Lur landuaren kontserbaziorako formulak Estatu Batuetatik datozkigu, eta han alorrak neurrigabeak dira eta ez dute teknikek balio honako, moldatu egin behar.
A.–Urak zein paper du honetan?
J.D.V.L.–Lurraren kontserbazioaren arazoari urarena lotzen zaio. Eta arazoa konpontzeko ez da urtegirik behar, lurra kontserbatzen den neurrian ur gehiago gordetzen du eta beraz erreka eta ibaiek altizkotasun hobez daramate ura.
I.C.
22

GaiezGizarteaIngurugiroaNaturaBesteak
PertsonaiazVALLE1
EgileezCAMINO1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Athletic zuri ta gorria, zu zara nagusia, baina zertan?

Juan Aldaz Arregi

Kartzelako hormak zeharkatzen dituen ama-alaben arteko harremana hitz eta iruditara eramana

Estitxu Eizagirre

Izan bedi Nurenberg berri bat

Imanol Satrustegi Andrés

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Jenofa Berhokoirigoin

Jaioberrien orpo-proban gaitz gehiago aztertzera behartuko du Osakidetza Espainiako Gobernuak

Mikel Garcia Idiakez

Azkenak

2024-04-28 | Jenofa Berhokoirigoin

BOLLOTOPAKETAK

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Apirilaren 26, 27 eta 28 hauetan iraganen da Euskal Herriko bolleren topaketa, Leitza herrian. Izenak argiki dioen gisara bollerei irekitako jardunaldiak dira, baina, oro har, sexu/genero disidente oro da gomitaturik. Egitarau aberatsa eta askotarikoa ondurik, taldean... [+]

2024-04-28 | Olaia L. Garaialde

Gorputz hotsak

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Musika klasikoa, regetoia eta rocka gustuko ditu Jakes Txapartegi pianistak (Hondarribia, Gipuzkoa, 2009). Itsua da, musika klasikoa jotzen du eta poliki-poliki jazza eta inprobisazioa ikastea gustatuko litzaioke. Etxean zuen teklatuarekin Pirritx eta Porrotxen “Maite... [+]

2024-04-28 | Axier Lopez

Dronea, munduko botere harreman desorekatuen ikur eta eragile

Giza asmakizun oro lez, onena eta txarrena egiteko gai dira. Baina, tamalez, dronea, beste ezeren gainetik, Mendebaldeko potentzia kapitalistek munduaren gehiengoa menpean jartzen jarraitzeko tresna nagusietakoa da. Zirrikitu teknologikoetatik haratago, funtsezko pieza da bizi... [+]

2024-04-28 | Miel Anjel Elustondo

Iñaki Soto. Erredakzioko kazetaritza ardatz

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

25 urte beteko ditu aurten Gara egunkariak. Ez da erraz izan. Teknologiak ekarritako iraultzari neurria hartuagatik ere, Espainiako auzitegietako epaileek erabakitako oztopo arbitrarioek egunean eguneko jarduna baldintzatu dute. Mirari hutsa, Iñaki Soto zuzendariaren... [+]

2024-04-28 | Urko Apaolaza Avila

Migrazio eta Asilo ituna: Europaren legatu kolonialista denon begien bistan

Europar Batasunean berriki onartu den Migrazio Itunak, asko zaildu dizkie gauzak euren herrialdetik ihesi doazen eta asiloa eskatzen duten pertsonei. Eskuin muturraren tesiak ogi tartean irentsita, migratzaileentzako kontrol neurri zorrotzagoak onartu dituzte Estrasburgon,... [+]

Eguneraketa berriak daude