"Turkiak Irak Iparraldea Inbaditu Lezake"

1987ko urtarrilaren 25an

Europako Elkartasun Komiteetako Kurdo Batzurekin Mintzo
"Turkiak Irak Iparraldea Inbaditu Lezake"
Europan bizi diren kurdo batzurekin hitz egiteko aukera izanik, ezin ukorik eman. Eskualde goxo-gaitz haietatik beti datorke berri interesgarririk. Hala etorri ere, gaurkoan. Aktualitateari oso lotutako gauza pare batez galdegiten diegu, segidan.
ARGIA.–Azken berrien arabera jakin dugunez, Turkiak mehatxu egin dio Irango gobernuari honek, iparraldea okupatzen badu, berek, turkoek alegia, interbenituko dutela. Zer dakizue honetaz?
Kurdoek.–Iran-lrak arteko gerra honezkero sistema lnperialistarentzat arriskugarri gertatu da. Gerra hau inperialismoaren interesengatik piztu zen eta irandar erregimenaren erortzea prebenituta zegoen. Orain aldiz, Saddam-en erregimena dagoke kolokan. Errealitate honen aurrean OTANeko indarrak erreakzionatu beharrean aurkitzen dira, status-quoa mantendu eta beren interesak zaintzekotan noski. Iranek ez du Irak-iparraldean (hau da, Kurdistan hegoaldean) aurreratu behar; eta hori galeraztea Turkiari dagokio. Iranek egun Irakeko diren Mossul eta KirkÜk eskualdeak okupatuko balitu, Turkiak interbenitu lezake, eta horretarakoxe prestatzen ari dira, prentsa kanpainak egiten ari dira, argudioak zorrozten...
A.–Horrelako interbentzio batek zer eragina izan lezake?
K.–Turkia beldur da, gerra dela medio kurdoek (hegoaldeko kurdoak, Irak aldekoak) jadanik kontrolatzen dituzten eskualdeetan indartu eta Kurdistango beste parteetan eragingo ote duten. Horregatik ere interbenitu dezakete.
Orain, interbenituz gero, kontrako efektoa gerta liteke, seguru aski Kurdistango nazio askatasun mugimenduaren indarrak gaur bizi duten zatiketatik atereaz batuko lirateke, Irak eta Iran-peko kurdoak batipat.
A.–Aditu dugu Europako Ekonomi Elkarteak «Kurdistango lurralde global» bat eragin dezakeela, noski Ekialde Erdiaren gainean daukan kontrola areagotzeko asmoz. Posible ikusten al duzue?
K.– EEEk badauka segurki Kurdistango garrantzi geo-estrategikoa eta han dauden ontasun naturalen berri. 1981eko kolpe militarraz (Turkian), uste zuten, europarrek ere, kurdoen borroka buka zitekeela. Ez da horrela izan. Orain, europarrok kontraesanetan murgiltzen dira, batetik Turkiako erregimenaren gogorkeriak salatu beharrean, bestetik Turkia bezalako estatu bat eskapa dakien ez dezakete permititu; Sobietar Batasunarekin muga egiten duela ezin duzu ahaztu.
1982an Frantzia, Dinamarka, Suedia, Norvegia eta Holandak Europako giza-eskubideen aldeko batzordearen aurrean Turkia salatu zuten. Orain estatu horiek atzera bota dute salaketa, esanez eta Turkia «demokratizatzeko ahaleginetan" dabilela (hauteskundeak, partiduen legeztapena etab.) Baina batez ere kurdoek ez dute amorerik ematen eta, Turkiak behar du Elkartearen apoioa.
Orduan bai, «Kurdistango arazo»ari irtenbideren bat eman nahi lezaiokete. Autodeterminazioa agindu lezakete, zeharkako probokazioak eragin litzakete...
A.–Zuek Alemanian bizi zarete. Alemaniak oso bereziki laguntzen dio Turkiari ezta?
K.–Bai, turkoak eta alemanak «betidaniko adiskideak» ditugu. Bai, Alemaniak batez ere armamentuan eta ekonomi inbertsioetan laguntzen dio Ankarari. Hamburgoko portutik astean bi aldiz armamentua bidaltzen dute: tankeak, arma arinak, helikopteroak etab. Hamburgon itsasontziak ere eraikitzen dituzte Turkiarako. Alemaniako instituzioek ordaintzen dute dena: %70a fondo militarretik eta %30a banku-kontsortzio batetik.
Turkian alemanek aireportuak eraikitzen dituzte, soldadu asko dago Alemaniakoak. Interesik gabeko laguntza gutxi dago munduan, zerbaitegatik izaten da dena. Turkia inperialismoak Ekialde Erdian dituen interesak zaintzeko dago. Horretarako noski Kurdistan independiente izan dadin eragotzi behar dute: eta gure herriaren genozidioan lagundu.
A.–Azken galdera bat, orain dela pare bat hilabete HRK-k ekintza hots-handiko bat egin zuen, erradar-base baten aurka. Horretaz eta gainerantzekoetaz...
K.–Hori urrian izan zen, Mardin-eko erradar-basea atakatu zen. HRKk aurrena base ondoko auzo bateko jendea bildu eta mitin bat egin zuten eta gero basea atakatu zuten; munta bateko gastuak eragin zituzten. Base horretan eta Diyarbakir-eko beste batean turkoak eta amerikarrak batera aritzen dira, handik espioitza-lanak burutzen dituzte, kurdoen kontraz gain, sobietarren eta ekialde erdiko beste indarren kontra ere.
Bueno, ekintza hori seinale bat gehiago da, borroka ez da gelditzen eta turkoek alerta egoeran egon beharra dute jarraian. Badakizu, beren armadaren hiru partetatik bi Kurdistanen instalatu dira. Mardin herrialde horretara orain 10.000 soldadu joan du, ehundaka jende detenitu; nekazariek ezin erein dezakete, garaia delarik. Konta-ahal ezineko basakeriak egin dituzte... Baina ez dute bakerik izango horrela... Ez berek nahi duten bakerik behintzat.
A.B.
18,19

