Amatiño: "'Eguna'k alaia izatea du helburu"

1986ko urriaren 12an

Luis Alberto Aranberri Eguna egunkariaz mintzo
Amatiño: "'Eguna'k alaia izatea du helburu"
"Hemen"en ondoren, "Eguna" dugu Eusko Jaurlaritzaren deiari erantzunez kaleratu den bigarren asteroko egunharia.
Behin eta berriz saiatu gara "Eguna"ko alma mater den L.A. Aranberri "Amatiño"rekin elkarrizketa egiten, baita telefonoz deituko zigula agindua jaso ere. Hala ere, ez genuen hartaka horrelakorik lortu, eta informazio-hutsane hau bete gabe utzi nahi ez genuenez, ,"Euzkadi" aldizkaritik ondoko galdera erantzunak hartu ditugu. "Eguna"ren helburua argitzen hasiko zaigu, beraz, Amatiño.
AMATIÑO.– Helburua oso sinplea da: euskal publikoa interesatuko duen euskarazko astekari bat egitea. Hau, edozein egoera normaletan oinarrizko printzipioa da. Euskaraz, ordea, sekulako apustua.
GALDERA.–Nola sortu zen ideia?
A.– Ideia aspaldikoa da. 1 979an "Deia"ko zuzendaritzari luzatu nion txostenean zera esaten nuen: euskarak ez zuela luzera ganorazko eta duintasunezko etorkizunik erdarazko egunkarietan. Eta, hain zuzen, euskarazko aldizkaritxo bat egin, edota "Deia" egunkariaren barruan joango zen zortzi orrialdetako gehigarria. Zazpi urte behar izan dira proiektu bi hauek kalean ikusteko, "El Diario Vasco"ren "Zabalik" eta "Eguna" eta "Hemen" proiektuak lekuko. Honek ez du esan nahi, jakina, gauzak gertatu direnik nik 1979an horrelakorik esan nuelako, prozedura guztiek heltzeko denbora behar dutelako baizik.
G.–Azken bolada honetan eta subentzio horiei esker euskal prentsa gehiagotu egin da. Honek konpetentzia ekar dezake, ezta?
A.– Bai, gure izatearen malura da hori. Ezeretik gehiegitxora pasatu ohi gara euskaldunok. Denetik beti bi, aspalditxo idatzi nuen bezala, bi ETA, bi ELA, bi akademia, orain berriz, bi eusko alderdi... eta orain, ezin bestean, bi euskarazko astean behingo egunkari, euskal irakurlego aberatsaren adierazgarri.
G.– Hitzegin dezagun orain egunkari-astekeriak izango dituen ezaugarriez.
A.–Astean behingo egunkari honek tabloide formatoa izango du, hau da teknologiaz beste edozein egunkari bezala egina izango da. 32 orrialde izango ditu gutxienez, hamar mila aletako argitalpen batez. Lehen azken eta erdiko bi orrialdeak kolorez izango dira, eta besteak beste bi helburu lortu beharko lituzke: bata alaia eta ez 'kabreagarria' izatea. Bestea, giza funtzio bat bete ahal izatea.
Hau da, nik uste dut dirua ez dela garrantzitsuena merezi duten gauzak egiteko orduan. Baina era berean, garbi egon behar du ere merezi duten gauzek ez luketela testimonislismo hutsez iraun behar. Hau da, euskarak laguntza berezi behar du, baina euskaraz diren gauza guztiek ez dute euskaraz direlako iraun beharrik.
G.– Euskal egunkarietan edo astekarietan goi-mailako euskara erabiltzen dela gauza nabaria da. Zer diozu horretaz?
A.– Nik uste eritzi hori matizatu beharra dago. Askorentzat, goi-maila lortzen da testuak zailak, korapilotsuak eta uler gaitzak diren neurrian eta ondorioz jende arruntarentzat euskara eta zailtasuna beti ere elkarrekin agertzen den binomioa da. Nik uste dut badela merkatua 'goi-mailatzat' eskeintzen den euskera, benetan, txarra eta aski sinplea den goi-mailako euskara erraz eta jatorra.
Bestetik ezin uka euskal irakurlegoa oso konplejoa dela, lurralde batekoa zein bestekoa izan, euskalki batekoa ala bestekoa, euskalduna ala euskaldun-berria, eskolatu ala ez, zale ala ez, eta abar eta abar. Publiko guzti horri aldizkari batez erantzutea ez da, gero, gauerdiko ahuntzaren eztula. Dena dela, gauzak diren bezelaxe dira, errealitate ukatzerik ez dago eta publiko zabal horren konplejitatearen aurrean gure alternatibatxoa eskaintzen ahaleginduko gara. Hau da, ahalik eta adizkaririk alaiena, interesgarriena, ulerkorrena eta profesionalena egiten. Gu, gure aldetik saiatuko gara, baina irakurlegoak ere bere ahalegintxoa egin beharko du. Bi lagunek ez dute elkarrekin hitzegiten batek nahi ez baldin badu.
G.–Zein lan-talde arduratzen da astez aste "Eguna" egin behar horretaz?
A.–Sei lagun gara, espezialitate haundirik gabe, denetik egin beharko dugunok, dagoeneko nork bere lan-barrutia adierazi xamarra baldin badu ere. Izenak aipatuko ditut, alfabeta ordenaz, Mikel Atxaga, Nerea Azurmendi, Txemi Galarraga, Imanol Unzurrunzaga, Antton Zubikarai eta ni neu.
G.–Zenbait komunikabideetan aipatu izan da zuen artean hasi aurretik konponduezinak daudela.
A.–Nekez egon daiteke, gaur egun behintzat, munduan zehar beste redakziorik gurea bezain ondo konpontzen denik. Gertatzen dena zera da: Euskalherrian jendea pronto dagoela beti zerbait egiten duenaren kontra kritika zorrotzak esateko. Gure herri honetan omisiozko pekatuak ez dira inoiz aipatu ere egiten. Ondo egindako lan serioak, berriz, sekulako azpijokoak jasan behar izaten ditu. Hemen, etsaia, arerioa, konpetentzia, ez da alperra eta ganorabakoa, langilea eta ekimendua baizik. Kritika txarra jasotzeko lan on bat egin behar baldin bada, guk meritoaka egiteko prest gaude.
F. ANDONEGI
36

