"Plan hau abiapuntua baino ez da"


1989ko abenduaren 17an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Mikel Ugalderi elkarrizketa

MIKEL UGALDE
"Plan hau abiapuntua baino ez da"
Eusko Jaurlaritzako Hizkuntz Politikarako Idazkaritza Nagusian, hizkuntz eskakizunen perfilak zehazten dituen lanaren zuzendari da Mikel Ugalde; planaren buruetakoa beraz. Informazioa ez ezik, bere eritzia ere eskatu diogu.
Argia.–Bost urtetako epean beteko al da plana?
Mikel Ugalde–Ni komentzituta nago plana bete beteko dela. Orain, erritmoari dagokionez, zenbait tokitan seguru aski 2 urtetan beteko da plana, beste batzutan, aldiz, luzatu egingo da eta 5 urte baino gehiago beharko dira.
A.–Hizkuntz perfil hauen derrigortasun maila ez al duzue beheragi jarri?
M.U.–Leben irakurketa batetan nahiko motz gertatuko zaio norbaiti. 'Hainbeste zalaparta eta hau bakarrik?', galdetuko du. Benetan, hau aurrera eramaten dugun neurrian, asko egin dezakegu. batez ere gorako mugarik ez dagoelako Udala herriaren islada izango da, ez zait iruditzen bata bestearengandik urruti ibiliko direnik. Bestalde, lehentasuna euskaldunak diren lurraldeei eman diegu; erdaldunetan, lasai, garaia etorriko da horretarako ere.
A.–Plan honetan hizkuntz gaitasuna neurtu eta eskatzen da, baina erabilera ez da neurtzen ezta eskatzen ere.
M.U.–Nahiz eta arautu ez, udalekin egin ditugun bileretan erabilerarekiko kezka azaldu dugu. Jarraipen bat ere egingo dugu. Arlo honetan bi lan moeta ditugu. Batetik, barrura begira egiten direnak: kasu hauetan arduradun politikoek hartu beharko dituzte erabakiak. Eta bestetik, jendearekiko harremanetan egiten direnak: hemen jendearen eragina da garrantzitsua.
A.– Udalen bat eta HPIN erizpideen alidetik adostasunera heltzen ez badira, azken erabakia udalarena da, ezta?
M.U.– Erizpideetan ez da arazorik izango. Zergatik? Legea nahiko kontsentua dagoelako, eta legebiltzarrean ez den indarrek ere gurditik tirako dutelako. Kanpo nahiko pragmatikoa da aurrera egiteko.
A.–Baina plan honek ez du hizkuntza baten iraupenerako funtsezko diren gune elebakarrak bultzatu eta babestera jotzen.
M.U.–Kontuan izan behar dugu zein lege esparrutan gauden: Euskararen Legea dugu, hau Estatutuaren baitan dago. eta Estatutuak Konstituzioa du gainetik. Erdaldun baten hizkuntz eskubidea zapaltzen ez den neurrian bultza eta eragin behar da elebakartasuna. Beno, espresio hori ez zait gehiegi gustatzen zorionez elebakarrak ez garelako. Orduan, euskaraz bizitze hori bultza egin behar da. Ziur nago, lege joku zelai honetan, eta lege honetaz baliatuz, udaletxe bat baino gehiago euskara hutsez funtzionatzera helduko dela.
A.–Plan honek Euskadi Komunitate Autonomoaren eremua hartzen du soilik. Egin al da euskararen eremu osorako ezer bateratua egiteko ahaleginik?
M.U.– Euskararen lurraldea bat da, baina administrazioak. eta beren gidariak, desberdinak. Harremanak badaude baina, egoera oso konplexua da eta. ez dira nahi bestekoak. Momentuz ez dago behar den komunikazio hori. Erdaraz esaten da, 'dos no riñen si uno no quiere' ez dut esan nahi hala ere arazoa beraiena baino ez denik...
A.–Bost urtetako epe hau e ta gero zer? Ba al dago epe luzerako aurrikuspenik?
M.U.–Bost urtetako plan hau abiapuntua baino ez da. Bost urteren buruan ebaluazioa egingo dugu eta pausu berriak eman beharko dira
17

GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzHizkuntz poEAE
PertsonaiazUGALDE1

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude