Therry Delobel: "Gure Asmoa Ez Da Euskararekin Hizkuntza Nazional Bat Egitea

Artikulu hau egilearen baimenari esker ekarri dugu.

1987ko ekainaren 21ean
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Therry Delobel, "Ikas-Bi" elkarteko Lehendakariari elkarrizketa
"Ikas Bi" Elkarteko Lehendakaria Da, Iparraldean B Ereduaren Antzekoa Bultzatzen Duen Elkartekoa
Therry Delobel: "Gure Asmoa Ez Da Euskararekin Hizkuntza Nazional Bat Egitea
«Ikas Bi», Iparraldean duela zenbait hilabete jaiotako batasuna dugu. Bere helburua, eskola estataletan eredu elebiduna bultzatzea da, Hegoaldean B eredua izango litzatekeenaren pareko. Bertako lehendakaria dugu Delobel jauna.
Delobel jaunarengan atentzio publikoa gehien deitu duen detallea hauxe da: RPRko militantea izatea, hots Chirac-en eskuindar frantsesazale alderdikoa. "Enbata" astekeriak argitaratu berri du Hendaian bizi eta euskaraz ez dakien pertsona honekin egindako elkarrizketa luze bat. Guk, horren laburpena-eta traslazioa egin dugu oraingoan. Bere eritziek, dudarik ez dago, elemendu berri bat suposatzen dute Iparraldeko kultur panoraman, eta ondorioz, Euskal Herri osokoan.
GALDERA.– Zuen elkartearekin zuzenki lotutako arazoetara pasa aurretik, maila pertsonalean, zu politika aldetik konprometituta zaude. Zein da zure lotura politikoa?
THERRY DELOBEL.–Politikarik egiten ez duen elkarte baten lehendakari naizenez ari naiz orain; hor politikarik ez litzateke onartuko. Orain, gutariko bakoitzak gure sentsibilitateak adierazi ditzakegu eta uste dut gure elkartean agertzen direla Biltzar Nazionalean –Parlamentu frantsesean– ordezkatuak diren sentsibilitate guztiak, Front National ezik. Gure arteko bakoitzak eduki dezake sentsibilitate bat, nik badut enea... Elkarrizketa honetan ene engaiamendua ez da garrantzizkoagoa IKAS-BIren Bulegoko beste batzuek dutena baino. Erabaki guztiak Bulego irekian modu erabat demokratiko batean hartzen dira, eta beraz ez dago prolemarik: gehiegi orientatutako edo zuzendutako zerbait eginez gero, elkarteko ene lankideek esango lidakete: ez hainbeste bultza! Ez dut uste alde horretatik kezkarik eduki behar denik.
G.–Gatozen xuxenki Ikas-Bira. Noiz sortu zen?
T.D.–Ikas-Bi joan den urteko urrian sortu zen. Gure artean aspalditik hitzegina genuen asmoa zen, eta gero, aurreko gobernuak mantendu zuen egoera azken lerroraino argitua ez zegoenez, martxan zegoena zertan bukatzen zen zain egon ginen. Azkenean garbi ikusi genuen eskola elebidun horiek, irakaskuntza publikoko sail elebidun hori, ahaztu samarrik gelditzeko arriskutan zirela ta jendeak askorik ezagutzen ez zituen jendeekin. Orduan erabaki genuen bazegoela informazio lan bat egiteko, eta biltzen hasi ginen gurasoak eta irakasle izateaz gain guraso ginenen, eta ohartu ginen azken batean isilpean pasatzeko arriskutan zegoen zerbait zela, eta lau urtez martxan arituta pedagogi mailan produktu bukatu ta oso ongi burutua zela. ta iruditu zitzaigun interesgarria izango zela promozioa lotzea eta euskaraganako dugun gure maitasuna ahalik ta jende gehienei zabaltzea.
Hortik abiatu zen dena. Agiri bat argitaratu dugu eta ekuetan barna ibiltzen hasi gara, ikasleen gurasoekin egoteko, beste irakasleekln jadanik martxan daukaguna– eta dagoenekoz bost puntutan gaude. Gogora eraizi behar dut 4 eskola direla jadanik: Sara, Donibane, Urruña eta Donibane Garazi. Herri eta herrixketan zehar itzuli bat egin dugu, oraindik bukatu ez duguna. Senperetik, Hendaiatik, Ustaritz, Donapaleu, Baiona, Arrangoitzetik... pasa gara. Aldi bakoitzean saiatzen gara sail elebidun hauetaz mintzatzen irakaskuntza publikoko guraso eta irakasleekin eta ohartzen gara badagoela atxikinendu bat euskal hizkuntz eta kulturarekiko eta eskola elebidun hauek dauden behar eta desidentzako egokiak direla eta horregatik lotu gara horien zabalkundera.
