Triatlon, gizonaren azken muga ote?


1985eko abenduaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Eduardo Norekin elkarrizketan
Eduardo No-rekin kirol berri honetaz
Triatlon, gizonaren azken muga ote?
Betidanik herri desberdinen ezaugarri izan dira herri kirolak; mendetan zehar lurralde konkretu batetako herritarrak munduan ezagutzera eman dira beren kirolak direla medio. Badira ehunka kirol mota, milaka kirol aldakin. Kirola non eta nola sortu zeneko eztabaida larriak eman izan dira historian zehar eta oraindik badiraute. Zalantzarik ez dago, gizona bere gainbizitzearen indarrak bultzata hasi zela korrika,igerian, saltoka nahiz jaurtiketak eginez.
Kirolek izan duten garapena amaiezina ote den ere galdetuko du zenbaitek: egia esan zail gertatzen da gizonak mugitzeko dituen ahalmenen artean berririk topatzea; honek ez du ordea kirol berrien sortzea ezabatzen. Horixe bait da, Eduardo No. Bilbotar gazteak harira dakarguna: kirol berri baten sortzea: Triatlona.
ARGIA.–Zer da triatlona eta noiz eta nola sortu zen?
EDUARDO NO.– Hitzak berak dioen bezalaxe hiru kirol ezberdinek osatzen duten kirol agerpen berria da, alegia korrika, igeria eta bizikleta.
Bere sorrera duela hamar urte inguru kokatzen da Pazifikoko Hawai uhartean. Dirudienez jadanik zahartuak zeuden profesional eta eliteko kirolari izandako hiru pertsona bildu ziren batetan eztabaida gorria piztu zen pertsonaren garapen osakorrarako kirol egokiena zein zenari buruz. Bata igerilari izana zen, bestea fondoko korrikalaria eta hirugarrena txirrindularia, eta noski bakoitzak berera jotzen zuen. Azkenean gora-behera zenbaiten ondoren, egokiena hiru kirolak egitea litzatekela atera zuten ondoriotzat. Eta hortxe duzue Triatlona.
A.–Nola hasi ziren kirol berri hau ezagutarazten?
E.N.– Dakizuenez amerikarrek guztia bapatean eta kolpez egiten dutenez, emeki emeki eta progresiboki egin ordez, berehala nazional maila hartu zuen «lron Man» edo burdinezko gizona deritzan proba sortu zuten. Proba honetan 4 km. ziren igeri egin beharrezkoak, 180 km. bizikletaz eta maratoi bat ondoren, guztia jarraian eta geldialdirik gabe. Urte gutxiren buruan jende mordoa hasi zen aipatutako probarako prestatzen eta egun, izen-ematea 5.000 pertsonara mugatzen dute, bestalde kontrolaezinezko jendetza gertatuko bait litzateke.
A.–Beraz, amerikarren asmakizun den honek, izan al du oihartzunik gainentzeko kontinenteetan?
E.N.–Bai, horixe. Ez dugu ahaztu behar, Europak izan duela betidanik kirol zaletasun eta tradizio handiena, bai kirolzale mailan, bai kirol ikus-entzule mailan, beraz europarrak haren berri jakin bezain laster antzeko Probak egiten hasi ziren eta azken bi urteotan Munduko Txapelketak Nizan ospatu dira, egokiago ikusten bait zen amerikar dirudun zenbait Europara etortzea, europarjendetza mordo bat hara joatea baino.
A.–Jakin dugu aurtengo Munduko Txapelketetan izan zarela, konta iezaguzu piska bat zer den hori?
E.N.–Beno, argitu beharra dago ez naizela partaide bezala joan, nire nahia hori izan arren. Beste euskaldun biren laguntzaile bezala baizik eta nola edo hala kazetari bezala sartu nintzen. Esperientzia izugarria da, kristoren antolamendua. Frantzian bertan eta beste zenbait herrialdetan kasik beste edozein kirol mota bezain ezaguna da triatlona. Egunkarietan, aldizkarietan, irratian eta telebistan notizia da, triatlon deritzan aldizkari bat baino gehiago ere argitaratzen da han hemenka, entrenamenduak, eskaintzen dituen posibilitateak, proba ezberdinak e.a., aipatuz. Jendea benetan prestatzen da horretarako, argi erakusten digu 900 partaidetatik, 3 km. igerian, 120 bizikletaz eta 32 km. korrika egin ondoren, ia 600-ek bukatzeak. Denbora hoberena 5 ordu 52' izan zen eta guztiak 9 orduren barnean sartu ziren. Sinetsezina gertatzen da sarritan.
A.– Aipatu duzunez, proben kilometroak ez dira berdinak Hawai-eko Iron Man-en eta Nizako Munduko txapelketetan.
E.N.–Bai, ongi diozu. Oraindik ez dira neurriei buruzko akordio batetara heldu eta ez dirudi helduko direnik ere, izan ere oso erlatiboa da batzurentzat eta besterentzat distantzia egokiena zein den erabakitzea, amerikarrek beti gehiagora jotzen dute; pentsa ezazu Hawaikoa baino gehiago izan nahiean Kalifornian, Iron Man-en bikoitza den beste proba berri bat sortu da, hau da 8 km. igerian, 360 km. bizikletaz eta 84 km. korrika. Halere neurriena oso sinbolikoa da, badira 3 kirolak barne izanik ordu bete baizik ez dirauten probak ere.
