Triatlon, gizonaren azken muga ote?


1985eko abenduaren 08an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnasa
Eduardo Norekin elkarrizketan
Eduardo No-rekin kirol berri honetaz
Triatlon, gizonaren azken muga ote?
Betidanik herri desberdinen ezaugarri izan dira herri kirolak; mendetan zehar lurralde konkretu batetako herritarrak munduan ezagutzera eman dira beren kirolak direla medio. Badira ehunka kirol mota, milaka kirol aldakin. Kirola non eta nola sortu zeneko eztabaida larriak eman izan dira historian zehar eta oraindik badiraute. Zalantzarik ez dago, gizona bere gainbizitzearen indarrak bultzata hasi zela korrika,igerian, saltoka nahiz jaurtiketak eginez.
Kirolek izan duten garapena amaiezina ote den ere galdetuko du zenbaitek: egia esan zail gertatzen da gizonak mugitzeko dituen ahalmenen artean berririk topatzea; honek ez du ordea kirol berrien sortzea ezabatzen. Horixe bait da, Eduardo No. Bilbotar gazteak harira dakarguna: kirol berri baten sortzea: Triatlona.
ARGIA.–Zer da triatlona eta noiz eta nola sortu zen?
EDUARDO NO.– Hitzak berak dioen bezalaxe hiru kirol ezberdinek osatzen duten kirol agerpen berria da, alegia korrika, igeria eta bizikleta.
Bere sorrera duela hamar urte inguru kokatzen da Pazifikoko Hawai uhartean. Dirudienez jadanik zahartuak zeuden profesional eta eliteko kirolari izandako hiru pertsona bildu ziren batetan eztabaida gorria piztu zen pertsonaren garapen osakorrarako kirol egokiena zein zenari buruz. Bata igerilari izana zen, bestea fondoko korrikalaria eta hirugarrena txirrindularia, eta noski bakoitzak berera jotzen zuen. Azkenean gora-behera zenbaiten ondoren, egokiena hiru kirolak egitea litzatekela atera zuten ondoriotzat. Eta hortxe duzue Triatlona.
A.–Nola hasi ziren kirol berri hau ezagutarazten?
E.N.– Dakizuenez amerikarrek guztia bapatean eta kolpez egiten dutenez, emeki emeki eta progresiboki egin ordez, berehala nazional maila hartu zuen «lron Man» edo burdinezko gizona deritzan proba sortu zuten. Proba honetan 4 km. ziren igeri egin beharrezkoak, 180 km. bizikletaz eta maratoi bat ondoren, guztia jarraian eta geldialdirik gabe. Urte gutxiren buruan jende mordoa hasi zen aipatutako probarako prestatzen eta egun, izen-ematea 5.000 pertsonara mugatzen dute, bestalde kontrolaezinezko jendetza gertatuko bait litzateke.
A.–Beraz, amerikarren asmakizun den honek, izan al du oihartzunik gainentzeko kontinenteetan?
E.N.–Bai, horixe. Ez dugu ahaztu behar, Europak izan duela betidanik kirol zaletasun eta tradizio handiena, bai kirolzale mailan, bai kirol ikus-entzule mailan, beraz europarrak haren berri jakin bezain laster antzeko Probak egiten hasi ziren eta azken bi urteotan Munduko Txapelketak Nizan ospatu dira, egokiago ikusten bait zen amerikar dirudun zenbait Europara etortzea, europarjendetza mordo bat hara joatea baino.
A.–Jakin dugu aurtengo Munduko Txapelketetan izan zarela, konta iezaguzu piska bat zer den hori?
E.N.–Beno, argitu beharra dago ez naizela partaide bezala joan, nire nahia hori izan arren. Beste euskaldun biren laguntzaile bezala baizik eta nola edo hala kazetari bezala sartu nintzen. Esperientzia izugarria da, kristoren antolamendua. Frantzian bertan eta beste zenbait herrialdetan kasik beste edozein kirol mota bezain ezaguna da triatlona. Egunkarietan, aldizkarietan, irratian eta telebistan notizia da, triatlon deritzan aldizkari bat baino gehiago ere argitaratzen da han hemenka, entrenamenduak, eskaintzen dituen posibilitateak, proba ezberdinak e.a., aipatuz. Jendea benetan prestatzen da horretarako, argi erakusten digu 900 partaidetatik, 3 km. igerian, 120 bizikletaz eta 32 km. korrika egin ondoren, ia 600-ek bukatzeak. Denbora hoberena 5 ordu 52' izan zen eta guztiak 9 orduren barnean sartu ziren. Sinetsezina gertatzen da sarritan.
A.– Aipatu duzunez, proben kilometroak ez dira berdinak Hawai-eko Iron Man-en eta Nizako Munduko txapelketetan.
