Seber Calleja gazte literaturaz arduratuta


1985eko urriaren 14an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Seger Callejarekin elkarrizketan.
Azken «Lizardi Saria» hirukote batentzat
Seber Calleja gazte literaturaz arduratuta
Aspaldiko gogoa Seber Callejarekin hitz egiteko nuena. Kostatu egin zait beraren paraderoaz jakitea.Lortutakoan, hala ere, ez dit inolako oztoporik jarri elkarrizketa hau burutzeko. Orain dela zenbait urte «Aldekoa» saria eskuratu zuen. Astero egiten ditu gazteentzako liburuen kritikak «Deia» egunkarian. Berriki «Lizardi» saria eskuratu du, X.Monasterio eta J.M. Muñoz marrazkilariarekin batera egindako «dadoa» ipuinaren bidez.
ARGIA.–Zein da zure lanbidea?
SEBER. - «Lengua y literatura" irakaslea nabil Barakaldoko institutoan. Erreferentzi puntu garrantzitsua da hori. Azken hamar urteotan nabil irakaskuntzan sartuta, hasteran, pribatuan, ia mundu guztia bezala, eta egun, publikoan. Hasieratik saiatu naiz zubia eraikitzen, testuetatik ateraz asignaturako gaiak. saiatu egin naiz umeek gaurko testuak ezagut ditzaten, hemeretzigarren mendean geratu diren derrigorrezko programatik, urrunduz, saiatze horrek umetan irakurri barik nuen haur literatura irakurtzera eraman ninduelarik. Nire lana dela eta etengabeko, kontaktua izaten dut umeekin.
A.–Zelan hasi zinen idazten?
S.–Nerabe aroan denok egin izan ditugun kakatxo poetikoak egitan hasi nintzen, laster "Zurgai" aldizkariarekin harremanetan sartzeko. Lehen esperientzia hau aberasgarria gertatu zitzaidan ni ez nintzela poesiarako jaioa erakutsi zidalarik, hizkuntza eskuartean erabiltzeko beta eman bait zidan.
A.– Eta noiz eman zenuen saltoa, poesiagintzatik prosarako jauzi hori?
S. 198182. ikasturtean Donostian bizi izan behar nuelarik oso bakarrik sentitzen nuenez neure burua, errelatoak idazteari ekin nioan eta, batez ere, irakurtzeari, ezen ni gaztaroan oso liburu gutxi irakurria bait naiz, hots denbora galdua berrekuratzen hasi nintzen, umetan «Hazañas Bélicas» eta «Miortadelo» besterik ez bait dut irakurri.
A.– Zer dela eta zuen guia «Aldecoa» saria lortu zuen ipuinak?
S. Luzea da kontatzen. Ez naiz sionista, Palestinar herriaren eskubideen aldekoa naiz, baina begira zer gertatu zen, tesis egiteko gairen baten bila nenbilelarik hizkuntzalarien kongresu batetan izan nintzen. gaia Setardia zelarik; horrez gahi beste gauza bitxia gertatu zitzaidan, anginak izan eta medikuek juduen artean oso hedatuta dagoen gaitz bat nuela izan zidaten. Akuilatu egin ninduen horrek judeei buruzko informazioa biltzera, ez jakintsua izateko jakinguraz, gai literarioerromantiko legez hartuta baino. Liburu piloa irakurri nuenez, momentu batetan dena ipuin batetan sartu eta lehiaketara bidali nuen, garaile atera nintzelarik.
A.– Hasierako asmoa material hori erabiliz nobela bat burutzea izan zen lehen asmoa, ezta?
S.- Bai eta burutu egin dut nobela hori, iaz hain zuzen ere. Aurki argitaratuko dit "Fontanela"k. Ehun eta hogei folio besterik ez dira. Ez dudanez idazle monografikoa izan nahi, amaitutzat ematen dut sefardien gaia nire literaturgintzan.
A.-Zer eritzi duzu lietratur lehiaketetaz? Zer ekarpen izan dute sariek zure kasuan?
B.- Aldekoa saria pasaportea izan da niretzat: bestea, baita,. Saria aurkezpen txartel modukoa da, zenbait ate zabaldu dit, saria dela eta ezagutu nuen Jorge Aranguren, adibidez; lagunak izan eta literaturaz hitz egiten genuen elkarrekin,egindako gauzak elkarri erakusten eta. Sariak "pudorea" apurtzea suposatu zuen eta baita aurrera egiteko asmoa sendoagotzea ere.
A.–Noiz hasi zinen haur literaturarekin?
