Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
larunbata 2025eko ekainaren 21ean
"Nire jainkoa erlijio guztien aurka dator"
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
"Ni apaiza naiz, hemen ondoan jaiotakoa, orain ura kendu behar diguten herri batekoa, Riezukoa, Yerri (Deierri)-ko bailaran, Vianako printzeak esaten zuen bezala Euskal Herria jaio zen leku berberekoa" dio Patxi Larrainzarrek harrotasunez. Iritzi sortzaile bera, gizarte honen kontzientziatzeko –berak dioen lez– lanean beti, egungo errealitateak sortu dituen jainko eta mito guztiak aspaldian suntsitu zituela aitatu digu.
Egun batean 'El lebrel blanco' antzerki taldeko zuzendaria topatu nuen entzierroan, eta hitzegitearen poderioz karlismoari buruzko obra bat idatzi behar genuela otu zitzaigun, total, eta ez dakit zergatik, nik ez bait daukat karlistatik deus, 'literatur pinitoak' egiten hasi nintzen, 'Carlismo y música celestial' izeneko obra batekin, zeinak arrakasta handia izan zuen, momentu onean tokatu zelako edo. Gero, 'Navarra sola o con leche' egin nuen, Euskadi-Nafarroaren afera ukitzen nuelarik, eta Nafarroa osoan antzestu genuen, batipat Erribera aldean, falta gehien egiten zuen lekuan, gure euskaldun sustraiak aldarrikatuz eta... Ixildua izan zen, PSOEren aginduz uste dut, ze konturatu zenean obraren bidez Erriberako jendea kontzientziatzen ahal genuela, kieto!
79an edo, bestalde, sari bat irabazi nuen Opus Deiri buruzko antzerki batekin, 'La conquista del cotarro', eta ez genuen antzesterik izan, aktoreetarik zenbait Opusen ikasten ari zela-ta, eta zera. Opusek, hemen, indar handirik ez badu ere finean beti izaten bait da oztopo.
Eta halaxe, azkenez, antzerkigintzan barneratu nintzen batipat obra historikoak eta, zeren hain da erraza niretzat idaztea ezen azaleko obrak egiten bait ditut, oso gutxi landuak. Gasteizko 8. mendeurrenekoan kasu, bertako historia antzerkiratu nezan eskatu zidaten, 'Cooperativa de Noq' antzerki taldekoekin, eta bizpahiru aldiz anizestu genuen, 'La Llanada solitaria', eta jarraian. Iparragirreren rnendeurrenean beste zerbait ere egin nuen; gero artikuluak ere egiten ditut, pare bat liburu ere egina dut, bat Iruñerriari buruzkoa eta halaxe, hemen gabiltza bada, ez gaituzte inon ere nahi eta aurrera...
Gogoan dut igandeetako sermoiak arras deigarriak izaten zirela, ze edozer gertatzen zelarik gu bait ginen hitzegiteko libreenak, inork ez zezakeen bestela deusik ere esan. Halere, astelehenak ezkutuan pasa ohi genituen igandekoaren ondoren polizia beti gainean izaten bait genuen.
Beno, noizbait gotzaitegian entzerratu ginen, hara joaten zen gotzaia gozoak eta laraniak hartuta porzierto, behin Arbeloa ere entzerratu zen gurekin, Urralburu ere aritu zen gurekin, gitarra joz eta; adiskidetasun apur bat egin genuen orduan eta hauteskundeak irabazi zituen egunean –ez zuten erotuta ere espero!– saludatzera joan gintzaizkion, gerora badakizu...
Nire eritziz hemen gertatzen denaren errudun bakarra PSOE da; Nafarroak beste hiru herrialdeekin bat egin behar zuela zioten orduan, hori idatzita dago, eta gero, Madriletik nonbait agindua etorri zitzaien, mozteko, eta kaka!
Gauzak honela, eskeptiko hutsa egina nago, mota guztietako jainkoak erortzen ikusi ditut nonahi, hori, uste nuen herria ongi esnatu zela... Begira, beti defendatzen dituzu galdutako kausak, azken finean irabazle suertatuko direnak, hor bait daude, botereari 'pupa' egiten, eta orduan, ba, nagoen lekutik, nahiz eszeptiko hutsa izan, apaiza bezala, kontzientzia piskat eragin dezakedan neurrian lan egiten dut.
