Arabiar munduan poeta profeta da


1989ko martxoaren 12an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Mahmud Sobh-i elkarrizketa
Arabiar munduan poeta profeta da
ARGIA.–Palestinar literaturan zeintzu uste duzu direla eduki konstanteak?
MAHMUD SOBH.–Orokorrean edukiak lau dira. Lehenik eduki politikoa, eta soziala. Beren lurrak kendu dizkieten baserritarren defentsan eginiko poesia. Bigarrenez, askatasuna har dezakegu eduki moduan. Idazle palestinarra, beti mintzatzen da gizaki orok eta herri orok duten askatasunaren beharrari buruz. Askatasun hau hitzaren esanahi zabalean ulertu behar da. Hirugarren edukia erreferentzi mailan ematen da. Palestinar herriak historian zehar izan dituen borroka eta altzamendu herrikoiekiko erreferentzi gisa. Azkenik, gizateriako pertsonaia garrantzitsuekiko erreferentziak ere asko erabiltzen dira; hala nola Jesukristo, Mahoma, Che Cuevara...
A.–Eta zeintzu sinbolo bereizgarrienak?
M.S.–Palestinako lurraldea betidanik izan da emankorra; olibondo lurraldea izan da, ondorioz olibondoa, baita laranjaondoa ere, palestinar herriaren sinbolo dira. Bestaldetik, ilargia dugu; hau bizi-hilaren sinbolo da, zein jaio, hazi, hil eta berriz jaiotzen den. Azkenik aipagarria da gurutzearen sinboloa, musulmanak nahiz kristauak erabiltzen dutena. Gurutzearen esanahia, Jesukristorekiko identifikazioan, bakarrik dagoen eta gizateriagatik sofritzen duen gizakiarena da.
A.–Zenbaterainokoa izan da eta da ahozko literaturaren garrantzia?
M.S.–Ahozko literatura, poesia bereziki, zuzenki iritsi da herriarengana. Israeldar autoritateek palestinar idazleei idaztea edo argitaratzea debekatzen diete. Ahozko transmisioa berriz zaila da kontrolatzea eta zensuratzea. Adibide gisa Akre-ko gartzelan heriotzera kondenatu zuten preso batek horman idatziriko poesia bat har dezakegu. Poesia horri musika jarri zitzaion eta gaur egun palestinar herri osoak,abesten du. Esan behar poesia honek duen abantaila palestinar hizkuntz dialektalean egina dela da.
A.–Nola konzebitzen da poesia eta poeta arabiar munduan?
M.S.–Kultura guztietan bezela arabiar kulturak badu tradizio bat. Hauentzat artea, musika, erlijioa... dena bat da. Honek alde batetik on egin dio kulturari aberastasun kultural osoa gorde delako poesian. Baina bestetik kalte egin dio poetak libre behar duelako izan eta tradizio honek kulturaren bilakaera oztopatu du. Poeta arabiar munduan profeta da: bere sentimenduak pentsatu eta espresatu egiten dituelako aldi berean.
A.–Gaur egungo egoera soziopolitikoak nola baldintzatu du literatur espresioa?
M.S.–Okupaturiko lurraldeetan zensura oso haundia da. Idazleak lortzen badu argitaratzea liburu hau berehala desagertu egingo da; badago jende bat merkatutik liburuak erosi eta erretzen dituztenak jendearengana ez iristeko. Lurralde okupatuetatik at dauden idazleak erreztasun gehiago dute argitaratzeko eta lan asko beste hizkuntzetara itzuliak izan dira.
A.–Idazle asko preso dago. Honek ze eragin du literatur egoeran?
M.S.–Idazle askok gartzelan idatzi dituzte beraien lan garrantzitsuenak; hauek geroago argitaratuak izan dira. Baina gaur egun gartzelan daudenekin komunikatzea oso zaila da, baina uste dut lehenago edo beranduago ezagutzera emango direla beraien lanak. Orain ez dakigu gehiegi idazten dutenari buruz.
LOREA AGIRRE
53


GaiezKulturaLiteraturaIdazleakSOBH1
GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaPALESTINA
PertsonaiazSOBH1
EgileezAGIRRE9Kultura

Azkenak
Astelehenean hasiko dira Zaharraz Harro! jaiak Gasteizko Alde Zaharrean

Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten Poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.


Gasteizko lorezainak hiru hilabete greba mugagabean
“Egoera oso zaila da une honetan, baina langileek borrokari eutsiko diote”

Ostegunean hiru hilabete beteko dira Gasteizko lorezainak greba mugagabea hasi zutenetik aho batez, ELA, LAB eta ESK sindikatuek deituta. Gasteizko parke, igerileku eta berdeguneak belarrak eta sasiak janda ikusteak oso ikusgarri egin du greba, baina iragan astean... [+]


Sergio Ayucar (BSH): “Prozesuari eustea oso gogorra izaten ari da; mediku-bajak bikoiztu egin dira”

Eskirozko BSH lantokia ixteko asmoa plazaratu zutenetik lan taldearen mediku-bajak bikoiztu baino gehiago egin direla salatu dute gaur: "Abenduan prozesua hasi zenean lan taldearen %4 zegoEn bajan, orain %13 baino gehiago dago", adierazi du Sergio Ayucar BSHko langile... [+]


Kanpaina bukaerako ariketa

Hau idazten ari naizela, kanpaina bukatzear dugu. Datorren astelehenean jetzaldi batera pasako gara. Horrek esan nahi du hiru egunetik behin egingo dugula gazta, eta gaztek izango dituztela bospasei kilo. Uztailaren bigarren astean edo utzi egingo diogu gazta egiteari.


2025-06-23 | Irati Diez Virto
Askari izena duen haragijale txikia

Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]


2025-06-23 | Jakoba Errekondo
Arrosa basatiaren izen saltsa

Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]


2025-06-23 | Garazi Zabaleta
Azpigorri
Bertako ahuntz arrazaren txorizoak

David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]


NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Eguneraketa berriak daude