Martin Ugalde: "Euskaraz bateginik mundu guztia jarri behar dugu".


1988ko apirilaren 03an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Martin Ugalde-rekin elkarrizketan.
Martin Ugalde: "Euskaraz bateginik mundu guztia jarri behar dugu".
ARGIA. - «Bateginik»eko ahoku batzordeko partaide zara. Nola egin zitzaizun horretarako proposamena eta zein da batzordearen zeregiria?
MARTIN UGALDE.–Joxemi Zumalabe etorri zitzaidan arratsalde batean, eta esan zidan nola ari ziren kampaina hori prestatzen. Nik ez nuen ezer entzun horri buruz ordurarte, baina berehala iruditu zitzaidan ondo. Batetik euskara delako gure partidurik handiena eta beharrezko partiduren batean egon behar badugu, momentu honetan batez ere, euskararen partiduan egon behar dugu. Euskararen egoera oso gorria bait da, oso zail dago behar bezala aurrera ateratzea euskara. Egiten dira beste zenbait kanpaina, baina "Bateginik" oso zabala da, bi puntu garrantzitsu jarri ditu aurretik eta gainera sinaduren bilketak garrantzia haundia daukala uste dut.
Aholkulari bezala bilera batean parte hartu nuen eta prest geratu nintzen bai artikuluak idazteko, bai aholkuetarako inora azaldu behar bada azaltzeko eta pertsonalki jestioren bat egin behar badut egiteko ere.
A.–Zein neurritan uste duzu izango dela eragingarri «Bateginik» kanpaina euskararen kontzientzia. tzearen bultzagile bezala?
M.U.–Nik uste dut kontzientzia landu egin behar dela, kontzientzia berez izaten da, abertzaleak izaten du berezko kontzientzia bat , baina hori landu egin behar da. Egunero landu ez ezik, noizean behin argigarri gerta daitekeen zerbait erakusteko ahaleginak egin behar dira. Eta horretan kanpaina honen helburuak oso argiak dira. Uste dut behar beharrezkoa dela noizean behin kontzientzi garbitze hori. Eragin hori nolabait sortu behar da, bakoitzaren gain dago, uste dut behar handiagoetan gaudela eta hori nahi eta nahiez egin behar dugula. Nik uste dut eragingarria izango dela, adibidez, «Bateginik Zirkoa»rekin haurrak mugierazteko asmoa badagoela.
A.–Ikastelak, Komunitate Autonomoan, Iparralde eta Nafarroan egoera oso desberdinean dira. Zer premia ikusten duzu, zer balorazio egingo zenuke horretaz?
M.U.–Horiek dira gure "tierras y reventas", alegia, euskaldunen izpiritua ailegatu ez den lurra, hau da, Nafarraldeko hegoaldea eta Iparraldeko zati bat. Guk, nahita nahiez hor behar den tokian behar dugu euskara jarri, ez euskara beraiei emateko bakarrik, baizik eta haien izateak egingo bait gaitu euskaldunago gu. Euskal Herria euskaraz martxan jarri nahi badugu –gure gorputzeko buru, zango eta besoak odol beraz guztiak behar baditugu bizitzeko–, euskarak ere Euskal Herri osoan behar du bizi. Haien ardura behar dugu izan guk, ez alderantziz, ez bait dakite haiek gure beharraz. Guk beraiena bai ordea.
A.–Kanpainaren barnean zein ekintza aipatuko zenituzke interesgarri gisa, zein duzu gustokoen, agian zirkoa? Izan ere euskal zirko baten lehen prometorea zeu izan zinen...
M.U.–Bai gizona! Gobernutik 100 miloi eskatu nituen duela urte batzu, txostena ere egin nuen eta ez zuten begiratu ere, kitto! Catalunyan ere bazuten. Ekilibrista eta zirkoaren beste partaideek ez daukate hitzegin beharrik, hitzegiten dutenak behar dute euskaldunak izan, mundu guztia jarri behar dugu euskaraz bateginik. Haurrak eramaten diren tokira joaten dira gurasoak, haurren ingurua euskaldundu behar da, gurasoak ikastoletan sarturik daude, aspaldidanitik izan dute "entrenamendua" kontzientzia izateko. Euskarari laguntzeko pausu berri bat da. Bestalde, ikastolik ez duten herri horientzat bono bidezko laguntza lortu behar dela iruditzen zait.
61

GaiezHizkuntzaEuskaraNormalkuntzKanpainak
GaiezHizkuntzaEuskaraErakundeakBateginik
PertsonaiazUGALDE2

Azkenak
Bikotekidea mugikorretik kontrolatzea gazteen artean ohikoa dela frogatu du EHUren ikerketa batek

Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.


