Gaua haurrei abestua

  • 2princesesbarbudes talde kataluniarrak plazaratutako Enciclopèdia baixeta de la nit diskoaren euskarazko egokitzapena da Gaueko entziklopedia koxkorra. Gaztelupeko Hotsak diskoetxearekin kaleratu dute gaua hizpide duen disko-liburua, eta Maialen Lujanbio eta Joseba Tapiaren laguntzarekin.

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Helena Casas eta Marc Marcé dira bi printzesa bizardunak. Pilarik gabeko jostailu tresnez egiten dute musika, familia eta haurrei zuzendutako ikuskizunetan zabaltzeko. Estreinako ikuskizun-diskoa, Cançons i rimetes, Kataluniako musika tradizionaleko bertsioez osatu zuten. “Bigarren honetan, gure abestiak sortu nahi genituen, eta ikuskizuna eratzeko abesti guztiak gai baten bueltan jostea pentsatu genuen; kasu honetan, gaua”, azaldu du Casasek.

Azken urteetan euskara ikasi du Casasek Bartzelonako Hizkuntza Eskola Ofizialean, eta hortik etorri da proiektua euskarara egokitzeko asmoa. Ainhoa Aranburu izan da haren irakasle eta bien artean ekarri dituzte testuak euskarara. Halaber, Aranburuk zuzendu du Casasen ahoskera eta euskararen musikaltasuna. Disko-grabaketa batera egitea “erronka eta jostaketa” izan dela diote, eta haatik, Aranburu egitasmo honetan hirugarren printzesa bizarduna bilakatu dela. Disko-liburuaren formatua Casasek berak ilustratutako albuma da.

Tapia eta Lujanbio

Euskal musikaz interesatu zen Casas, eta horrela ezagutu zituen Maialen Lujanbio eta Joseba Tapia, proiektuan parte hartu duten bi kolaboratzaileak. Hain zuzen, bere ibilbide musikalean Tapiak esangura handia izan duela dio kataluniarrak: “Tapia eta Leturiaren kontzertu batean, panderoa jotzen ikusi nituenean hasi nintzen perkusioa ikasten. Euskal folklorearekin zerikusirik ez duten erritmoak jotzen hasi nintzen panderoarekin, eta aurrerago, Euskal Herrian elkarrekin jo genuen kontzertu batean”. Disko-liburu honetan, Tapiak jostailu-trikitiarekin pasarte bat jo eta ahotsa jarri die zenbait kanturi.

“Maialen Lujanbio, berriz, Ainhoa Aranbururen bitartez ezagutu genuen eta letra bat idatziko ote zigun eskatzera ausartu ginen”, azaldu du Casasek. Honela, bertsolariak diskoko azken kantuko hitzak landu ditu, Ondoloin abestiarenak. Bestalde, Xavi Grimau poeta kataluniarrak idatzi du Gaua marrazki bat da abestia.

“Musika baxua jende baxuarentzat”

Modu horretan deskribatzen dute printzesa bizardunek egiten duten musika. Musika baxua, “xumea, minimalista eta ozenegia ez delako”. Garrantzitsua ahotsa izan dadila nahi dute, jostailuzko instrumentuak lagungarri gisa erabilita. “Haurrak jaten oinarrizko elikagaiekin hasten direnean bezala da; ez dugu nahi grabaketa ugari eta ordenagailuz egindako baseak dituen musika sortu haurrentzat”, adierazi du Casasek.

Taldea osatu aurretik, bai Casas eta bai Marcé, pop-taldeetan aritu ziren, eta familientzako musika egiten hastean antzeko melodiei eutsi diete, “pop estetika minimalistaz poesia letra burutsuak interpretatuz”.

“Letra irekiak egin nahi ditugu, ez dena esanda dakartenak”, dio Casasek. Hamahiru abestietako hitzekin gauaren inguruan igorri nahi duten mezua ez dela bat eta bakarra diote, zerbait anitza eta norberarendako berea izan daitekeena baizik.

