Donostiako zezenplazaren eta Lekeitioko antzaren kontra
Azken bolada honetan sortu dira bi erakunde Donostia hirian. Bata, Zezenplararen Aldeko Batzardea, zeinari Donostiako Udalak laguntzen dion, eta Zezenplazaren Kontrako Koordinadora, Donostiako talde herrikoi batzuek osatzen dutena. Zezenplaza berri bat eraikitzeko planak ezagunak direla, eztabaida Donostiako kaleetan zehar dabil. Egunkariek zezenplazaren aldekoei oihartzuna ematen ari bait zaizkio, astekari honetan zezenplazaren kontrakoei espazio txiki bat ematea pentsatu dugu. Horregatik Koordinadora honen partaide batekin, M. Teresa de Urkidirekin, hitzegin dugu.
Horregatik, Espainiako Parlamentuan,.II. Errepublikaren Garaian, euskaldunoi 'harpetarrak' deitu ziguten, eta hori guri ez zitzaigun ezer inporta. Gure tradizio honek bazituen elementu interesgarriak, oraindik zutik dirautenak, hau da, legeak egiteko ahalmena, absolutismoaren kontrako mekanismoak, eta hauek euskaldunok erreibindikatu ditugu. Euskal Herriko beste tradizio batzuk, berriz, paperontzira zuzenean joan direla esan beharra dago; haien artean fededunismoa, karlismoa, Jainkoari buruzko burutapen nafartarrak, Donostiako erdi aroko harrapagailua, eta abar...
Euskal Herrian zuzenketaren oinarri supuestoei buruzko datuak Erdi Aroko Nafarroan eta Errioxan dautza. Zezen plazetara joaten direnek Errioxa eta Nafarroa Euskadi barruan daudela pentsatzen dute? Haiei galde egin behar diegu. Hurrengo datuak oso sakabanatuak daude eta XVIII. eta X1X. mendekoak dira. Haien artean gure 'Majek' ere peineta erabili zuten.
Frantses Iraultzak asko landu zen iritzi honi onarketa juridikoa eman zion. Giza dignitate honen ideia gure foru batzuetan sartu zen, tortura galeraziz. Liberalismoa, Giza Eskubideen bozeramailea, mundu guztian zehar hedatu zen. Erakundeek torturaren erabilpena abolitu zuten. Garai horretatik aurrera torturalegez ezin da egin. Eta hau agertzea pauso handi bat iruditzen zait.
Denok dakigu, gaur egun pertsonak torturatzen dutela, baina ez dut uste, torturan mota desberdinak bereiztu egin behar ditugunik, lotsa eta minaren aurrean gizakiaren eta beste animalien arteko fisura onartzen ez bait dut. «Amnistia Internacional» eta guk berdina gara, konbate berdina, fronte desberdinetan. Gizateriaren progreso moralak dignitatearen errespetoa eta behar ez den minaren ekindinan ditu oinarriak.
Zezena abere belarjale da, eta bere ardatz optikoak ez dira pareleloak, urrunkorrak baizik. Orduan bere aurrean dagoen gauzak ez ditu ondo ikusten eta gainera modu bikoitz eta ilun batean. Zezena zezentokira torturaturik ateratzen da. Irten baino lehen zezendegi baten ia ia mogitu gabe ilunpetan, jan eta edan gabe, eta bera nekaturik egoteko lur aldapatsu batetan, ordu batzutan egon da. Hauetaz gainera, aberetaldearen ezaugarria hiruzpalau aldiz nahiz bizkarrean nahiz potroetan sartu diote, eta bere giltzurrinetan zaku bat hondarrez beteta erortzen utzi dute.
Askotan zezenari adar-moztea egin diote, hau da, bere adarrak segatu egin dizkiote. Horregatik, aberea zezentokira ahula eta bildurrak jota ateratzen da. Momentu horretan bigarren zatia datorkio: akuilukadak, banderilak, bere gorputzean zenbait zentimetro sartzen direnak, eta abar luze bat hilketa iritsi arte.
Jaien «Tipical spanisch» zentzuarengatik etorriko omen diren turistek, edozein dendatan Manilako mantoia edo botijo bat erostera bide batez sartuko liratekeela, gazpatxo bat hartzera Artzak jatetxera joango liratekeela, txapel oker baten ondoan erretratua ateratzeko Kodak argazkimakina bat erosiko luketela, eta abar luze bat egingo dutela dirudi. Hauek dira mozkin handiak, zeinekin batzuk Merkatal Federakuntzaren ordezkotasuna bereganatzen ari diren. Eta bitartean Merkatal Federakuntzak jaramonik ez duela egiten ikus dezakegu.
Gaztediak «jai» honekin ez du eduki zerikusirik, jauntxo jereztarren sarraskia iruditzen zitzaien eta. Donostian gutxiago. Eta helduak, San Miguel patronatoa itxi dutela, Gipuzkoako Onkologikoa hiltzear dagoela jakinik, hemen zerozer ustela dagola konturatu dira.
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]
Kai Nakai, Maren eta Olatz Salvadorren kontzertua bertan behera utzi zuen Bilboko Udalak joan den igandean. Hiru musikariek azaldu dute gertatutakoa.
Espainiako Vuelta abuztuaren 23tik irailaren 14ra izango da, bertan, Israel-Premier Tech taldeak hartuko du parte. Txapelketaren zuzendari Javier Guillének esan du "ezin dituztela kanporatu, puntuazioa dela eta parte hartzeko eskubidea" irabazi baitute.
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Adimen artifizialarekin garatutako tresna bat da IA-Speak. Bi erabilera nagusi izanen ditu: mintzamena itzultzen duen gailu bat eta erabiltzaileen mintzamena aztertzen duen plataforma bat.
Polizia jarduera arrazistak dira araua Bilbon. Manteroei salgaiak konfiskatzen dizkiete, dirua eta objektu pertsonalak kentzen dizkiete, tratu txarrak ematen dizkiete eta mespretxatu egiten dituzte, indarkeriazko murrizketekin, identifikazioekin eta atxiloketekin.
AEBko Zientzia Fundazioaren Antartikako Programak (USAP) jakitera eman duenez, Antartikako ikerketa-baseetan 2022-2024an egin duten galdeketan, parte-hartzaileen % 41k adierazi du sexu-erasoa edo sexu-jazarpena jasan duela.
50 maliar inguru ari dira kalean bizitzen Gasteizen beren asilo eskaeren ebazpenaren zain. Eusko Jaurlaritzak Oñati eta Tolosako harrera zentroetara mugituko ditu Espainiako Gobernuaren pasibotasunaren aurrean, horren eskumena baita eskaerak ebaztea eta ostatu alternatiba... [+]
Fitxa: Musika Hamabostaldia. Victoria Eugenia Zikloa. Mitsuko Uchida (pianoa).
Egitaraua: Beethovenen hiru azken sonatak.
Lekua: Donostiako Victoria Eugenia Antzokia.
Data: abuztuaren 18a.
Mitsuko Uchidak Musika Hamabostaldia bisitatzen duen hirugarren aldia da. Bere estiloak... [+]