Sexu erasoei lotutako zenbait epaitan bost gizon zigortu dituzte azken egunetan

Sexu erasoei lotutako epai ugari eman dira azken egunetan, eta bost gizon zigortu dituzte. Tuteran izandako bortxaketa batengatik, bi gizoni 9,5 urteko kartzela zigorra ezarri diete. Gasteizen gizon bati bost urteko kartzela zigorra ezarri diote emakume bat bortxatzeagatik... [+]


Dagoeneko 400 gazatar hil dituzte Israelgo soldaduek, laguntza humanitarioa jasotzera bidean

3.000 zauritu ere utzi dituzte Israelgo armadaren erasoek. Maiatzaren bukaeran berrekin zioten laguntza humanitarioari, GHF fundazio estatubatuarraren eskutik; eta ordutik, bertaratutakoei tiro egin diete soldadu israeldarrek.


Oiher Urrutia. Marra gorriak argi
“Erabiltzen gaituzte herriok folklorismorako: landa, animaliak edo euskalkia bera”

Grabagailuari stop eman eta segituan galdetu dit Oiherrek: “Transkribatzean mantenduko duzu euskalkia?”. Baietz nik, batuaren mugek uzten didatenaren barruan baietz. “Arras inportantea da niretako”. Dutxa hartu eta Elizondora eginen du berriz, Aroztegiko... [+]


Amiantoaren biktimentzako konpentsazio-funtsa martxan jartzeko araudia onartu du Espainiako Gobernuak

Legea onartu eta ia hiru urte igaro direnean jarriko da martxan neurria. Espainiako Ministro Kontseiluak onartutako dekretuak dio biktima bakoitzak 32.000 eta 96.000 euro artean jasoko dituela kalte-ordain moduan.


Teknologia
“Bestea”

Bestea”-k gogaituta du gizateria, duena kenduko dio, duena eraldatuko du, kutsatuko du... “Bestea”-k definitzen gaitu... baina “bestea” denok izan gaitezke.

Egun, nor da “bestea”? Nork seinalatzen du izan behar ez dena?

Zapalduen... [+]


Itsas hondoen ustiapena: zientzialariak alarma jotzen, baina moratoriarik ez zerumugan

60 bat estatu eta gobernu buru elkartu dira Nizan (Frantziako Estatua) Ozeanoei buruzko Nazio Batuen Konferentziaren kari. Donald Trumpek itsas hondoen esplorazio eta erauzketa komertziala baimendu eta TMC enpresa kanadarrarekin tratua bideratu berri duen honetan –baita... [+]


Salbuespenak

Hainbeste jainko, arima, teontzi… beren izatea frogatu ezinik, eta jendeak ez ditu sinesten zientziak, kazetaritzak… ahal bezala, baina geure espezieaz harro egoteko moduan, frogatutakoak. Batzuek Lurra laua dela diote, eta debekatuta dagoela Antartikara... [+]


Zein ama ospatu?

Maiatza Birjina Mariaren hilabetea den bezala, amak ospatzeko aukera da Mendebaldeko jendartean. Kasualitatea? Ez dut uste. Frantses lurraldean, Vichyko gobernuak besta hori instituzionalizatu zuen. Helburua bertuteko eta sakrifizioak egiteko prest den pertsona hori handiestea,... [+]


Kantua gidari

Joan den maiatzaren 23an iragan da, Baigorriko elizan, aparteko kontzertu bat: 180 haurrek, 7 eta 15 urte artekoek, maila handiko kantu emanaldia eskaini diote eliza mukuru bete zuen jendeari. Haur horietarik batzuk Donazaharre eta Baigorri aldean kokatua den Iparralai musika... [+]


2025-06-18 | Jesús Rodríguez
PSOEren kea

Ekainaren 6an Presidente Autonomikoen Konferentzia egin zen Bartzelonan, Pedro Sánchez eta Felipe VI.a erregea –emeritu ustelaren oinordekoa, beti da ona gogoraraztea– buru zirela. Isabel Díaz Ayuso faxistak uko egin zion Salvador Illaren eta Imanol... [+]


Sodomia zigortua

Ascension uhartea, 1725eko maiatzaren 5a. “Holandar ontziteriako komandantearen eta kapitainen aginduz, ni, Leendert Hasenbosch, uharte bakartu honetan lehorreratu naute, nire zorigaitzerako”.  

Herbeheretar marinela, 1695ean Hagan jaioa, Ekialdeko... [+]


Eguneraketa berriak daude