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaTURKIA

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Hezkuntza publikoari buruz hitz txintik ere ez hauteskundeetan!

Nagore Iturrioz Lopez | Yolanda Porres García | Steilas sindikatua

Hezkuntza komunitateak protestara deitu du Palestinako haur eta nerabeen alde

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Pertson(alismo)en politika

Zigor Olabarria Oleaga

"Badugu frustrazioa bueltatzeagatik, baina pozik gaude ere Palestinaz pentsarazi diogulako gizarteari"

Askatasunaren Ontzidiko euskal aktibistak

Azkenak

2024-04-30 | Gedar

Pertsona afroamerikar bat erail du Poliziak AEBetan, belaunarekin lepoa estutu ostean

Istripu batetik ihes egin zuela aitzakiatzat hartuta, taberna batera sartu, lurrera bota eta buruz behera lotu zuten poliziek 53 urteko gizona. Zortzi minutuz izan zuten lurrean.

2024-04-30 | Mikel Aramendi

Aranetatarrak

2024-04-30 | Axier Lopez

Hinteligentzia

2024-04-30 | Mikel Garcia Idiakez

Nola landu desirak, aniztasun sexuala edota identitatea 12-18 urteko ikasleekin?

Gorputzak, identitateak, desirak, justizia soziala, ahalduntzea eta memoria: sei arlo horien bueltako unitate didaktikoak kaleratu dituzte, DBH eta Batxilergoko ikasleekin lantzeko. LGBT+ pertsonen testigantzak, diskriminazioa eta aldarrikapenak oinarri, “armairuan... [+]

2024-04-29 | ARGIA

Pablo Gonzalez kazetaria aske uztea eskatu dute beste behin Nabarnizen

Apirilaren 28an 42 urte bete ditu Pablo Gonzalezek. Kazetariak 26 hilabete daramatza Poloniako kartzela batean, Errusiaren alde espioi aritu dela egotzita. Gonzalezek idatzitako gutun bat irakurri du Oihana Goirienak. “Hor zaudetela eta ez nagoela bakarrik jakitea... [+]

Eguneraketa berriak daude