G.–Eduki dituzuen bilkuren ondotik, baikorra al zara Ikas-Biren eta sistema elebidunaren etorkizunari dagokionean?
T.D.–Daukagun dato bakarra, baina inportantea dena, zera da jende askok benetan behar, eta itxaroten zuten zerbaiten erantzun egokia dela, jende horiek horrela adierazten bait dute alor horretan hutsune bat zegoela, bete gabeko eremu bat, hain xuzen geu betetzekotan ari garena. Azken batean, konturatzen dira euskara–hizkuntza errejional hau, eta azpimarratu nahi dut gure artean "hizkuntza errejionala" gure errejioar bait dela hauek aldi berean interes pedagogiko bat ere badutela: hizkuntza errejional bat ikastea, Frantsesa den beren ama-hizkuntzaz gain tratua dago horrek haurren analisi eta erreflexio ahalmenak desarriolatzen dituela.
G.–Behin eta berriro aipatu duzu hizkuntza errejionala; Zer da zuretzako errejioa?
T.D.–Euskararen laguntza eta defentsa sarten dira «défense et promotion de langues régionales» den marko orokorragoan. Hizkuntza errejional horiek jasan behar izan dute urtetako unilinguismo politika bat, hitzaren esanahi zabalean. Monolinguismo honek pobretzea dakar eta alor honetan atzeratuta goaz beste erresuma batzuekiko. Guretzako euskara paisaia kultural frantsesaren zati bat da eta ongi dago berpiztea, edo hobeki, kinka larri hau gainditzen laguntzea, eta gure irtenbide bakarra da eskolan sartzea berriro. «Langue régionale» hainbestetan aipatzen badugu zeragatik da: gure asmoa ez delako horrekin tresna politiko edo ideologiko bat eta ezta hizkuntza nazional bat ere egitea.
G.–Zuretzako errejioa Euskal Herria da. Beraz, hizkuntza errejionala al da Donostiako hizkuntza?
T.D.–Garbi mintzatu behar gara. Education Nationalerekin lanean ari garenez, inolaz ere «Enbata»rena ez den sentsibilitate bat adierazten dugu. Arestian esaten nizun bezala, Parlamentuan ordezkatuak diren sentsibilitateen ordezkari gara, Front National salbu, eta guk ez dugu sentsibilitate nazionalista euskaldunik. Bi erresumen, Frantzia eta Espainiaren, zirkunstantziak, baldintza historikoak, soziologikoak, geopolitikoak, ezin dira nahastu, eta beraz sentsibilitatea, gure hizkuntza errejionalarekiko dugun interesa, lotuta gelditzen dira gure errejioari frontera batekin.
G.–Ez gara "Enbata"z mintzatuko, euskarari buruz ari gara. Donostian bezala Urruñan hizkuntza bera dela uste al duzu?
T.D.–Guk bultzatu nahi duguna lekuko hizkera da, bizi garen txokoko hizkuntza. Hori dela eta, gure eskoletan Saran Sarako euskaraz mintzo dira, Urruñako euskaraz Urruñakoan, eta gure helburua lekuko hizkera desarroilatzea da. Beraz, irakasten den euskara ez da euskara batua.
G.–Ikas-Bik irakasleen aldetik bezala aginte publikoaren aldetik, eritzi publikoaren aldetik, gaur duen bezalako arreta jasoko al luke Seaska izan ez balitz?
T.D.–Hasteko, inolaz ere ez dugu jarri nahi beste projektu baten aurrean era negatibo batean edo kontra edo arbuioan. Gure lana behar baten erantzuna da, gaur arte egiten ez zen eta guk garatu nahi dugun zerbait. Hori da lehen puntua. Hasieratik ez dugu pobretu nahi izan paisaia kulturak errejionata projektu baten kontra joaz, baizik eta nahi izan duguna da ordura arte saiatu gabeko alor bat aberastea. Seaska bezala, beste zenbait bezala, hezkuntzaz medikua naizenez, gaiso baten inguruan medikuak bezala, eta eria euskara delarik: denok gara ados diagnostikoan. Zerbait egin behar zaio; baina terapeutika diferenteak ditugu. Seaskak terapeutika bortitz bat dauka, beste alor eta beste lekuetan bere probak egin dituena. Guri dagokigunez, uste dugu terapeutika progresiboago bat hartuz hobeki erantzuten diegula uste dugu gure errejioko baldintza sozial, ekonomiko eta politikoei.
Galderen egilea: ENBATA

