"Indarra bildu behar dugu abertzaleok estatuarena neutralizatzeko"


1989ko martxoaren 26an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Josu Muguruzari elkarrizketa.

"Indarra bildu behar dugu abertzaleok estatuarena neutralizatzeko"
ARGIA.–Europako testuinguruan aurkitzen den Euskal Herrian, zergatik planteiatzen duzue orain autodeterminazio eskubidea?
JOSU MUGURUZA.– Europako batasunaz hitzegiten den une honetan eta itxura ia ia definitiboa eman nahi diotenean Euskal Herriak ere bere lekua soberania osoz izan behar duela uste dugu.
Azken 10 urteotako Erreformaren kontrako borroka prozeso hau aztertzerakoan, erreibindikazio multzoaren ardatz nagusia autodeterroinazio eskubidea egiazta daiteke bere esanahi osoarekin, hau da, eskubidearen ezagutzarekin eta eskubidearen gauzatzearekin. Testuinguru horietan ardatz horren alde ahalik eta indar handienak bildu behar direla kontsideratu dugu eta bestaldetik PSOEri eta Estatuari indarrak neutralizatu behar zaizkiola garbi dago.
Aspaldian honelako kanpaina bat burutzea pentsatua genuen eta bitarte honetan Herri Batasunaren barnean gauzak helduz joan dira, goi egituretan eta baseetan ere bai. Autodeterminazioaren aldeko kanpaina eta borroka hau urrats bat besterik ez da izan dibulgazio, zabaltze eta mobilizapenen hastapena suposatu duelarik, flujo-reflujoaren bidez, debate politikoetan jadanik gai hau etengabe tratatuko bait da.
A.–Hauteskunde garai honek badu zerikusirik eskubide aldarrikatze honekin?
J.M.–Hauteskunde europarrak hor daudenik eta lojikaz hauteskunde une hori metatutako indarren adierazpideetako bat denik ezin dugu ahaztu.
Gaur egun autodeterrninazioa Europan planteiatzea egungo Europako ereduari izugarrizko jipoia ematea da, ez bait du inork Estatua kustionatzen, ez eta Europaren batasuna defenditzen duten horiek; ez dute kuestionatzen Estatuen esistentzia. Askotan autodeterminazioari leporatzen dioten 'retrogradismo eta decimonónico' lelo horrek ez du inolako zentzurik, munduan zehar hainbat herrik XX. mendearen bukaeran horixe eskatzen bait dute eta Europako testuinguruari lotzen bagagozkio, orain hasi dira loratzen zapaldutako herriak, eta ez da Euskal Herria eskubide hau bakarrik planteatzen duena, hortxe daude katalandarrak, korsikarrak, bretoiak, galegoak...
A.–Hain eskubide garrantzitsua izanik, nolatan gelditu da Herri Batasana ikur horri bakar bakarrik eusten?
J.M.–Orain arte autodeterminzazioaz mintzatu ohi zenean abstraktoki egiten zen, baina orain Euskal Herriko testuinguru zehatz honetan, terminoaren esanahia alde batera utzi eta eskubide hau nola gauzatu eta lortu behar den dago auzia. Estatuko ezker iraultzailea ere eskubide honen alde dago baina gai honezaz proposamen bat egiterakoan HBk gure egoerari oso lotua dagoen bat egiten du: autodeterminazio eskubidea indarrean jar daiteke negoziaketa politiko prozeso baten bidez. Zentzu estriktoi batean erreferendum batez independienteak, konfederatuak, federatuak edo autonomoak izan nahi dugun ala ez, ez da guk nahi duguna, baizik eta autodeterminazioak berez ekarri behar duen aurreko egoera, hots, auto-antolakuntza, autogobernua, autodefinizioa; hau honela, elemendu hauek epe transitorio batean konfiguratu behar dute, hau da HBren proposamenaren berezitasuna eta aipatu epea KAS alternatibaren aplikapenaren epea litzateke, zeren KAS alternatiban planteatzen bait dugu hainbat konpetentzia lukeen autonomi estatutu nazionala azken hau urrats gisa ulerturik, autodeterminazio eskubidea aplikatu arte.
'Euskaria' edota Herrien Liga hori beste zentzu batetan mintzatzen da autodeterminazioaz eta HBk, indar politiko bezala, alternatiba zehatz bat aurkeztu eta honen alde indarrak biltzen ditu. Printzipioetatik zehaztapenetara pasatzea urrats koalitatibo handi bat izan da.
A.–Beraz, orain biabilitatea ikusten diozue...
J.M.–Juridikoki eskubide horren ezagupena Nazioarteko Zuzenbidean onarturik dagoenez, horrek guri arrazoin guztia ematen digu, nahiz eta aplikapen politikoa Historian zehar beti Estatuaren esku erabaki den. Autodeterminazioaren sujetua ez delako inoiz ongi definitu, teorian Herriak dira baina ez badira ezagutuak –gure kasuan bezala, ez bait gara esistitzen– ez dira eskubide horren sujetuak. Estatu espainolak sinatu du autodeterminazioaren aldeko ez dakit zenbait akordio eta hitzarmen baina hori espainiarren autodeterminazioa da. Beraz, biabilitatea juridikoki posible da baina egin den erabilera politikoa norberak daukan indarren arabera egin ohi da: aski indar baduzu, aljeriarrek izan zuten bezalatsu, kanakek beren borrokaz adierazi duten bezala... horiek lortzen dute. Begibistakoa da beraz, eskubide hori ez dela lortzen eskubide horrek Herri hori asistitzen duelako, baizik eta Herri horrek eskuetan zituen tresna guztiak erabili izan dituelako eskubide hori benetan gauzatu zedin. Kontestu politiko zehatz batetan biablea da baldin eta Estatu zapaltzailearen aurrean hainbat indar erakusten dugun.
I.Z.
JOSU MUGURUZA
14, 15


GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakAlderdiakHB
GaiezPolitikaEuskal HerrEkitaldiakAberri Egu
PertsonaiazMUGURUZA2

Azkenak
2025-09-08 | Axier Lopez
Argentinako ultraeskuinak lehen kolpea jaso du haustekundeetan

Peronismo klasikoak Buenos Aires probintziako hauteskunde legegileetan botoen %47,2 lortu du. Javier Mileiren La Libertad Avanza hautagaitza 13 puntura geratu da (%33,7). Emaitza esanguratsua da bozka emateko eskubidea duten argentinarren %38 Buenos Aires probintzian biltzen... [+]


‘Esnatu ala hil’, kaleko euskaltzaleentzako liburua ondu dute Goikoetxeak eta Iurrebasok

Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan (Elkar) liburua argitaratu dute Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok. Egileen helburua da gaur egun euskarak bizi duen egoera ulertzeko tresna bat eskaintzea, “ezinbestekoa delako aurrera... [+]


2025-09-08 | Gedar
Igorreko Kiñu Gaztetxearen aurkako epaiketa, irailaren 15ean

09:00etan Durangoko epaitegi aurrean biltzera deitu dute Kiñuko kideek. Duela bost urte hasi zen Gaztetxearen aurkako prozesua.


2025-09-08 | Ahotsa.info
Bideoa: Labaren irekiera festa ospatu dute Iruñean

Labaren itzulera ospatzeko festa antolatu dute egun osoan zehar. Broken Brothers Brass Band-en kalejirak Alde Zaharreko kaleak zeharkatu ditu Estafetaraino, ondoren lehiotik kantua izan da Amets Aranguren, Julen Goldarazena Flako, Idoia Tapia eta Oier Zuñigaren eskutik; eta... [+]


2025-09-08 | ARGIA
“Terroristak” dira Espainiako Vuelta geldiarazi zuten Bilboko ekintzaileak, Israel-Premier Tech taldeko jabearen arabera

“Ez gintuen harritu nola hartu gintuzten Euskal Herrian, ezker muturreko ekintzaileen eta separatisten gotorlekua baita”, adierazi du Sylvan Adams-ek.


