Zaintza Sistema eta Continuum-a
Gaur egun, zaintza sistemen etenari buruz hitz egin dezakegu; izan ere, kontuan hartzen al dugu gaur egungo zaintza sistemako fluxu guztien Continuuma? Hau da, kontuan hartzen al da baliabide naturalen erabilera gobernatzen duten legeak, horiek sostengatzen dituzten bizi-beharrak, lurraren zaintza lanetan jarduten dutenen lan baldintzak edota pertsonen zaintza lanetan atsedenaldiak eta askatasun eskubidea?
Ez al gara ba maiz gure egunerokoan Continuum horren bilaketan ibiltzen eta talka egiten dugu egiturazko zaintza krisiaren eraginez sortutako etenekin? Fluxu eta bizitza horien guztien arteko erlazioa aitortu, birbanatu eta demokratitzatzeko, beharrezkoa da prozesu eta mekanismo eraldatzaileak aktibatzea. Continuuma-ren konexiorako ezinbestekoa da, besteak beste, ekonomiak prozesu biologikoekin, biologiak hirigintzarekin, antropologiarekin eta politikarekin, kulturak eta sorkuntza kontsumoarekin eta hezkuntzarekin… dituzten loturetan sakontzea, eta jakintza-alor anitz horien elkarloturatik zaintza publiko-komunitariorako proposamenak sortzea.
Zaintza sistemaren Continuum-erako ekodependentzia eta interdenpendientziarekin konektatzera eta elkarlotzera eramaten gaitu; eta gure eguneroko ekintza orotan jabetzera zein den operatibizatzen duen subjetibotasun kolektibo eta politikoa.
Zaintza
"Gogoeta mota oro zainketaren praktika bat da; beraz, oso garrantzitsua da pentsamenduek zer pentsatzen duten, istorioek zer kontatzen duten. Ez da egia denak balio duenik. Hausnartzea eta sortzea ekintza-pentsamendua-zaintza ekintza bat da", Donna Haraway.
"Bizimodu duina eraikitzeko oinarria da zaintza, gure gorputzen eta gure komunitateen iraunkortasunerako ezinbestekoa" Azaroak 30eko Greba Feministarako landutako Herri Akordioa.
• Biodibertsitatearen aberastasun maila: batez beste %69 jaitsi da espezieen populazioa 1970az geroztik. Biodibertsitatearen galera ekoizpen eredu produktibista, intentsibo eta artifizilizatuekin dago zuzenki erlazionatuta (akuikultura, agroindustria, baso landaketak ez birsortzaileak…) (Planeta Bizia Txostena)
• 2018an EAEn ordaindu gabeko etxeko lanen balioa Barne Produktu Gordinaren %28koa izan zen (Eustat)
Zaintza lana
"Pertsonen ongizate fisiko eta emozionala egunero eta belaunaldiz belaunaldi birsortzen duten jarduerak", Amaia Perez Orozco.
• Etxeko eta zaintza lanen %70 inguru emakumeek egiten dituzte (EAEko denbora aurrekontua)
• Etxeko langileen %80 emakumeak dira; %30 egoera administratibo irregularrean daude, %50 ez dute babes ekomomiko nahikorik (Emagin).
• EAEn adinekoen egoitzen titulartasun publikoa ez da %9ra iristen; Nafarroan 71 egoitzetatik 2 bakarrik dira publikoak (LAB)
• Europan nekazaritzarako banatzen diren laguntzen %30 soilik jasotzen diztuzte emakumeek, eta kopuru baxuagoan (Etxalde eta Bizilur).
Zaintza sistemaren etenetik Continuumera
• Hurrengo urteetan Euskal Herrian itxas mailaren igoerak, tenperaturen igoera, muturreko fenomeno meteorologikoak eta lehorteak, nekazaritza eta abeltzaintzan zenbait eragina, espezien desagertzea eta alergiak eta arnas aparatuko gaixotasunak areagotzea aurreikusten dira (BC3).
• Gure denboraren %90 baino gehiago igarotzen dugu eremu itxietan, non neurri handiago edo txikiagoan airea kutsatua dagoen (Munduko Osasun Erakundea).
• EAEn 16 urtetik beherako biztanleria populazio osoaren %13 izango omen da 2031n, gaur baino 3 puntu gutxiago; 16 eta 64 urte artekoena %58,8, gaur baino 5 puntu gutxiago; eta adin nagusikoen pisua %28,2 izango omen da, gaur baino 7 puntu gehiago (Eustat).
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]