"Gu indultatu beharrak damuturik ez dela frogatzen du"


1990ko otsailaren 18an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Txomin Urretabizkaiareki elkarrizketan.
Indultatu berria den Txominen hitzetan:
"Gu indultatu beharrak damuturik ez dela frogatzen du"
Zortzi urte luzez espetxean kartzelaratua izan ondoren Jose Luis Urretabizkalak, Txominek, ezin du sinetsi oraindik kalean denik. Euskal Preso "PM" hau beste sei kiderekin batera indultatu izan berria dugu, baina beraiek diotenez, "Gobernuaren joko bat besterik ez da, gu ez gara da. Mutu".
ARGIA.–Nola jakin zenuten Gobernuak indultatu egingo zintuztela?
Txomin Urretabizkaia.–Beno, nire kasuan, kasualitate hutsa izan zen. Preso kide batek, irratian nire izena entzun zuela aipatu zidan eta telediarioa entzutera joan ginen. Bapatean ni eta beste zazpi indultatuak izan ginela jakin genuen. Aibala! Kalera atera behar gaituztela enteratzen gara.
A.–Eta une horretan zer sentitu duzu, nori jaso zenuen berria?
T.U.–Hasiera batean kalera noala eta beno. Baina inolako itxaropenik gabe, beste joko bat dela pentsatuz. Gero egia denean sorpresa, baina haserrea ere bai. Kalera ateratzea izugarrizkoa da, baina gero maila pertsonalean lagunak barruan uzten ditudala pentsatzen jarri eta pena handia hartzen da. Lagunak han barruan uztea ez da erraza, gogorra egiten da.
A.–Beraz, zuek ez duzue indultorik eskatu?
T.U.–Ez, ez. Jakina zen orokorrean Gobernua indultoak mugitzen ari zela, baina nor izan zitezkeen ez genekien, eta gero geu ere tartean garela enteratzen gara. Guk bai erreinsertzio politikak eta baita indarrezko gradu inposaketa politikak porrot egin ondoren, beste urrats berri bati hasera eman behar ziotela bagenekien. Orduan indultoena joku politiko garbia dela ikusten genuen. Gobernuari interesatzen zaio, berak dioen guztia betetzen ari dela froga araztea, gezurra beda ere. Bere hutsegiteak arrakastatzat aurkezten ditu, besterik ez duen bitartean lorpenak eskuratzen dituela aurkezteko. Honela nahiz eta espetxean denok jakin beraiek esaten duten damutu edo erreinsertatu zerrenda hori gezur hutsa besterik ez dela, horrekin aurrera jo beharra dute. Bestela nola ulertu, damutu ez garen kide kopuru hau kaleratzea? Damutu zerrenda hori balego, hauetariko pare bat geure artean tartekatuko lituzkete, baina ez dagoen ezkero atzera botatzen ez garen jendea sartu behar izan dute.
A.–Eta noiz eta nola kaleratu zaituzitete?
.–Ba egia esanda, jakin eta ordu pare batetara, bapatean kalean aurkitzen nintzen. Kide baten gurasoengana joan nintzen eta gero senideei hots egin, bila etorri eta etxera abiatu nintzen. Hala ere irten aurretik paper bat eskatu nuen, barruan egon naizela frogatzeko. Zeren han nintzela gidatzeko karneta, NANa eta beste agiri guztiak pasata geratu zaizkit. Ez didate nortasun agiririk ere utzi, ezingo nuke ezer erakutsi, barruan izan naizenaren agiria soilik.
A.–Eta ez al dizute indultatu agiririk eman?
T.U.–Ez. Batzuri eskaini diete paper bat sinatzeko, indultatu agiria, baina noski sinatzeari uko egin diote. Baina inork ez dugu ezer sinatu, ez didate ez paperik eta ez kristorik eman.
A.–Behin kalera aterata, zein izan duzu lehen pentsamendua?
T.U.–Gu ez gara inoiz libretik joan, gu militanteak gara eta lehen pentsamendua, gure kideak oraindik barruan direla izan da. Garbi dugu denak irten arte hemen ez dela ezer amaitzen. Gu kalera atera gaituztelako ez zaigu ezer ere konpondu eta ongi ikusi behar da konponbidea, preso kolektibo guztia gartzelara eraman duen egoera aldatzea dela, preso politiko gehiago ez izateko. Gu hara eraman gaituen arazoa konpondu arte ez da presoen arazoa konponduko. Gainera orain nik uste maila batean gauzak konplikatuagoak bilakatu direla "paktoa" eta honelakoekin. Baina guk ez dugu atzera egin eta orain kalean gaudela ere betiko gauzengatik borrokatzen jarraituko dugu.
A.–Nola aldatu dira gauzak "zazpiki"en garaitik?
T.U.–Garai hartan jende kopuru bat damutu egin zen. Gobernuak "PM" taldea ahulena zela antzeman zuen eta honela gure aurka jo zuen. Baina saskiko sagar ustelak kendu eta gero... Gerora Azkarragaren ahalegina egon da, baina orain gauzak ez zaizkie espero bezala atera eta ez da inor damutu. Guri garai hartan papera eskaintzen ziguten sinatzeko, baina guk popatik hartzera bidaltzen genituen. Bide honetan batipat gurekin ahalegindu dira, guk iada erakunderik ez bait dugu aspaiditxoan. Baina gauzak aldatu dira, orain kolektibo denari dagokion politika berria diseinatu dute. Orain Madrilek, jakina den bezala Euskadiko zenbait partiduren laguntza ezinbestekoz, erreinsertzioa eskatu beharrik, sinatu beharrik, ezer egin beharrik ez dagoela garbi utzt du, gogoz kontra ezartzen dute. Sakabanaketa politika martxan jarri zutenetik, fase berriak irogatu dituzte loturak apurtu nahian. Honek alde batetik guk tinko eutsi diogula adierazten digu, baikorra da. Baina bestalde benetan gertatzen ari dena ulertu beharraren premia agertarazi du, atera gaituzten bezain pronto egin digutena esplikatu nahi izan diogu jendeari. Indultoek, bi gauza agertzen dute. Lehenik, gradu politikaren fasea baino urrunago joan behar izan dutela eta bestetik, hainbatetan aipatu duten erreinsertatu zerrenda hori gezur hutsa dela. Baina hau barruan egunero bizi dugunez badakigu, kalean azaldu behar da.
A.Baina nola ulertu zuek kaleratzea.
T.U.–Nik nahi izan banu, nire komandokide guztiekin batera, sinatu eta irtengo nintzateke, baina nik ez dut damutzerik onartzen. Gobernuak bere politikak huts egiten ez duela frogatzera beharturik dago, lorpenak aurrera doazela alegia. Guk badakigu gure kaleratzea erabat erabilia izan dela, beraien telebistan, beraien egunkarietan e.a. Baina guk berehala prentsaurrekoaren bidez gure betebeharrari ekin diogu, eta jarraituko dugu.
A.–Nola aurkItu zara kalean, lagunekin, herrian?
T.U.–Oraindik aterrizatu gabe nago. Ongi etorria, afaria e.a. prestatu zaizkigu eta denen zoriona jaso dugu, baina oraindik nahiko galdua nago. Herriko gazterik ez dut ezagutzen eta pasialeku berriak, etxeak eta beste aldaketa batzuk ikustean arraro egiten da. Baina ohartu naiz, nik monumentalismo bat neukala nire buruan. Han barruan dena askoz ere handiago gogoratzen nuen, gero konturatu naiz ez dela hala. Pentsatzen nuen kaleak, plazak, tabernak handiagoak zirela.
B. ARTOLA

