Angel Elias: "Presoak Bere Eskubideak Ezagutu Behar Ditu"

1987ko otsailaren 22an

Angel Elias abokatuari elkarrizketa
Basauriko Presoei Asesoria Juridikoa Eskainiko Zaie
Angel Elias: "Presoak Bere Eskubideak Ezagutu Behar Ditu"
Basauriko Kartzelako presoek abokatuen asesoramendu penitentziarioaren aukera daukate duela egun botzutatik Bizkaiko Abokatuen Bazkunearen iniziatibari esker. Hamalau abokatuk ihardango dute aholku zerbitzu hau betetzen, egunero abokatu bat egongo delarik kartzelan bi ordu t'erdiz presoen galdera eta eskakizunei erantzuna emateko. Zerbitzu honen zehaztasanak eta, bide batez, preso arruntek jasatzen duten egoera ezagutzeko asmoz Zerbitzu honen koordinatzailetariko bat eta Salhaketaren partaide den Anjel Elias abokatuarengana jo dugu.
ARGIA.–Nola sortu da presoentzako asesoria bat jartzearen ideia?
ANJEL ELIAS.- Jakiteko nola hasi zen nik esango nuke, alde batetik, Bizkaiko Abokatuen Bazkunean, konkretuki Giza Eskubideen Batzordean parte hartzen genuenon artean, batzuk ondo ezagutzen genuen Basauriko kartzelaren egoera eta, hein berean batzu Salhaketa elkartekoak ginen.
Aspalditik, 1980 urtean Salhaketa bezala, galdeketa batzu egin genituen eta presoen erantzunetan beren kezka eta intgresa gai juridikoei buruzkoa zen berezkiki. Ez penal kontuei buruzkoa bakarrik, penitentziarioetaz ere baizik.
19S4ko uztailean, legebiltzarreko Giza Eskubideetako batzordekideak Basauriko kartzelara joan ziren eta presoekin elkarrizketa bat izan zuten. Egun hartako arratsaldean bildu ziren Salhaketa eta abokatuen Giza Eskubideetako batzarkideak.
Elkarrizketa hartan presoen indefentsioa agertu zen. Hori izan daiteke antezedente argiena. Handik hona, bi urte t'erdira, hasi genuen tramitazioa. Abokatuen Juntan oztopo batzu agertu ziren, konpetentzia desleala egiteko erabil zitekeela egotzi zuten, presoen kasu penalak abogatu hauek hartuz gero.
A.– Oztopo gehiago ere izan al da?
A.E.– Juntak onartu egin zuen proiektua eta Madrilgo Zuzendaritza Orokorrarekin elkarrizketatuz hasi zen. Orain dela urte bete, Madrilgo Zuzendaritzak, onartu egin zuen ideia hau. Urte osoa beharrezkoa izan da praktikara eramateko.
Urrian Dekanoak bidali zizkigun abokatu guztiei zirkular bat azalduz zerbitzu honen sorrera aurrera eraman nahi zuela eta interesa geneukanok idazteko eta apuntatzeko. Uste dut 64 abokatu izan ginela idatzi genionak.Han beste arazo batzu hasi ziren. Giza Eskubideen Batzordean eritzia zen ekipo bat sortu behar zela, alde batetik gai penitentziarioez ez zegoelako esperientzia handirik eta, bestetik, komenigarria zelako presoekin harreman estuak lortzea. 64 izanez gero, urtean bi edo hiru aldiz joango ginatekela presoengana eta oso gutxi ezagutuko genukeela barruko giroa.
Beste oztopo bat ere sortu zen, 64 izanda, nola egin selekzioa?
A.–Zein dira zerbitzu honen zehaztasunak?
A:E.–Puntu batzu argi geratu ziren, eta konkretuki puntu hauek dira: 14 abokatu izango gara, hauetariko bi koordinatzaile moduan eta beste 12 zuzen egiteko kartzelako zerbitzua. Abokatu batek bi astetik behin bisita bat egin beharko du. Hamalau hauek urte betez egongo ginateke zerbitzu honetan eta ekipo honen erdia sei hilabetero berrituko litzateke, apuntatu diren beste abokatuak sartuz.
A.–Nork ordaintzen du zerbitzu hau?
A:E.–Zerbitzu hau Abokatuen Bazkuneak ordaintzen du. Urtean, 3 milioitako presupuestoa du.
A.–Nola bananduko da zerbitzu hau denbora aldetik?
A:E.–Bi ordu t'erdi egunero, astelehenetik ostiralera, arratsaldeko 5etatik 7,30etara. Eta hamabi direnez Kartzelako Junta bildu ondoren abokatu bat joan ordez bi joango dira zigorrak badaude errekurtsoak jartzeko etab.
A.–Nolakoa da kartzela barruko egoera eta ze beharrei erantzungo die zerbitzu honek?
A:E.–Alde batetik, kontradizio handia dago: presoa barruan dago askatasunik gabe lege baten aurka joan delako, eta, berriz, presoekin legeek jarritako eskubideak ez dira betetzen eta ez dira betetzen arlo pilo batean. Dauzkaten eskubide nagusiak, bai janaria, bai intimitatea, bai lana, praktikan infringitu egiten dira.
Esaterako, legeak esaten du gela bakoitzean preso bat bakarrik egon behar dela. Basaurin 3 edo 4 egoten dira. Baita esaten du zein den presoen gehienezko kopurua. Kopuru hori errealitatean gainditu egiten da. Legean esijitzen da preso zigortuentzat lan ordaindutakoa eta seguritate soziala. Hau ere ez da inon bete.
Gero, preso bati zigorra jartzen diotenean, nahiz eta legeak onartu abokatu baten asesoramendurako eskubidea daukala, praktikan ez dauka ofizioko abokatuaren zerbitzurik. Bakarrik dirua badauka dei dezake abokatu bat. Presoen egoera hobetzeko, lehen urratsa da presoek ezagutzea zein diren beren eskubideak, ezagutu ondoren erreklamatzeko. Gure asesoramendua, haien galderei erantzuterakoan azalduko diegu zein diren beren eskubideak. Horregatik, pentsatzen dut, gaurko egoeran, zerbitzu hau oso garrantzitsua izan daitekeela.
A.–Zein izaten dira gertatzen diren zigorrak eta haiek sortarazitako egoera?
A. E.– Reglamentoan agertzen dira zein diren zigorra aplikatzeko ekintzak. Batez ere, funtzionariekikoak: intsultoak, desobedientziak, etab. Funtzionarioen eritziaz halako ekintza suertatzen denean parte bat ematen dute eta Juntak "pliego de cargos" bat ematen dio presoari. Pliego honetan bere kontrako karguak azaltzen dira. Badauka abokatu baten asesoramenduaren eskudibidea, baina bakarrik ordainduz egin ahal du. Gainera, hiru egun bakarrik dauzka pliegoa idazteko, eta Juntako kideak funtzionarioak dira.
Hori desberdina litzateke abokatu batek pliegoa egingo balu, han «presunción de inocencia», eta beste printzipio juridikoak posibleak dira erabiltzea. Posible da ondo prestatzea apelazio bat.
Badago beste gauza pilo bat, adibidez, traslado bat agintzen denean inoiz ez diote esaten presoari zein diren traslado horren motiboak eta hori legez ezin da. Halako neurria hartzen denean motibo zehatzak eman behar dira, eta presoak, interesatua izanik, eskubidea dauka jakiteko eta ados ez egotekotan apelazioa aurkezteko. Zuri klasifikatzen zaituztenean lehen, bigarren edo hirugarren mailan esan behar dizute ere zergatik.
A. - Kartzelatik kanpora nolako oihartzuna izango du zuen lanak?
A:E.– Posibilitatea izango dugu gizartean erakusteko barruko egoera. Horretarako sei hilabetero edo txosten bat egingo dugu gure lanekin. Saiatuko ginateke ihardunaldi juridiko batzu, eztabaidak etab. antolatzen.
A.– Zein modutan hartuko dute parte presoek?
A:E.–Saiatzen ari gara presoen parte hartzea handia izan dadin, horretarako liburu berezi bat daukagu haientzat, beren eritziak, sugerentziak eta kritikak jartzeko. Asistentzia bat egiterakoan abokatuaren eritzia (orri bat beteko dugu) eta presoaren eritzia izango ditugu. Biak.
Pello URZELAI
Angel Elias, Basauriko presoak asesoratuko duen abogatuetako bat.
Abogatu talde baten laguntza josoko dute hemendik aurrera basauriko presoek.
24-25