GaiezKomunikabidPrentsaEgunkariakEguna
PertsonaiazARANBERRI1
EgileezANDONEGI1Komunikabid

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Hauxe da Gaza suntsitzeko Israelen eta AEBen plana

Jonathan Cook

Harpidetzen joan-etorria

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Berangoko Otxantegi Herri Lurra hustu du Ertzaintzak, eta lagun bat atxilotu dute

ARGIA

Presidente biluza

Mikel Aramendi

Ziburuko Liburu eta Disko Azoka aurkeztu dute: Daniel Landart izango da aurtengo omendua

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-05-08 | Palestinarekiko Erantzukizuna Plataforma

Gazte unibertsitarioak protestan Gazako genozidioaren aurka

2024-05-08 | Mikel Garcia Idiakez

Eskola inguruetako kutsadura maila neurtu dute, eta emaitzak oso kezkagarriak dira

Euskal Herrian 28 ikastetxe-ingurune aztertu dituzte: 28ek Osasunaren Mundu Erakundeak segurutzat duen kutsadura maila baino kutsadura handiagoa dute eta %75ak ez du lortzen Europako Batzordeak berak onargarritzat duen kutsadura maila. Maiatzaren 10ean kalera aterako dira... [+]

2024-05-08 | Jean Louis Davant | Enbata

Enbata debekatua (II)

2024-05-08 | Hik Hasi

Udako Topaketa Pedagogikoen aurkezpena

Hik Hasi egitasmo pedagogikoak 2024ko Udako Topaketa Pedagogikoen aurkezpen prentsaurrekoa egin du astearte goizean. Bertan parte hartu dute EHUko Hezkuntza Filosofia eta Antropologia Fakultateko dekano Beñat Amenabarrek eta Hik Hasiko formazio arduradun Mikel... [+]

2024-05-07 | Zigor Olabarria Oleaga

Beste preso bat hil da espetxean, oraingoan Basaurin

Ostiralean aurkitu zuten hilotz, “gaindosi” zantzuekin, Naiz-ek argitaratu duenez. Jaurlaritzak ez du heriotza baieztatu asteartera arte, eta autopsiaren emaitzen zain dagoela adierazi du. EAEko espetxeen eskumena hartu zuenetik espetxean hiltzen den bosgarren presoa... [+]

Eguneraketa berriak daude