Ranner Alemaniako jesuita teologoak zioen bezala: "Mitra inteligentziaren 'apaga-velas'a da". Nik beti esan dut: "Nor iristen da gizarte honetan goi postuetara? Erlijio, estatu mailako edo beste dela: nor? Noizbait bere bizitza traditu dutenak, ipurdiak lamizkatu dituztenak, 'kazoa'jarri dutenak, saldu direnak... ze ikusten duzunean botereak sistema bera mantentzen duela, erretiratzen zara edo aurrera jarraitzen duzu makinaria berotzen, eta azkenez irentsi egiten zaitu, jan, eta nik holakorik ezagutzen dut franko".
Azkenean, sistema mantentzea geratzen da, eta hori denok egiten dugu, hain dira luzeak boterearen hatzaparrak! Gauzak egiten dira, baina nire eritziz, elizak, Nafarroan, boterea mantentzen du, konturatuta ala konturatu gabe, baina azkenez mantendu egiten du.
Niretzat kristautasunaren inbentoak zerbait ona badu pobreen jainko bat izatea da, ze erlijio guztiek lagundu bait dute betidanik boterea, eta honen aurrean, nire jainkoa erlijio guztien aurka dator.
Zer gertatu da pobreen jainkoarekin? Constantinoren garaitik babitua izan da, eliza boteretsu bilakatu da; eta Santiagon izan den gizon hau, urrez eta purpuraz estalia, ez dakit zer-nolako gastu izugarriak eginez, gazteak artaldeko ardi mantsoak izan daitezen dei eginez aritu da.
Begira. gizonak, ateo, agnostiko, edo beste dela, beti sinistu beharko du jainko batengan, absoluto batengan, ze gurea bezalako mundu arazotsu batean beti geratzen dira airean galdera zenbait: "Nor naiz? Zer egiten dut mundu kaka honetan, gau ilun honetan....?", baina nor joaten da egun elizara? Nor dago aita sainduarekin? Ze gazte mota? Goi burgesiakoa. Zein da aita saindu honek gustoko duen ideologia? Opus dei. Honen aurrean aukerak argi geratu behar du, ikusterik besterik ez dago, miseria, paroa... Politikarik ez egiteko? Elizak betidanik egin du, mila modutara, Frankoren garaietan, eta ondoren, ez diezaietela esan politikan ez direla sartzen.
Gizarte honetako protagonista bakarrak pobreak dira, eta horien defentsan ateratzen den jainko batek egon behar du, edo bestela asmatu egin beharko litzateke. Ze beste jainkoa gugan dugun absolutoa da, beste hark esan zuen bezala, "Jainkoak gizakia bere irudira egin zuen eta gizakiak mendekatzeko bere irudira egin ditu jainkoak", batzurentzat dirua dena...
Baina halere, askotan planteatzen duzu zer egiten duzun elizan, ikusten duzu, Nafarroan bakarrik, 110ek edo apaiz izateari utzi egin diotela, eta zertan dabiltza orain?, sakelari begira, eta kitto!, diruari begira, asko erreko ziren; begira, jende askok kritikatzen gaitu esanez eliza barruan egonez gero sistema indartu baino ez dugula egiten eta ateratzeko, eta eztabaida hori azken urteetan askotan izan dugu, baina ikusten duzu irtenez gero sistemak erabiltzen dituen bide horietarik landa geratzen zarela ez boz ez botorik duzula, esaten dizut ba gotzaia gu joan gaitezen desiatzen dagoela, eta azken batean su hori mantentzen baduzu...
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Amets Aranguren Arrieta
#2
Mikel Garcia Idiakez
#4
Maria Ortega Zubiate
Azkenak
2025-06-20
Xabier Letona Biteri
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek
Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.
2025-06-20
Eneko Imaz Galparsoro
Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak
Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena
2025-06-20
Xabier Letona Biteri
Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean
Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.
2025-06-20
Jon Fernández González
2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
2025-06-20
Jon Fernández González
Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak
Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki
2025-06-20
Eneko Imaz Galparsoro
Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak
Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]
2025-06-20
Jon Fernández González
Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake
Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.
2025-06-20
Maria Ortega Zubiate
Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia
Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.
Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak
Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]
2025-06-20
Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati
Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.
2025-06-20
Jon Fernández González
Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
2025-06-20
Jenofa Berhokoirigoin
Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak
Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]
2025-06-20
Olaia L. Garaialde
Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak
Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.
Eguneraketa berriak daude