Txomin eta beste indultauek prentsaurreko bat eskeini zuten.
12,13

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakTalde armatETABesteak
GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakAmnistia
PertsonaiazURRETABIZK2
EgileezARTOLA3Politika

Azkenak
Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Faxismoaren aurka borrokan, munduan zein Euskal Herrian

Lanaren Ekonomia irratsaioan faxismoaren gorakada aztertu dugu, munduan eta Euskal Herrian gertatzen ari dena.


Papax Fagoaga, mutil-dantzaria 1970eko hamarkadatik
“Ezin nuen ulertu emakumeok herriko bestetan ezin genuela mutil-dantzetan parte hartu, horregatik hasi nintzen dantzan”

Elkarrizketa ilustratzeko erabili dugun argazki nagusia 1970eko hamarkadan hartua da. Erratzuko plaza festetarako apainduta ageri da, ezpelez atonduriko ohiko eszenatokiarekin eta etxetik etxera zintzilik, dilindan dauden xingolekin. Urrunean bi soinulari agertzen dira, Maurizio... [+]


Aroztegiko Elkartasun Komiteak salatu du bi kidek jazarpenak eta irain matxistak jasan dituztela

Taldeko kideen aurkako eraso matxistak talde osoaren aurkako eraso gisa ulertzen dituela adierazi du Aroztegiko Elkartasun Komiteak. Komiteak salatu duenez, Aroztegiko epaiketara ikusle gisa sartu nahi zuen jendearen zerrendatik "Baztango mutil-dantzari talde... [+]


Eguneraketa berriak daude