A.–Honelako distantziez aritzea ez ote da astakeria, desgizakorra eta noski kaltegarria osasunarentzat? Ez al du kirolak bere berea duen osasuntsu izatearen helburua galtzen?
E.N.–Argi dago edonor ez dela gai honelako aktibitate bat egiteko eta beldur naiz ez ote den garaipen instintu huts eta soil batetan amaituko, baina hori nire ustez gertatzekotan Ameriketan gertatuko da eta ez hemen. Gainera, jadanik badira zenbait mediku, ikerlan eta fisiologo kirol hirukoitz hau egokientzat jo dutenak, ez aipatzen ari garen mailetan noski.
A.– Triatlona konpetizio arlora mugatuz, ez al da motz gelditzen afizio handi batekiko?
E.N.– Tira, ni konpetizio arloaz aritu banaiz, gaurregun eta izan duen sorreraren eraginez, kirola berari indar handiena eman diona delako izan da. Halere ez da ez horretara mugatzen. Honela oraindik orain artifizial samarra badirudi ere, bada zenbait jende triatlona egiten duela diona, hau da, adibidez, astean bi aldiz igeri egitera joan, bizikletan bueltaska bat ematera beste bitan eta korri piska bat egitera beste bitan. Eta ezin ukatuko du inork hori kaltegarria izan daitekeenik bakoitzak bere posibilitateen neurrian eginez gero. Gainera edozein adinetan egin daiteke, bai zahartzaroan ere.
A.– Espainian eta Euskal Herri mailan egiten al da honelako probarik?
E.N.–Espainia mailan Guadalajaran bada honelako proba bat, duela urte dexente hasia. Dakidanez estatu mailan bakarra da eta Irailean ospatzen da.
Euskal Herriari dagokionez ofizialki ez dago triatlon probarik, hegoaldean, baina bada ekintza bitxi bat: Hernanin urteoro eta Hawai-ko triatlonaren sorreraren aurretik, San Juan egunez «kirolari osoa» izenez ezagutzen den proba bat ospatzen da, bertan bizikletaz herriaren inguruan itzuli batzuk ematen dituzte, ondoren korrika bide berdina egiten dute eta tarteka Urumea ibaia pasa eta herriko enparantzan 50 km.-ko zaku batzuk jaso behar izaten dira. Proba osoak ez du ordubete edo orduterdi baizik irauten. baina nork ukatuko du hori triatlon bat ez denik?
Proba honek zer pentsatua ematen du eta benetan Hawai-ko proba gorena dena ere zalantzan jartzen du. Bestalde, Baionan ere ospatzen da uda haseran honelako proba bat, Frantziá osoan arras ezaguna, hau. Aurten 200 baino atleta gehiagok hartu genuen parte eta Espainiarrak deitzen gintuztenon artean guztiak euskaldunak ginen. Bilbotar zenbait, eta gipuzkoarren artean Hernanikoa azken urteotan bi aldiz irabazi duen Angel Ortiz tolosarra.
Orain arteko emaitzak ikusirik, bada zenbait jende honelako probak antolatzeko asmoz dabilena, horien artean badirudi Ondarru izan daitekeela hurrengo triatlonaren eskenatoki.
A.–Eduardo No, afizionatu mailan bi urtetan txirrindulari izandakoa dugu; igerian ere ez da txantxetan aritu eta estatu mailan emaitza onak lortu izan ditu Bizkaiaren izenean. Eta geldirik ezin egonean azken aldian Maratoiak eta Kross zenbait korritzen ere aritua da. Ez da ez oinarri txarra triatlonlari izateko. Edu, azken galdera bat, zer esango zenioke zure hitz hauek irakurri ondoren triatlon egiten hasi nahi duen norbaiti?
E.N.– Gogo eta motibazio bizia izanez gero ez dela hain zaila kirol berri hau ezagutzea eta dastatzea, eta noski eskaintzen dituen atseginak suposatzen dituen sakrifizioak baino handiagoak direla. Aipatu, nahitaezkoa dela entrenamendu egoki eta zuzen bat jarraitzea norberaren posibilitateen arabera eta horretarako zuzenena dakien norbaitekin harremanetan jartzea dela. Eta hortik aurrera, animo eta jarrai, ongi hartua izango zara gure artean.
A.- Eduardo, INEFen (Instituto Nacional de Educación Física) ikasketak egiten ari da, Madrilgo fakultateko 4. kurtsoan.
Eskerrikasko Edu, eta ez inoiz etsi eutsi baizik!
Amala ELOSEGI
24-25

GaiezKirolaBesteak
PertsonaiazNO1
EgileezELOSEGI3Kirola

Azkenak
Urruñako sukalde zentrala prest da herriko haur eta adinekoei tokiko elikadura prestatzeko

Herriko Etxeak elikadura burujabetzaren aldeko urrats handia egingo du 380 metro koadroko azpiegitura berriarekin. Sukaldeak haur eta adinekoentzako janari osasungarria eskainiko du, tokiko produktuekin eta tokiko laborantza indartuko du.