"Ikas-Bi"k Azkainen duela bi aste eman zuen festaren mementu bat.
50-51

GaiezGizarteaIrakaskuntzEskolakIkas-Bi
PertsonaiazDELOBEL1


Azkenak
Javier Milei eta bere arreba eroskeria trama batekin erlazionatu dituzte filtraturiko audio batzuek

Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]


2025-08-28 | Gedar
Bere historian lehen aldiz, 110.000 milioi euroko kapitalizazioa gainditu du Iberdrolak

Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.


Frantziako Gobernuaren aurka “guztia blokeatzeko” deia indartzen ari da

Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]


Udazken beroa Frantzian?

2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.

Horri gehitu behar... [+]


Alemaniak derrigorrezko zerbitzu militarra “beharrezkoa” denean ezarriko lukeen lege proiektua onartu du

Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]


Nafarroako lau pilotari ijitori omenaldia egin diete Mañuetako pilotalekuan

Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.


2025-08-28 | Jon Aleman Astitz
Supremazismo espainiarren “kontsentsu linguistikoa”

Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.

Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]


2025-08-28 | Iñaki Lasa Nuin
Gure jaiak

Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]


2025-08-28 | LAB sindikatua
38 urteko garraiolari bat hil da Erriberrin

LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.


Polizia “talde zaurgarri”?

Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]


Hainbat ekintzailek bidea moztu diote Israel-Premier Tech txirrindularitza taldeari Espainiako Itzulian, Gazako genozidioarengatik

Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]


Martxoaren 15 eta 22an iraganen dira Ipar Euskal Herriko udal hauteskundeak

Bozketa arauei dagokionez hainbat aldaketa bideratu zituen maiatzaren 21ean bozkaturiko legediak. Bozkatzeko prozedura argiturik, abuztuaren 27an eman du hauteskundeen agendaren berri Frantziako Gobernuaren bozeramaileak.


Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


Estefi Etxebeste
“Mentalki ongi prestatzea dirudiena baino garrantzitsuagoa da harri-jasotzean”

Abuztuaren 9an errekor berria ezarri zuen Estefi Etxebestek (Ituren, Nafarroa, 2002) Sunbillako Ramon Latasa pilotalekuan. 100 kiloko harria 59 aldiz goratu zuen, eta 2014an Idoia Etxeberriak ezarritako 56 altxaldiak gailendu.


2025-08-27 | Patxi Azparren
Askapen prozesu heterokroniko, poliedriko eta “kuantikoa”

Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!

Prozesu heterokronikoa

Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]


Eguneraketa berriak daude