Michel Foucault en itzala mintzo


1988ko maiatzaren 29an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Michel Foucault irakasleari elkarrizketa

68ko maiatza dela eta...
Michel Foucault en itzala mintzo
Parisen orain dela 20 urte sortutako Erreboltaz aritzeko antolatu dituzte Eibarren hitzaldi sorta eta ekitaldi interesgarri batzuk `Mintzaira eta Boterea' izenburupean. Bertan parte hartzeko etorri dira, besteen artean, Fernando Alcarez Uria, garai haietan Vincennes-ko unibertsitatean Michel Foucault-en ikasle eta, gaur egun, Madrilgo Unibertsitate Autonomoan Sozialogiaho irakasle dena eta dator Julia Varela, Hezkuntzaren sozialogian aditua. Bink bildurik, egun gizarte hiperkomunikatibo deritzan honek erdi irentsita dituen orduko mezu iraultzaileez bezala giza ikerietaraho hain emankorra izan daitekeen Foncault-en ekarpenari buraz hitzegiteko parada eduki dugu.
ARGIA.– Biek "giltzapeko espazio"ei buruz ikerketa ugari duzue eginda eta argitaraturik; hala ere ezagunagoak zarete "La Piqueta", argitaletxearen inguruan Michel Foucault-ek erabilitako ikuspegien zabalkunderako ikertzaile taldean lanean ari zaretelako. Baina zer da «La Piqueta»?
JULIA VARELA.–Soziologia bukatuta, Paristik etorri ginenean, erakundeen analisietarako talde berezia eraiki nahi izan genuen. Bizitzen ari garen espazio eta erakundeen ezagutzarako geneologiaren ekarpena guztiz ezezaguna denez ezinbestekoa iruditu zitzaigun argitaletxe baten inguruan elkartzea. Beraz, Foucault-ek berak jorratutako bideari jarraipena eman nahian itzulpenak egin eta Foucault-i buruz egindako entseguak bezala bere lanerako metodologia da zabaldu gura genuen hildoa.
Zoritxarrez kritikoa izan behar duen Soziologia hori egin beharrean gaurko modak egile ospetsuen hermeneutika besterik lantzen ez duenez lehen aipaturiko proiektuan Fernando eta biok bakarrik geratu ginen.
Edonolaz ere, eta gure uste apalean, "La Piqueta" argitaletxean biltzen diren lanak Michel Foucault-en ikerketa era ezagutu nahi duenarentzat guztiz erreferentzigarriak dira.
ARGIA.–Foncault-en mezua laburtuz esan daiteke: "Bila ezazue egiaren historia eta ez historiaren egia". Honetarako boterearen genealogia egin beharra dago, boterea arauaren sorkuntzatik abiatuta ulertu ahal izateko. Hildo honetatik, beraz, normalizazio prozedurak dh ra aztergai. Estatu espainiarraren normalkuntza demokratikoaren ikerketarako zer eman dezake ikuspegi honek?
J. V.–Foucault ez zen inoiz ausartu hain garaikidetzat jo daitezkeen ikerketak egitera baina bere ikuspegi orokorretik kontroletarako mekanismoen genesisak azterturik dauzkagu, adibidez polizia modernoaren sorkuntza edota gizarteen sekularizazioa...
Gauza bera egin daiteke orain, luzatzen ari garen gizartean zer nolako kontroletarako mekanismoak erabili diren eta erabiliko diren aztertuz, adibididez.
Orain ematen du burgesiak bere legitimaziorako erabilitako zientziaren ideologia azpimarratzearen ordez teknika hutsa maneiatzen duela. Neurri haundi batetan teknokraziaren menpe gaude. Politika pragmatika bihurtu da eta Etika desagertu. Epe laburreko efikazia dugu gakoa eta, ondorioz, pentsamenduaren txirotasuna, alternatiba eza.
Guzti hau salatu beharra dago egune- bereganatu egiten rako zereginetan eta, gure kasuan, ikerketa genealogikoen bidez.
Gobernu Sozialista batek hemen egiten duena gezurra dirudi, langabezia eta giza sektore xumeak lagundu beharrean "efemerideak" besterik ez ditu buruan (1992, 2000. urtea etab). Ikuspegi sozial-demokrata batetik ikusita ere onartezinezkoa dugu egoera hau.
F. A. U.–Foucault-en ekarpena, nere aburuz, sistima demokratikoari egindako kritikekin Jotzen da.
Foucault-ek demokrazia formala deritzana kritikatzen du zeren bere baltan agintearen aurpegia ezkutuan mantentzen baita. "Giltzapeko espazioak" (psiklatrikoak, gartzelak, Armada,- eskola etab) boterearen adierazpenak dira goitik behera eta, era berean, erakusten dute gizartearen egitura piramidala dela, zeinean oinezkoek ez duten inongo informaziorik, eta parte hartzea gutxi batzuren eskutan dagoelarik.
