J.R. Madariaga: "Berrirakurtzerakoan sorpresa bat hartzeko izkiriatzendut"


1989ko otsailaren 12an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
J.R. Madariaga poesia idazleari elkarrizketa.

BIZKAIKO DIPUTAZIOAREN POESIA SARIA IRABAZI BERRI
J.R. Madariaga: "Berrirakurtzerakoan sorpresa bat hartzeko izkiriatzen dut"
Euskarazko poesia egiten orain bi urte inguru hasi bazen ere, aurretik hainbat ipuin argitaratuak ditu Deustuko literatur aldizkarian, Bere poesia egiterakoan,
"gaiak edozein idazlek edo poetak erabiltzen dituenak dira; bizia, heriotza eta maitasunari idazten diot. Bestalde ere, naturaren gaia jorratu dut beti egon bait naiz berarekin bat eginik".
Bere poesia lana nola, eta beti gauez idazten duela dio;
"honek halako aureola erromantiko bat sortzen du eta askotan poesiak amoroski egiten ditut, baina beste askotan gorrotoz. Gau horretan inguratzen nauen giroa nolakoa, halako poesiak".
Argitara emango duen liburuan, "Imentzuaren pergamuak", ez dago tonu orokorrik:
"ez dut uste posible izango denik gai edo titulu baten pean jartzea; batetik bestera kristolako hausketa egon daiteke".
Poeta gehienen antzera bere buruarentzat idazten du
"izkiriaturikoa irakurtzerakoan, sorpresa bat izateko; besteei ere honela gertatuko zaielakoan".
Autore zaharretara jotzeko joera du, honela poesia landua sortzen du, forma zaharrak berreskuratuz. Baina bestetan,
"gau batetan bost edo sei poesia egin izan ditut ere, erabat bapatean, zentsurarik gabe".
Idazten ez duenean irakurri egiten du; denetarik baina
"oso gogoko ditut, xuberotar idazle zaharrak. Gaur egungo poeta gustokoenak betikoak ditut, Sarrionandia, Atxaga,...".
Bideak zabalduko dituen kritika
Euskal literaturan eta poesian nabarmenki bada joerarik poeta 'ofizialtzat' hiruzpalau hartzeko, hala nola lehen aipaturiko biak nahiz Aresti eta besteren bat. Baina bada makina bat poeta gazte idazten eta argitaratzen:
"Nik uste dut ba dela halako ezpimogimendu maju bat. Gertatzen dena da, gauza berriak izkiratzerakoan normalean kritika gogorra jasotzen dela; bada joerarik hemengoa txarra dela esteko eta honek ez arriskatzea ekartzen du. Hemengo poesia bultzatu beharko genuke. Egia da gauza txar asko argitaratu direla. Beharko litzatekena kritika sendo bat da, baina ez kritika deuseztatzailea, bideak emango dituena baizik sakontzen eta lan egiten jarraitzeko".
Lehiaketak direla eta bada zer esanik ze azken finean hori da ezagutzera emateko bide bakarra. Honek suposatzen duena argi eta garbi dago: aukeratu batzu bakarrik ahal izango dutela beren buruak ezagutzera eman.
"Beti fidatzen zara saritutako liburu batetaz saritua izan ez den beste batetaz baino. Gutxienez badakizu kritika izan duela, maila bat gainditu duela; ez dela oso txarra izango nahiz ez izan gustoko".
Bere proiektuei buruz badu hainbat ipuin argitaratzeko asmoa eta noski "
"poesia izkiratzen jarraitu, ze garrantzitsuena idaztea da".
Ametsa iturri
Poesiaren betiko leloa, inspirazioa. Baden edo ez den.
"Noski badela bestela nola idatziko nuke? Momentu egoki bat behar da, eretia. Beharbada euskaldunak garelako inspirazio berezia dugu, hain zuzen ere gure aurrekoekin dugun identifikazio hestua dela eta. Nirea amets hutsa da; irudimena".
Eta honako hau ametsa edo errealitatea ote?
"Untzia hondolera joan da
ur azalean leriguke odola
neurrigabetasun laztanezin honen gainean hilik
eta kaioen pausaleku bakarra ginateke"

LOREA AGIRRE
"Poesia idazten segituko dut ze idaztea da garrantzitsuena".
51

Gaiez\Kultura\Literatura\Idazleak\MADARIAGA6
Gaiez\Kultura\Literatura\Argitalpena\Poesia
Gaiez\Kultura\Literatura\Sariak\Besteak
Gaiez\Kultura\Argitalgint\Argitalpena\Liburuak\Literatur l
Pertsonaiaz\MADARIAGA6
Egileez\AGIRRE9\Kultura

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude