A. Exeixa: "Ex da posible lorcen apoteosia erakustea, ingurane guxtia maturreioka ari den bitartean''


1989ko otsailaren 19an
Antton Ezeiza, luzemetraien zuzendariari elkarrizketa

A. Exeixa: "Ex da posible lorcen apoteosia erakustea, ingurane guxtia maturreioka ari den bitartean''
Antton Ezeiza, 1935. urtean Donostian jaioa, Madrilen egin zituen zinema ikasketak 60. hamarkadan. Lau luzemetraia: "EI próximo otoño" (1963), "De cuerpo presente" (1965), "Ultimo encuentro" (1967) eta "Las secretas intenciones" (1969). Mexikora egingo zuen mudantza gero, han errodatuko zitula "Mina viento de libertad" (1976) eta "El complot mongol" (1977). Mexikoko Unibertsitatean hiru urtez zinema irakasten.
Hego Euskal Herrira itzulirik, 20 "Ikuska" erroda zitezen ardura hartu zuen (batzu berak burutuak), eta beste hainbat dokumental eta spot gehingo segidan. Martxoan "Ke arteko egunak" luzemetraia zuzentzeari ekingo dio.
ARGIA.–Noiz sortu zen «Ke arteko egunak egiteko proiektua?
A. EZEIZA.–Urte batzuk bai. Lehen ere Koldo Izagirrerekin batera zenbait gauza egin ditut, futbolean beroketaldia deitzen den modura edo. Ez dakit esentzian eta erritmoetan asmatu ote dugun baina... Hemen, mundu guztiak, autonomia delakoa ailegatu zelarik, uste izan zuen lurrak nahikoa ongarrituak zeudela. Baina guk bestelako planteamendua egin genuen.
Tira, pelikula egiteko azken erabakia orain bi urte hartu genuela, alegia. Hauxe da bat, baina bi edo hiru ere baditugu proiektatuak. Ez dakit posibleetakoen artean onena den ala onenen artean posibleena.
A.–Esentzia eta erritmoak aipatu dituzu.
A.E.–Mexikoko exiliotik itzuli nintzenean, bazirudien Euskal Herrian denetarik egin behar zela, eta horien artean zinema. Baina borondate eta ausardiaz pentsatu nuen erritmo bati jarraiki behar geniola. Lehenik zinema euskaraz egiten ikasi behar genuela, hemengo jendea landu behar zela, ez teknikoen aldetik bakarrik, bai eta nolabaiteko eskola aktiboaz ere. Orduan "Ikuska"k egitearekin jendean aukerak eman behar zitzaizkiola pentsatu nuen, zinema egiten jendea trebatzen has zedin edo.
Uste dut esentzian asmatu dugula, baina ez dakit erritmoan, ze batzu egundoko abiadura hartu bait dute honetan... eta ba omen dira jadanik 17 luzemetraia. Ez dut uste ordea, esentzia erratu garenik, ez bait dakit guzti hori den benetan errealitateak eskatzen duen produkzioa, edo hori izan den herri honen kulturarentzako benetako aportazio kreatiboa.
A.–Zure traiektoria pertsonalagatik akaso zenbaitek filme politiko bat espero du.
A.E.–Nik zoritzarrez, frankismo garaian Estatu espainolean egin nituen pelikuletarik batere ezin izan nuen holakorik egin. Ez dut ukatuko sentsibilitate politiko markatudun piztia ez naizenik, eta arazo kolektiboak indubidualek baino gehiago unkitzen nautela.
Baina pelikula honek nolabaiteko bokaziorik baldin badauka, gizabanakoaren hainbat frakaso eta garaipen agertzekoa da, pertsonaia nagusiaren derrota, esango nuke. Hala ere, ezin uler daiteke hemen egindako pelikula bat, non ez den urrundik ere jorratzen Euskal Herrian, gaur eta hemen gertatzen ari dena: dela linguistikoa, opresiokoa edo dena delakoa, beste zenbait lekutan hain nabarmen agertzen ez direnak.
Ez da posible loreen apoteosia erakutsi nahia, ingurune guztia muturrekoka ari den bitartean. Begira, nazkatuta nago spot-ak errodatzen hasi eta kamara non kokatu jakin ezean ibiltzeaz... etxetako hormetako pintadak ez daitezen ikusi! Ez litzaidake burutik pasatu ere egingo, zinema egin nahi eta abstrakzioetan denbora galtzen aritzea.
GORKA ARRESE
47


GaiezKulturainemauzendariakEZEIZA1
GaiezKulturainemaFilmeakLuzemetraia
PertsonaiazEZEIZA1

Azkenak
Koopfabrika
Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]


2024-05-12 | Nerea Menor
Ghayath Almadhoun
"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]


2024-05-12 | Estitxu Eizagirre
Amillubiren festa maiatzaren 11n
Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]


Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]


'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua
Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]


Eguneraketa berriak daude