Seber Calleja gazte literaturaz arduratuta


1985eko urriaren 14an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Seger Callejarekin elkarrizketan.
Azken «Lizardi Saria» hirukote batentzat
Seber Calleja gazte literaturaz arduratuta
Aspaldiko gogoa Seber Callejarekin hitz egiteko nuena. Kostatu egin zait beraren paraderoaz jakitea.Lortutakoan, hala ere, ez dit inolako oztoporik jarri elkarrizketa hau burutzeko. Orain dela zenbait urte «Aldekoa» saria eskuratu zuen. Astero egiten ditu gazteentzako liburuen kritikak «Deia» egunkarian. Berriki «Lizardi» saria eskuratu du, X.Monasterio eta J.M. Muñoz marrazkilariarekin batera egindako «dadoa» ipuinaren bidez.
ARGIA.–Zein da zure lanbidea?
SEBER. - «Lengua y literatura" irakaslea nabil Barakaldoko institutoan. Erreferentzi puntu garrantzitsua da hori. Azken hamar urteotan nabil irakaskuntzan sartuta, hasteran, pribatuan, ia mundu guztia bezala, eta egun, publikoan. Hasieratik saiatu naiz zubia eraikitzen, testuetatik ateraz asignaturako gaiak. saiatu egin naiz umeek gaurko testuak ezagut ditzaten, hemeretzigarren mendean geratu diren derrigorrezko programatik, urrunduz, saiatze horrek umetan irakurri barik nuen haur literatura irakurtzera eraman ninduelarik. Nire lana dela eta etengabeko, kontaktua izaten dut umeekin.
A.–Zelan hasi zinen idazten?
S.–Nerabe aroan denok egin izan ditugun kakatxo poetikoak egitan hasi nintzen, laster "Zurgai" aldizkariarekin harremanetan sartzeko. Lehen esperientzia hau aberasgarria gertatu zitzaidan ni ez nintzela poesiarako jaioa erakutsi zidalarik, hizkuntza eskuartean erabiltzeko beta eman bait zidan.
A.– Eta noiz eman zenuen saltoa, poesiagintzatik prosarako jauzi hori?
S. 198182. ikasturtean Donostian bizi izan behar nuelarik oso bakarrik sentitzen nuenez neure burua, errelatoak idazteari ekin nioan eta, batez ere, irakurtzeari, ezen ni gaztaroan oso liburu gutxi irakurria bait naiz, hots denbora galdua berrekuratzen hasi nintzen, umetan «Hazañas Bélicas» eta «Miortadelo» besterik ez bait dut irakurri.
A.– Zer dela eta zuen guia «Aldecoa» saria lortu zuen ipuinak?
S. Luzea da kontatzen. Ez naiz sionista, Palestinar herriaren eskubideen aldekoa naiz, baina begira zer gertatu zen, tesis egiteko gairen baten bila nenbilelarik hizkuntzalarien kongresu batetan izan nintzen. gaia Setardia zelarik; horrez gahi beste gauza bitxia gertatu zitzaidan, anginak izan eta medikuek juduen artean oso hedatuta dagoen gaitz bat nuela izan zidaten. Akuilatu egin ninduen horrek judeei buruzko informazioa biltzera, ez jakintsua izateko jakinguraz, gai literarioerromantiko legez hartuta baino. Liburu piloa irakurri nuenez, momentu batetan dena ipuin batetan sartu eta lehiaketara bidali nuen, garaile atera nintzelarik.
A.– Hasierako asmoa material hori erabiliz nobela bat burutzea izan zen lehen asmoa, ezta?
S.- Bai eta burutu egin dut nobela hori, iaz hain zuzen ere. Aurki argitaratuko dit "Fontanela"k. Ehun eta hogei folio besterik ez dira. Ez dudanez idazle monografikoa izan nahi, amaitutzat ematen dut sefardien gaia nire literaturgintzan.
A.-Zer eritzi duzu lietratur lehiaketetaz? Zer ekarpen izan dute sariek zure kasuan?
B.- Aldekoa saria pasaportea izan da niretzat: bestea, baita,. Saria aurkezpen txartel modukoa da, zenbait ate zabaldu dit, saria dela eta ezagutu nuen Jorge Aranguren, adibidez; lagunak izan eta literaturaz hitz egiten genuen elkarrekin,egindako gauzak elkarri erakusten eta. Sariak "pudorea" apurtzea suposatu zuen eta baita aurrera egiteko asmoa sendoagotzea ere.
A.–Noiz hasi zinen haur literaturarekin?