E.N.–Bai, ongi diozu. Oraindik ez dira neurriei buruzko akordio batetara heldu eta ez dirudi helduko direnik ere, izan ere oso erlatiboa da batzurentzat eta besterentzat distantzia egokiena zein den erabakitzea, amerikarrek beti gehiagora jotzen dute; pentsa ezazu Hawaikoa baino gehiago izan nahiean Kalifornian, Iron Man-en bikoitza den beste proba berri bat sortu da, hau da 8 km. igerian, 360 km. bizikletaz eta 84 km. korrika. Halere neurriena oso sinbolikoa da, badira 3 kirolak barne izanik ordu bete baizik ez dirauten probak ere.
A.–Honelako distantziez aritzea ez ote da astakeria, desgizakorra eta noski kaltegarria osasunarentzat? Ez al du kirolak bere berea duen osasuntsu izatearen helburua galtzen?
E.N.–Argi dago edonor ez dela gai honelako aktibitate bat egiteko eta beldur naiz ez ote den garaipen instintu huts eta soil batetan amaituko, baina hori nire ustez gertatzekotan Ameriketan gertatuko da eta ez hemen. Gainera, jadanik badira zenbait mediku, ikerlan eta fisiologo kirol hirukoitz hau egokientzat jo dutenak, ez aipatzen ari garen mailetan noski.
A.– Triatlona konpetizio arlora mugatuz, ez al da motz gelditzen afizio handi batekiko?
E.N.– Tira, ni konpetizio arloaz aritu banaiz, gaurregun eta izan duen sorreraren eraginez, kirola berari indar handiena eman diona delako izan da. Halere ez da ez horretara mugatzen. Honela oraindik orain artifizial samarra badirudi ere, bada zenbait jende triatlona egiten duela diona, hau da, adibidez, astean bi aldiz igeri egitera joan, bizikletan bueltaska bat ematera beste bitan eta korri piska bat egitera beste bitan. Eta ezin ukatuko du inork hori kaltegarria izan daitekeenik bakoitzak bere posibilitateen neurrian eginez gero. Gainera edozein adinetan egin daiteke, bai zahartzaroan ere.
A.– Espainian eta Euskal Herri mailan egiten al da honelako probarik?
E.N.–Espainia mailan Guadalajaran bada honelako proba bat, duela urte dexente hasia. Dakidanez estatu mailan bakarra da eta Irailean ospatzen da.
Euskal Herriari dagokionez ofizialki ez dago triatlon probarik, hegoaldean, baina bada ekintza bitxi bat: Hernanin urteoro eta Hawai-ko triatlonaren sorreraren aurretik, San Juan egunez «kirolari osoa» izenez ezagutzen den proba bat ospatzen da, bertan bizikletaz herriaren inguruan itzuli batzuk ematen dituzte, ondoren korrika bide berdina egiten dute eta tarteka Urumea ibaia pasa eta herriko enparantzan 50 km.-ko zaku batzuk jaso behar izaten dira. Proba osoak ez du ordubete edo orduterdi baizik irauten. baina nork ukatuko du hori triatlon bat ez denik?
Proba honek zer pentsatua ematen du eta benetan Hawai-ko proba gorena dena ere zalantzan jartzen du. Bestalde, Baionan ere ospatzen da uda haseran honelako proba bat, Frantziá osoan arras ezaguna, hau. Aurten 200 baino atleta gehiagok hartu genuen parte eta Espainiarrak deitzen gintuztenon artean guztiak euskaldunak ginen. Bilbotar zenbait, eta gipuzkoarren artean Hernanikoa azken urteotan bi aldiz irabazi duen Angel Ortiz tolosarra.
Orain arteko emaitzak ikusirik, bada zenbait jende honelako probak antolatzeko asmoz dabilena, horien artean badirudi Ondarru izan daitekeela hurrengo triatlonaren eskenatoki.
A.–Eduardo No, afizionatu mailan bi urtetan txirrindulari izandakoa dugu; igerian ere ez da txantxetan aritu eta estatu mailan emaitza onak lortu izan ditu Bizkaiaren izenean. Eta geldirik ezin egonean azken aldian Maratoiak eta Kross zenbait korritzen ere aritua da. Ez da ez oinarri txarra triatlonlari izateko. Edu, azken galdera bat, zer esango zenioke zure hitz hauek irakurri ondoren triatlon egiten hasi nahi duen norbaiti?
E.N.– Gogo eta motibazio bizia izanez gero ez dela hain zaila kirol berri hau ezagutzea eta dastatzea, eta noski eskaintzen dituen atseginak suposatzen dituen sakrifizioak baino handiagoak direla. Aipatu, nahitaezkoa dela entrenamendu egoki eta zuzen bat jarraitzea norberaren posibilitateen arabera eta horretarako zuzenena dakien norbaitekin harremanetan jartzea dela. Eta hortik aurrera, animo eta jarrai, ongi hartua izango zara gure artean.
A.- Eduardo, INEFen (Instituto Nacional de Educación Física) ikasketak egiten ari da, Madrilgo fakultateko 4. kurtsoan.
Eskerrikasko Edu, eta ez inoiz etsi eutsi baizik!
Amala ELOSEGI
24-25