B.– Beste gaisotasun bat agertzen da hemen ere. Eztarria operatu eta hiru hilabetez egon nintzen berbarik egin barik.Garai haietan erabakitzen dut berreskuratu egin behar dudala galdutako denbora, aurrerago esan dizudanez nik ez bait dut haur edo gazte literaturarik irakurri txikitan. 'Gazeta'n gehigarri kultural antzekia batetan orrialde bat neukala eta arduratzen hasi nintzen umeentzako liburuetaz. Hogeita lau urtetik «Pinotxo»ren mendeurrena zetorrela eta liburu hori berori izan zen irakurri dudan lehena, gaztetxoen arlo honetan. Harrez gero, klasikoa eta denetarikoa irakurri ditut.
A.– Eta kritiko zereginetan sartu ziren...
B.–Izugarrizko desinformazioa dago literatur mota honetaz, bai gurasoen artean eta bai irakasleen artean ere, sarritan azken hauek libururen bat gomendatzen dutenean (Sender adibidez) besterik ezagutzen ez dutelako ere izaten da eta. Nahiz eta egokia eritzi nire orrialdeari, betegarritzat sartzen zuten "Hoja del Lunes"en.
Geroago. "Deia"ko zuzendariak berak sujeritu zidan bertara joatea. Ez dut komentatu egin nahi zein den gure zeregina halako lekuetan. betegarri hutsa bait gara. Lan horrek irakurtzera behartu ninduen, lau urtetan zehar, etengabe.
A.–Zein da egungo euskal literaturen egoera, haur eta gazte literaturen eremuetan! Zeintzu dohain eta akais nabarmenenak?
S.- Halako egun batetan "Cuadernos de Pedagogía" delako aldizkariak bertako gazte literaturaz lantxo bat eskatu zidan, lau egunetan eta lau foliotan, literatura horren panoramika egin nezan, nahiz eta ez nintzela pertsonarik egokiena adierazi eta hiru edo lau gauzatxo irakurrita banengoen ere. Kontua zera da, artikulo haren ostean konturatu egin nintzela umeentzako liburuei dagokien guztia egin gabe dagoena. Hala ere badagoela merkaturik ikusten nuen -Erein, Elkar, e.a.- eta baita itzulpenak ere bere lekua zeukala, klasikoak eta itzultzen ari bait ziren. Euskaltegira itzuli nintzen, bada, euskara ikasteari jarraitzeko, aurrerago ibilia bait nintzen. Bestalde, Jon Kortazarrek nik idatzitakoaren zati bat irakurrita euki eta arduratu egin zen, itzulpenaren bidez. "Erein"en atera zedin. Nire gauza batetn oinarritua atera zen, horretara, "Izu, haginik ez zuen marrazoa". Zera ikusi nuen, ez zela inor eskandalizatu liburu horrekin, funtzionatu egin zezakeela liburuak. Ikastola eta eskola elebidun publikoen arazoa ausnartzen hasi nintzen, elkarrizketak egiten "Pamiela" eta "Elkar" entzat, e.a. Zer ikusi nuen orduan? Eskari haundi baten aurrean eskeintza oso pobrea zegoela eta badagoela egile goiztiarren fenomenoa. Zergatik ematen dira egileok? (Marikarmen Alkorta, Ane Albisu, e.a.) Francois Seganen kasuan bezala zera adierazten dute kasuok, hain gauza eskas dagoela egiten den guztia baliagarria dela. Egile modura nire hizkuntza gaztelera bada ere, Euskadin bizi naizenez, euskal gazte literaturan sartzea posibletzat jotzen hasi nintzen, horretarako nire ustez "balidoa" den bidea badelarik, itzulpenarena alegia. Institutoko lagun baten bidez harremanetan sartu nintzen "Elkar"ekin eta idatzita nue zenbait gauza argitaratzeko ahalbidea ikusi nuen. Heurek aurkeztu zidaten Xabier Monasterio, bilbotarra berau. Sail berri baten idea nuen, laster kaleratuko dena bera, elkarrekin lanean hasi ginenean. Mutil hori, Xabier, ez da itzulpen hutsetan gertatzen, neurekin lan egiten du, elkarrekin itzultzen dugu testua, horretara neuk ere ikasi egiten dudalarik, nire obraren bidez ikasi ere. Oso ondo pasatu nuen.
A.–Zelan sortu zen "Lizardi" sariketarena?
B. Baneukan berarekin maiteminduta nagoen ipuin bat, "Dado", eta hogei egun falta zirelarik epea amaitzeko, presionatu egin nuen Xabier itzultzen hasi gintezen, egunero hiru orduz lan eginez azkenean lortu egin genuen sasriketan sartzea. Bien bitartean lagun batek irudiak egiten zituen, hitutok aurkezten genituen geure buruak sariketara, irudigileak, itzultzaileak eta hirurok. Saria hiruron artean zatitu dugu.
E. JIMENEZ
32-33