Foucault-en ikerketak bada, Ezker Berriarekin batera doaz: hau da, gizarte demokratikoen salakuntza bertan ahotsik ez dutenaren multzoari hitza eman ahal izateko eta, finean, gizartearen aldaketa iraunkorra birplazaratzeko asmoz.
Italiako 151. legearen aurka eramandako mugimenduak (Basaglia, Jervis eta psikiatriaren kontrakoak) bide hau jorratu zuen. Hemen ere, eta Foucault-en hitzetan, "intelektual aditua"k giza kontrolak agerian utzi beharko ditu borrokarako fronte berriak irekiz.
Foucault-en bidea, dagoeneko, irekia dugu... Giza arlo ezberdinetan jarraitzea besterik ez da falta.
ARGIA.–Baina Ezker Berria doltu. tako hori edo 68ko Maiatzaren izpiritua edota Foncault-en pentsamendua bera ere ez ahal zaizue iruditzen gaur egun Sistimaren botere-sareen aldetik guztiz irentsita daudenik?
J. V.–Sistimak erresistentziak bereganatu egiten dituela ez dago dudarik baina, era berean, bere dinamikak eraginda, boterea beti erresistentzia berriak sortzera kondenaturik dago.
Horregatik Foucault ez zen oso pesimista. Egun 68. Maiatzak ez duela inongo balorerik izan ez dago esaterik ere.
Iraultza egitea posible izango ez balitz ere (Borroka armatua eta guzti) gizartea aldatu beharko litzateke. Hau geraezinezko mugimendua dugu. Zeren Foucault-en ekarpenak boterearen ikerketarako ez diosku soilik agintea sare bat bezala funtzionatzen duenik, boterearekin batera erresistentzia dagoela baizik.
Intelektualen artean, ostera, pesimismoa besterik ez dago. Dena omen dago "sistimak janda", "ezin da ezer egin" etab... Foucault-ek, bere eszeptizismotik, herri xumea (ez jendetza, ez "las masas"), erreibindikatzen du erresistentzia, azken finean, gatazken bidez lort daltekeen gizarte kontraesankor berri horren eraikuntzarako.
Hildo honetatik esan dezakegu 68ko Maiatza, bere kontraesanak eta guzti, bizirik dagoela eta ustegabeko erresistentzia eta agintearen aurkako mogimendua izan dela.
Foucault-en mezuak bultzatzen gaitu gaurkoa aztertzera eta aldatzera.
ARGIA.–Gaur egungo intelektual gehienek, berriz, ez omen dute horrela pentsatzen. Aitzitik, denetatik hitzegiteko gai dira baina gizarte al daketaz guztiz pesimistak dirudite.
F. A. U.–G. Deleuze-rekin egindako elkarrizketa batetan Foucault-ek aldarrikatu zuen "intelektual aditua"ren eredua. Luzeegi litzateke definizio honek adierazi nahi duen guztia azalizea baina argitua gera daiteke esaten bada Foucault-entzat teoria dela "herramienta kaxa" bat. Hau da praktiketarako erabilgarriak izan behar diren tresnak. Intelektualen lana ezin da inoiz "narzisista" izan, praktikoa behar du izan. Horregatik, neurri haundi batetan, Foucault lotzen da marxismoarekin, praktika ezberdinen ikerketa eta aldaketarako sortuta baita.
Foucault-ek ziozkunez giza bizitza judo borroka besterik ez da. Bestearen boterea erabiliz, erresistentzietaz baliatuz indar harremanak aldatu beharra dago.
Ez dago, beraz, helmugari buruzko eskatologiarik. Ez da iraultza bukaturik, giza eta intelektuala den duintasuna, askatasunaren bidea, guztiz praktikoa bezain hildo iraunkorra dugu. Ez besterik.
FITO RODRIGEZ BORNAETXEA.

Fernando Alvarez Uria, Michel Foucault-en ikasle izana eta egun, Madrilgo Univertsitate Autonomoan irakasle.
42-43


GaiezGizarteaHistoria68ko maiatz
PertsonaiazFOUCAULT1
EgileezRODRIGUEZ1Gizartea

Azkenak
Gazte boluntarioak frankismoko memoria berreskuratzen

Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.


Jose Manuel Gorospe zendu da, Euskadiko Filmategiko sortzaileetako bat

Jose Manuel Gorospe Meagas aktore eta kultur ekoizle donostiarra zendu da, 81 urterekin, Madrilen. Bizitza osoa antzerkiarekin eta ikus-entzunezkoen munduarekin era batera edo bestera lotuta pasatu zuen Gorospek, eta, besteak beste, Euskadiko Filmategiaren sortzaileetako bat... [+]


Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Eguneraketa berriak daude