GaiezKirolaBesteak
PertsonaiazNO1
EgileezELOSEGI3Kirola

Azkenak
Nazioarteko martxako euskal herritarrak Kairotik
“Gu atxilotzen ari dira martxarekin fokua Palestinan jartzen ari zelako”

Kairoko hotel batetik hitz egin du ARGIArekin ostegun goizean Pili Revilla gasteiztarrak. “Edozein momentutan atxilotu gaitzakete”, adierazi du. Solasaldiaren unean Euskal Herritik joandako bost herritar daude atxilotuta, eta nazioarteko dozenaka. Arreta Palestinako... [+]


Subflubiala Ez! plataformak kanpaldia egingo du Leioan asteburuan

Kanpaldiaren helburua "osasuna eta ingurumena arriskuan jartzen dituen eta etorkizuna hipotekatzen duen proiektu jasanezina" geldiaraztea da.


2025-06-12 | ARGIA
Gazarako Martxan parte hartu behar zuten herritarrak atxilotzen hasi da Polizia Kairon

Ekainaren 13an hasi behar duen Gazarako Martxako partaideak atxilotzen ari da Egiptoko Polizia, tartean hainbat euskaldun. Israel Gazan egiten ari den sarraskia salatu eta korridore humanitario bat ireki dadila eskatzeko abiatu dute ekimena mundu osoko 3.000 herritarrek. 


2025-06-12 | Sustatu
YouTubek isil-isilik aldatu ditu gorroto politikak eta genero identitateari babesa kendu

Urte hasieran gertatu zen, urtarril eta otsail artean, Donald Trumpen bigarren agintaldia hasi zenean eta DEI politiken kontrako gurutzada hasi zuenean hark. Baina ez zen izan prentsa-ohar edo iragarpenik. Erabilpen baldintzetan, norbaiten "genero identitatearen eta... [+]


2025-06-12 | Gedar
2022tik hona, gutxienez 68 preso izan dituzte uhalekin loturik EAEko espetxeetan

Eusko Jaurlaritzak 2022an eskuratu zuen Zaballako (Araba), Basauriko (Bizkaia) eta Martuteneko (Gipuzkoa) kartzelen gaineko eskumena, eta ordutik uhalen edo eskuburdinen bidez loturik izan dituzten pertsonen inguruko datu batzuk eman ditu Maria Jesus San Jose (PSE-EE) sailburuak... [+]


Inguma datu-base berritua aurkeztuta ekin die UEUk aurtengo ikastaroei

Udako Euskal Unibertsitateak hogei jardunaldi eta topaketa antolatu ditu ekainaren 11tik hasita hilabete batez, hausnarketari bide emateko eta "arnasgune akademikoa" izateko helburuarekin. Inguma datu-base berrituan unibertsitate mailako jakintza alor ugaritako ia 50.000... [+]


Lanbide Heziketa Dualaren “gezurra” salatu eta egoera aldatzeko eskatu du irakasle talde batek

Espainiako Lanbide Heziketaren legeak egoera larria ekarri duela iritzita, kezka nagusiekin manifestua idatzi du irakasle talde batek eta jasotako sinadurak aurkeztu dizkio Eusko Jaurlaritzako Lanbide Heziketako Sailburuordetzari. “Joan garen ikastetxe guztietan bat egin... [+]


“Lokalizatuta dauden epigrafeak leku batean biltzeko ahaleginik ez da egin”

Iragan udazkenekoa dugu liburua: Euskarazko izenak erromatar garaiko aldare eta hilarrietan (Nabarralde, 2024). Historiara jo du berriz Juan Martin Elexpuru idazle eta filologoak, eta argira ekarri euskarak epigrafian egina duen bidea, utzia duen aztarna, orain artean inork egin... [+]


Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Beste bi torturatu aitortu ditu Nafarroako Gobernuak

Guillermo Garcia eta Ioseba Pagola “giza eskubideen urraketen biktima” izan zirela aitortu du gobernuak. Egiaren Garaia Da plataformak “positiboki” baloratu ditu beste bi aitortza hauek.


Naparrari buruzko ‘16.060 egun’ dokumentala ikusgai, desagertu zela 45 urte igaro direnean

Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua bilatzeko bigarren saiakera kontatzen duen dokumentala interneten ikusi daiteke asteazken honetatik aurrera. Igandean ekitaldia egingo dute, Batallon Vasco Españolek iruindarra duela 45 urte bahitu eta desagerrarazi zuela... [+]


92 urteko gizon bati kartzela zigorra ezarri diote, zaintzaileari sexu erasoak egiteagatik

Akusazioa onartu, eta eragindako kalteengatik, kalte ordainak ordaindu dizkio: zigorra jaitsi diote, eta, beraz, ez du kartzelara sartu beharko. Beste gizon batek aitortu du bost urtez bikotekideari sexu abusuak egin zizkiola: zigorra jaitsi diote hamahiru urtetik laura, eta... [+]


Eguneraketa berriak daude