GaiezKulturaLiteraturaIdazleakCALLEJA2
GaiezKulturaLiteraturaSariakLizardi
PertsonaiazCALLEJA2
EgileezJIMENEZ3Kultura

Azkenak
Makro-onurak, mikro-ondoezak

Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]


AEBetako Defentsako inteligentzia zerbitzuko burua kaleratu dute, Iranen aurkako erasoetan Trumpi aurre egin ostean

Jeffrey Kruse buru zen Defentsa Departamentuko inteligentzia zerbitzuek eginiko txosten baten arabera, AEBek Irango gune nuklearrei eginiko erasoek ez zuten Teheranen gaitasun nuklearra "guztiz suntsitu", bizpahiru hilabetez atzeratu baizik. Trumpek, ordea, adierazi zuen... [+]


Irakasle plazen %17 hutsik geratu dira Nafarroako Bigarren Hezkuntzan eta Lanbide Heziketan

473 plaza eskaini dituzte eta 84 ez dira bete. Lehen Hezkuntzan, aldiz, ia lanpostu guztiak bete dira.


Inoiz izan ez zen osasun ituna: aukera galdua Osakidetzarentzat

Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]


2025-08-26 | Josu Iraeta
Euskara, oldartu zaitez

Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]


Meatzaldea eta Ezkerraldea ez dira zuen zabortegiak

A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]


Gazara abiatuko da Global Sumud Flotilla, Euskal Herriko ordezkaritzarekin

Ontzidia abuztuaren 31n irtengo da Bartzelonatik. Euskal Herriko lau kide joango dira bertan, munduko beste 40 herrialdeetako solidarioekin batera. 


Dopina

Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]


Gorpu bat aurkitu dute Nagoreko urtegian, Nafarroan

Herritar talde batek bainua hartzen zegoela gorpua aurkitu eta Polizia deitu zuen. Iruñera eraman dute gorpua autopsia egiteko, eta heriotzaren zergatia argitzeko. Gizonak 51 urte zituen.


Ukrainako Independentzia Egunean, Kievek eta Moskuk 146na preso trukatu dituzte

Arabiar Emirerri Batuen bitartekaritzarekin lortu dute preso trukea gauzatzea. Zelenskik adierazi du Ukrainak "askatasunaren alde" borrokatzen jarraituko duela, herrialdeak independentzia aldarrikatu zuenetik 34 urte bete direnean: "Bakea behar dugu, eta gure... [+]


Israelek Gazako Nasser ospitaleari eraso egin dio, eta gutxienez hemeretzi pertsona hil ditu, tartean lau kazetari

Gazako osasun zentro nagusia bonbardatu du Israelek. Hildakoen artean lau kazetari daude, Reuters, AP, Al Jazeera eta NBCkoak. 


Imanol (edo futbola gizartearen isla, beste behin)

Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.

Ez zait... [+]


2025-08-25 | Thomas Barlow
Hizkuntzaren ertzetik erdialdera

Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]


2025-08-25 | Haritz Arabaolaza
Irakasleon figura

Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]


2025-08-25 | ARGIA
Euskaltzale independentistak Behorlegiko kanpaldian bildu dira, Nafarroa Behereko EHEk gonbidatuta

Ez diote ezeri muzin egin nahi opor giroan: natura, aisialdia eta gogoeta izango dira ardatz Euskaltzale Independentisten Akanpadan, abuztuaren 25etik 31ra.


Eguneraketa berriak daude