GaiezGizarteaSektore bazPresoak
GaiezGizarteaJustizia
PertsonaiazELIAS1
EgileezURZELAI1Gizartea

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Mikel Garcia Idiakez

Manifestazio eta aldarri ugari Maiatzaren Lehenerako

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

2x11: Odei Barroso | Erabakiak hartzea

ARGIA

Azkenak

2024-04-30 | ARGIA

Netanyahuk dio Rafah inbadituko dutela su-eten akordioa "egon zein ez egon”

34.000 palestinar baino gehiago hil ditu Israelek urriaren 7az geroztik Palestinan, eta beste milaka dira desagerturik edota larri kolpaturik. Jarraipena egiten ari gara.

2024-04-30 | Zigor Olabarria Oleaga

Netanyahuk dio Rafah inbadituko dutela su-eten akordioa "egon zein ez egon”

Israelek 40 eguneko su-etena eta preso trukea eskaini dio Gazari, baina akordioa lortu edo ez Rafah inbadituko dutela adierazi du Netanyahu lehen ministroak. AEBk eta Erresuma Batuak Hamas presionatzen ari dira Israelen eskaintza onar dezan. Astelehenean 47 palestinar hil zituen... [+]

2024-04-30 | ARGIA

Hil egin da Artzentalesen zauritu zen basogintzako langilea

Langilea larri zauritu zen apirilaren 24an, eta astelehenean, hilak 29, hil da. 22 urte zituen eta sektorean bi hilabete soilik zeramatzan lanean. 2024 urtean hildako 22. langilea da.

2024-04-30 | ARGIA

Eneko Bidegainen 'Bichta éder' eleberriak jaso du 111 Akademiaren Saria

Karmele Jaioren Maitasun kapitala-rekin lehiatu da finalean. 2023ko “libururik gogokoen” izendatu dute Bidegainen “bihurgune askotako” thriller politikoa 111 Akademia osatzen duten literaturazaleek.

2024-04-30 | Bitor Abarzuza Fontellas

Sustapen sozialeko etxebizitzak herritar guztiontzat orain!

Eguneraketa berriak daude