B.– Beste gaisotasun bat agertzen da hemen ere. Eztarria operatu eta hiru hilabetez egon nintzen berbarik egin barik.Garai haietan erabakitzen dut berreskuratu egin behar dudala galdutako denbora, aurrerago esan dizudanez nik ez bait dut haur edo gazte literaturarik irakurri txikitan. 'Gazeta'n gehigarri kultural antzekia batetan orrialde bat neukala eta arduratzen hasi nintzen umeentzako liburuetaz. Hogeita lau urtetik «Pinotxo»ren mendeurrena zetorrela eta liburu hori berori izan zen irakurri dudan lehena, gaztetxoen arlo honetan. Harrez gero, klasikoa eta denetarikoa irakurri ditut.
A.– Eta kritiko zereginetan sartu ziren...
B.–Izugarrizko desinformazioa dago literatur mota honetaz, bai gurasoen artean eta bai irakasleen artean ere, sarritan azken hauek libururen bat gomendatzen dutenean (Sender adibidez) besterik ezagutzen ez dutelako ere izaten da eta. Nahiz eta egokia eritzi nire orrialdeari, betegarritzat sartzen zuten "Hoja del Lunes"en.
Geroago. "Deia"ko zuzendariak berak sujeritu zidan bertara joatea. Ez dut komentatu egin nahi zein den gure zeregina halako lekuetan. betegarri hutsa bait gara. Lan horrek irakurtzera behartu ninduen, lau urtetan zehar, etengabe.
A.–Zein da egungo euskal literaturen egoera, haur eta gazte literaturen eremuetan! Zeintzu dohain eta akais nabarmenenak?
S.- Halako egun batetan "Cuadernos de Pedagogía" delako aldizkariak bertako gazte literaturaz lantxo bat eskatu zidan, lau egunetan eta lau foliotan, literatura horren panoramika egin nezan, nahiz eta ez nintzela pertsonarik egokiena adierazi eta hiru edo lau gauzatxo irakurrita banengoen ere. Kontua zera da, artikulo haren ostean konturatu egin nintzela umeentzako liburuei dagokien guztia egin gabe dagoena. Hala ere badagoela merkaturik ikusten nuen -Erein, Elkar, e.a.- eta baita itzulpenak ere bere lekua zeukala, klasikoak eta itzultzen ari bait ziren. Euskaltegira itzuli nintzen, bada, euskara ikasteari jarraitzeko, aurrerago ibilia bait nintzen. Bestalde, Jon Kortazarrek nik idatzitakoaren zati bat irakurrita euki eta arduratu egin zen, itzulpenaren bidez. "Erein"en atera zedin. Nire gauza batetn oinarritua atera zen, horretara, "Izu, haginik ez zuen marrazoa". Zera ikusi nuen, ez zela inor eskandalizatu liburu horrekin, funtzionatu egin zezakeela liburuak. Ikastola eta eskola elebidun publikoen arazoa ausnartzen hasi nintzen, elkarrizketak egiten "Pamiela" eta "Elkar" entzat, e.a. Zer ikusi nuen orduan? Eskari haundi baten aurrean eskeintza oso pobrea zegoela eta badagoela egile goiztiarren fenomenoa. Zergatik ematen dira egileok? (Marikarmen Alkorta, Ane Albisu, e.a.) Francois Seganen kasuan bezala zera adierazten dute kasuok, hain gauza eskas dagoela egiten den guztia baliagarria dela. Egile modura nire hizkuntza gaztelera bada ere, Euskadin bizi naizenez, euskal gazte literaturan sartzea posibletzat jotzen hasi nintzen, horretarako nire ustez "balidoa" den bidea badelarik, itzulpenarena alegia. Institutoko lagun baten bidez harremanetan sartu nintzen "Elkar"ekin eta idatzita nue zenbait gauza argitaratzeko ahalbidea ikusi nuen. Heurek aurkeztu zidaten Xabier Monasterio, bilbotarra berau. Sail berri baten idea nuen, laster kaleratuko dena bera, elkarrekin lanean hasi ginenean. Mutil hori, Xabier, ez da itzulpen hutsetan gertatzen, neurekin lan egiten du, elkarrekin itzultzen dugu testua, horretara neuk ere ikasi egiten dudalarik, nire obraren bidez ikasi ere. Oso ondo pasatu nuen.
A.–Zelan sortu zen "Lizardi" sariketarena?
B. Baneukan berarekin maiteminduta nagoen ipuin bat, "Dado", eta hogei egun falta zirelarik epea amaitzeko, presionatu egin nuen Xabier itzultzen hasi gintezen, egunero hiru orduz lan eginez azkenean lortu egin genuen sasriketan sartzea. Bien bitartean lagun batek irudiak egiten zituen, hitutok aurkezten genituen geure buruak sariketara, irudigileak, itzultzaileak eta hirurok. Saria hiruron artean zatitu dugu.
E. JIMENEZ
32-33

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakCALLEJA2
GaiezKulturaLiteraturaSariakLizardi
PertsonaiazCALLEJA2
EgileezJIMENEZ3Kultura

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude