Joxemartin Apalategi: "Bilketa Gehiegi Dago Hemengo Antropologi Lanetan Eta Analisi Gutxiegi"

1987ko ekainaren 28an

Josemartin Apalategi, kontu zaharrak aztertu dituenari elkarrizketa
Kontu Zaharrak Aztertu Ditu Liburu Berri Batean
Joxemartin Apalategi: "Bilketa Gehiegi Dago Hemengo Antropologi Lanetan Eta Analisi Gutxiegi"
Joxemartin Apalategi ataundarrak "Introducción a la historia oral'' izeneko liburua argitaratu berria du, Caro Barojaren sarrera batekin. Bere sorterriko ipuinak aztertzen ditu, Zorroagako unibertsitateko irakasle honek.
ARGIA.–Joxe Arratibelek bildu eta argitaratutako kontakizunetan oinarritu haiz hire libururako.
J.M.A.–Monje ataundar bat da Arratibel, "Kontu zaarrak" liburuaren egilea. Bere lau kontakizun hartu ditut eta Joxemiel Barandiaranen beste bat. Beti izan dut gogoa holako azterketa bat egiteko leku batean eta ahal bada familia batean jasotako materialekin. Arratibelek bere familian edo auzoan jasotakoak argitaratu ditu.
A.–Liburuaren izenburuak "Introducción a la historia oral" dio, sarrera globalizatzaIle bat falta bagenu bezala.
J.M.A.–Bi parte ditu liburuak: sarrera, tesia; eta hori desarroilatzeko azterketa zehatzak. Ahozko historia askok aipatu dute, baina aipamen hutsean gelditzeko. Lévi-Strauss eta Propp aipatzen ditut; gehiena Lévi-Strauss jarraitzen dut, baina ez erabat. Hemen, herriko kontakizun Iuze eta laburren azterketa antropologiko eta historikorik ez dugu egin izan, eta ni horri lotu natzaio. Nire lehen saioa denez, "sarrera" bataiatu dut.
A.–Historia horizontala aipatzen duk.
J.M.A.–Normalki gertakizunen bertsio gehienak ofizialak dituk, bertikalean eraikiak. Protagonistak berak bertsio horizontala ematen dik, ordea. Eta bigarrenik, edozein gizartetan ematen diren aldaketa nagusiak bertsio horizontaletik ateratako indarraren bidez ematen dira. Gero, garaitzaile ateratzen bada, goitik-beherako edo bertikal bihurtuko duk, ofiziala alegia.
A.–Orain arte ahozko euskal historia edo literatura metodologia kaxkarrez bildu dela aipatzen duk hire liburuan.
J.M.A.–Bilketa bera ondo egin da, bilketen klasifikapena aipatzen dut hor: XIX. mendeko erizpideekin jarraitzen da horretan. XIX. mendekoa ez da pobrea, ez, baina geroztik aurrerapenak egin dira metodologietan eta horietaz baliatu behar dugu.
A.–Badirudi ahozko historiaren bilketa-lana bera ere nahiko geldituta dagoela. Eta zaharrak badoaz gure artetik...
J.M.A.–Gelditu samarra dago, bai. Horren prolema zera duk: bilketarako erizpidetzat hartzen baldin bada orijinaltasunarena, lehen aldiz bildutako gauzak izatea, oso zaila dela. Kriterio okerra duk horretara bakarrik mugatzea; horretaz ere baliatu behar da.
Bilketa, bestela, Euskal Herrian gehiegi egiten da antropologia mallan, eta bildutakoaren analisi gutxiegi. Bildumek bezala horien analisiek, gainera, oztopo nagusi batekin egiten dute topo: ez direla argitaratzen, eta euskarazkoak are gutxiago.
A.–Joxemiel Barandiaran aipatzen duk behin eta berriro hire lanetan. Topikoen gainetik, gaurko antropologo batentzako hain inportantea al da?
J.M.A.–Bai, zalantzarik gabe. Bere lanak hor daude, liburuetan bezala aldizkarietan ipiniak. Neroni, orain, Barandiarani buruzko lan monografiko bat egiten ari nauk. Hor erakutsi nahi diat zenbat eta zer egin duen gizon horrek, bere pentsamendu nagusia, eta pentsamendu horrek euskal gizartean zer eragin izan duen.
Barandiaranen lan zientifikoak, 1936. urtea arte burutu zituen lanak kontutan hartuta bakarrik, izugarrizkoak dituk. Geroztikakoak, haien jarraipenak dizkik. Barandiaranek Euskal Herriaren prehistoria eta oraina elkartu ditu, eta berea da XX. mendean euskal intelektual batek eman duen teoriarik inportanteena.
PELLO ZUBIRIA

Apalategik mende honetan Euskal Herrian eman duen bururik argieneteko bat jotzen du Joxemiel Barandiaran.

49

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakBesteak
GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaLiburuakHistoria li
GaiezKulturaLiteraturaIdazleakAPALATEGI1
PertsonaiazAPALATEGI1
EgileezUBIRIA2Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

EAJko karguen senide harrobia

Ahoztar Zelaieta

"Pianoa da konpainia izatea bezala, ez zara inoiz bakarrik sentitzen"

Olaia L. Garaialde

Bollera subjektua erdigunean jartzera datorren hitzordua

Jenofa Berhokoirigoin

Ondoezaren epidemiaz

Olaia Salazar Urrutia

"Gure Herriaren etorkizuna eta hizkuntzarena batera joango dira"

Miel Anjel Elustondo

Azkenak

2024-04-29 | Nagore Iturrioz Lopez | Yolanda Porres García | Steilas sindikatua

Hezkuntza publikoari buruz hitz txintik ere ez hauteskundeetan!

2024-04-29 | Rober Gutiérrez

Errenta aitorpena, euskaraz

2024-04-29 | Iñigo Satrustegi

Beste 40 urtez esperoan egon nahi ez baduzue

2024-04-29 | Goiuri Alberdi | Aintzira Oñederra | Asunek

Ei politikariak, “pope” akademikoek esaten badizuete, aktibatuko al zarete behingoz?

Behetik gorako komunikazioetan ez da erraza mezuen garrantzia transmititzea eta makinaria politikoa aktibatzea. Askotan, gure mezuak "belarri batetik sartu eta bestetik atera" egiten direla sentitzen dugu. Beraz, gaurkoan, nazioarteko ikertzaile ospetsu batzuek... [+]

2024-04-29 | Egoitz Alkorta Miranda

Mundu mailako lapurra

Azeria kanido bat da, otso eta txakurren familiako haragijalea. Animalia zuhur, maltzur eta argiaren fama dauka, eta ez alferrik! Ez da indartsuena izango, baina beti moldatzen da han eta hemen, mokaduren bat lortzeko.

Eguneraketa berriak daude