Mapamundiak Afrikaren benetako tamaina islatu dezala aldarrikatu du kontinenteak

“Mapak ez dira erreminta hutsa, sinboloak dira, eta mapa zuzentzea Afrikari buruzko narratiba globala zuzentzea ere bada; duintasun kontua da”. Afrikako Batasunak eskatu du munduan oraindik erabilienetakoa den mapa distortsionatua alboratzeko.


Euskal Selekzioak jokatuko du munduko Wallball txapelketan

Wallball txapelketa abuztuaren 27tik 30era jokatuko dute. Euskal Herritik aparte Argentina, Belgika, Erresuma Batua, Valentzia, Herbehereak eta Puerto Rico herrialdeek hartuko dute parte.


Oposizioari aurrea hartuz, Bayrou konfiantza mozio batera aurkeztuko da irailaren 8an

"Gehiengoa lortzen badugu, gobernua berretsiko dute; bestela, erori egingo da", adierazi du Frantziako lehen ministroak. LFI Frantzia Intsumisoak, Frantziako Alderdi Komunistak, ekologistek, Alderdi Sozialistak eta RN Batasun Nazionalak, ordea, dagoeneko jakinarazi dute... [+]


Wagner birformulatua

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Espainiako Orkestra Nazionala.
Zuzendaria: David Afkham.
Egitaraua: Wagnerren ‘Der Ring ohne Worte’ (Lorin Maazelen moldaketa). Lekua: Kursaal Auditorioa.
Data: abuztuaren 22a.

---------------------------

Oraingo... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez 20 pertsona hil ditu, tartean bost kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean bost kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


BEC ondoko ‘minipisuak’: 1.000 euro hilean eta 24 metro koadro, iruzurrean oinarrituta eta legearen gainetik

639 'minipisu' ari dira eraikitzen Barakaldon, BEC erakustazokaren aldamenean. Udal ordenantzak aginduta, hotel erabilera eman behar zaio espazio horri, baina "alokairu malgua" dela dio Be Casa-k. Egun batzuetako alokairuetatik hasi eta "hilabete batzuetarako... [+]


Festetako egitarauaren argazkia matxista dela salatu du Cascanteko emakumeen elkarteak

Candela emakumeen elkarteak eta PSNk eskatu dute argazkia kentzea eta udalak argitaratutako materialetan kontrol handiagoa egotea, ez egoteko estereotipo sexistarik.


Paul Laverty gidoilari britainiarra atxilotu dute Edinburgon, Gazako genozidioaren aurkako kamiseta eramateagatik

Poliziak Palestine Action ekintzaileen taldea babestea leporatzen dio, Erresuma Batuko Gobernuak uztailean erakunde terrorista izendatu zuena. Bizpahiru orduz atxilo egon ondoren aske geratu da, baina epailearen aurrean deklaratu beharko du irailaren 18an.


Ipar Euskal Herrian hiru herritarretik bi autonomia handiagoren alde daude

IFOP institutuak eginiko ikerketa ezaguratarazi du Eskualde eta Herri Solidarioen Federazioak Korsikan, eta ondorioztatu dute Frantziako Estatuan biztanleen erdiak nahiko lukeela bere eskualdeak autonomia handiagoa izatea.


Sexu heziketan formatuko dituzte irakasleak, Nafarroako hamabi ikastetxetan abiaturiko proiektu pilotuan

Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.


Reem Dandan, Gazarako Mugimendu Globala
“Gure herrian genozidioaren konplizeak badaude, gure erantzukizuna da horiek salatzea”

Global Sumud Flotillak deituta, dozenaka ontzi itsasoz ahaleginduko dira Israelek ezarritako blokeoa hausten. Ekimenera mundu osoko aktibistak batu dira, tartean lau euskal herritar. Deialdiari babesa adierazteko, Gazarako Mugimendu Globaleko Euskal Herriko delegazioak hainbat... [+]


2025-08-26 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gogoratzeko moduko porrota, Taiwango gobernuarena

Logikoena zen, uztailaren 26ko lehen zaplazteko argiaren ondoren. Baina abuztuaren 23ko bigarrenak ihesbide politiko ia guztiak itxi dizkio Lairen gobernu taiwandarrari. “Gogorarazpen bozketan” beren hautetsi-tasuna gal zezaketen oposizioko Kuomintageko zazpi... [+]


Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Eguneraketa berriak daude