Itsaso zakar bat eta bi ahots poetiko

Xak eta Ekiza

Non: Ondargain txiringitoan (Deba)
Noiz: abuztuaren 27an.

-------------------------------------------------------

Euri langarraren eta lanbro-lainoen artean pasatu dugu Gipuzkoako muga, kostaldean zehar doan errepidetik itsaso zakarrari beha. Bandera... [+]


2025-09-08 | ARGIA
Desplazamendua behartzeko Gaza hirian palestinarrak hiltzen eta eraikinak suntsitzen jarraitzen du Israelek

Astelehen goizaldean 23 palestinar gutxienez hil dira Gazako hiriburuan, tartean bi haur gosetearen ondorioz. Igandeaz geroztik gutxienez 50 etxebizitza eraikin eraitsi ditu Israelek, beste 100 kaltetu, eta desplazatuen kanpamenduetako 200 denda suntsitu.


2025-09-08 | Sustatu
Hiru urteko isilaldiaren ondoren, Bermeoko Itsuki Irratia berriro uhinetan da

Itsuki Irratia Bermeoko ahotsa izan zen 1985etik 2022ko otsailera arte. Orduan, zailtasun ekonomiko eta teknikoek proiektua bideraezin bihurtu zuten, eta irratiaren itxiera ekarri. Baina urtebeteko berrantolakuntza prozesu baten ondoren, irailaren 1ean berriro martxan jarri dute.


2025-09-08 | Jon Torner Zabala
Ertzaintza beste 11 pertsona ari da ikertzen, uztailaren 20an Azpeitian izandako liskarren harira

Uztailaren 20an, goizaldeko 04:00ak aldera, Azpeitiko Gaztetxearen ondoan jazo ziren gertakariak, gazte batek pilen edukiontzi batean ACAB leloa [All Cops Are Bastards edo "Polizia guztiak sasikumeak dira"] idatzi eta ertzainek isuna jarri ostean. Hasiera... [+]


2025-09-08 | Bertsozale.eus
Bertsolaritza lurralde guztira hedatzeko apustua egingo da Nafarroako Bertsolari Txapelketan

24 bertsolarirekin ekingo dio bideari Nafarroako Bertsolari Txapelketak. Auritzen izango da, urriaren 4an; eta, lehen aldiz, Nafarroa Arenan izango da finala, azaroaren 29an. Saio guztietarako sarrerak salgai daude dagoeneko, Bertso Sarrerak atarian.


Jaizkibel konpainiak gutuna eman dio alkateari, desfilean: “Estrategia aldatzeko garaia dela adierazi diogu”

Jaizkibel konpainia berdinzaleak ekintza berezia egin du Hondarribiko alardearen egun honetan. Gutuna eman diote alkateari, mahai gainean bestelako planteamendu batzuk jar ditzala eskatuz.


Euskarazko ekoizpen ugari, Zinemaldian

Sail Ofizialean erakutsiko dira hiru: Maspalomas, Karmele eta Zeru ahoak. Lehia nagusitik kanpo, zuzendari onenaren saria irabazten ahaleginduko da Irati Gorostidi Aro berria pelikularekin. Beste zenbait lan ere aurkitu ahalko dira.

Zinemaldiaren atariko orokorra beste [+]


Gida bat Donostiako Zinemaldiaren atarian

Euskarazko ekoizpenek presentzia nabaria izango dute aurtengo edizioan. Bestelakoen artean, espektatiba handiko lan eta gonbidatuak izango dira Donostian: George Clooney protagonista duen Jay Kelly pelikula; Angelina Jolie ere ikusiko dugu Couture-rekin; Julliete Binoche... [+]


ANALISIA
CAFek Israelekin kontratua eteteko asmorik ote du?

Etengo du. Hori da kaskora supituan etorri zitzaidan pentsamendua, gosaria ahoan eta Euskadi Irratia sintonian, Imanol Pradales lehendakaria entzun nuenean CAF “gogoeta etikoa” egitera gonbidatuz, Palestinako lur okupatuetan trena eraikitzeko duen kontratua eten edo... [+]


Eguneraketa berriak daude