«Olentzero Ezberdina Da Toki Bakoitzean»
Denbora nola pasatzen den pentsatzen hasiko bagina, sorpresaren bat baino gehiago hartuko genuke zalantzarik gabe. Ez al zen bada atzo bertan basoetan txanpaina genuelarik 1984.aren jaiotza ospatzen ari ginenekoa? Eta hala ere, urtarrilean ez genituen gaitzak eta pozak orain baditugula konturatzen garanean ordu dexente igaro zaigula onartu behar dugu. Olentzeroa, Gabonak eta bere inguruko mitologia... Hona hemen Felipe Barandiaranek honi buruz kontatu diguna.
Horrelako nostalgiazko lagunarteko elkarrizketan geundelarik euskal kulturak erotuta dagoen Antxoko Luis Mariri zure euskaltegia euskaltegiatzearren eta euskaldungotzearren. gabon jaiari lotuta zeuden mitologiazko saiak eta kontzeptuak ezagun genitzan hitzaldi berezi bat eratu beharko zenuela otu zitzaion. Esan eta egin. Kotxea hartu eta Felipe Barandiaran Irizarrengana abiatu nintzen, ea prest zegoen gai hori ikasle eta irakasleen aurrean azaltzeko. Ez zitzaidan oztoporik jarri. Eskerrak baditugun geure Euskal Herri zahar honetan horrelako tipo jakintsu eta jatorrak. Mila esker Don Felipe (horrela ezagutzen zaio Pasai Donibanen) eta ea artikulo honen hitartez pentsatu gabeko omenalditxo bat egiten dizugun.
Urtzian izar ederra
gabaz agertzen da
zure irudia neretzat
ederragoa da.
Oi maitia. oi laztana
neure poza ta atsegina
zu gabe bizitza neretzat
mingotsa da.
Zerua jainkotzat jotzen zuten eta ez da harritzekoa. Heuren gainean zegoen zerbait zen. Ongarriak handik etortzen dira: euria, eguzkia, argia...
Horra horra gure Oléntzero
pipa ortzian dula
eserita dago
Kapoiak ere baitu
rraultzatsuakin
bihar meriendatzeko
botila ardoakin.
Haientzat «bako» arrunt bat da. Beste tokietan pertsonaia axolagabe edo basatitzat jotzen dute:
Olentzero buru haundia
entendimentuz gabia
bart arratsean edan omen du
hamar arruako sahagia.
Oi urde tripa haundia
sagar ustelez betia.
Olentzero joan zaigu
mendira lanera
intentzioarekin ikatz egitera
aditu duenean Jesus jaio dela
laisterka etorri da
berri ematera.
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]