Haurrendako poesia idaztea gai zaila dela dio Casasek, “txepelegiaren eta konplikatuegiaren” arteko oreka aurkitu behar delako. “Haurrak ez dira inozoak, ez dugu pedagogia egin nahi”.

Gaueko entziklopedia eszenan

Durangoko Azokan estreinatu du 2princesesbarbudes-ek Gaueko Entziklopedia Koxkorra ikuskizuna, eta oraingoz, beste eszenaratze bat baino ez dute egin Bartzelonako Euskal Etxean. Hala ere, Herrialde Katalanetan diskoak izan duen harrerarekin gustura azaldu dira: “Jendeak aurreko proiektutik ezagutzen gintuen eta disko-ikuskizuna zabaltzea erraztu egin du horrek”.

Euskal Herrian izango duen erantzunaz zalantza handiagoa du Casasek: “Ez dakit nola joango den, esan didate haurrentzako musika ez dela oso ohikoa, eta beldurra dut kontu serioegitzat hartuko ote den”.

Asmakizunak, teleskopiotik ikusitako irudiak, fanfarre errumaniarra, ametsak, argiak eta beste erabiltzen dute Gaueko entziklopedia koxkorra eszenaren gainean jartzeko. Plastikozko tronpeta, gitarra arrosa eta igel-maraken pareko instrumentuez sortzen dute musika, “tropikoko zein ekialdeko erritmoez” aberastua. Hitz gutxitan, familia osoarentzako ikuskizuna, poesia zertzelada eta antzerki-elementu xumeekin jantzia.

 


Azkenak
“Txistuak, mehatxuak eta irain sexistak” jaso dituzte Laudioko jaietan eraso matxista bat salatzeagatik

Agerraldia deitu zuen Laudioko mugimendu feministak igandean, Odoloste eguneko goizaldean Txosnagunean gertatutakoa salatzeko. 


Donostia 1813

Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.

1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]


Kirurgialari euskaldunak errektoreorde eta sailburuorde ohi letragabearentzat

Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]


Global Sumud Flotillako euskal ordezkaritza
“Israelek Gazara heltzea eragotzi nahi badigu, indarrez egin beharko du”

Igande arratsaldean irten da Bartzelonako portutik Palestinaren aldeko inoizko ontzidirik handiena: 30 itsasontzi inguru eta 300 bat ekintzaile, Gaza helburu, blokeoa apurtu eta genozidioa salatzeko. Bidean ontzi gehiago batuko zaizkie Mediterraneoko hainbat portutatik. Gauean... [+]


2025-09-01 | ARGIA
Trumpek uste du Auzitegi Gorenak arrazoia emango diola, eta muga zergak ez baliogabetzea lortuko duela

AEBetan, Apelazio Auzitegiak Donald Trump presidenteak ezarritako muga zerga gehienak bertan behera utzi ditu. Dena den, ez ditu urriaren 14ra arte indargabetuko, eta bitartean, ia segurua da Trumpek helegitea jarriko duela. Presidenteak uste du Auzitegi Gorenak arrazoia emango... [+]


Espiritualtasun ukitu bat

Fitxa: Musika Hamabostaldia. Kursaal Zikloa. Gewandhausorchester Leipzig.
Zuzendaria: Andris Nelsons. Donostiako Orfeoia.
Koru zuzendaria: Esteban Urzelai.
Bakarlariak: Julia Kleiter (sopranoa), Christian Gerhaher (baritonoa).
Egitaraua: Mendelssohn eta Brahmsen lanak.[+]


2025-09-01 | JJ Agirre
Supremazistek beti “win-win”

Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]


2025-09-01 | Behe Banda
Barra warroak
Makina

Hamar minutu igaro dira lur hartu dugunetik. Bizkaiko kostatik sartu, Leioa gainetik igaro eta gurpilek ordeztu dituzte hegalak Loiun. Bosteko ilaretan irten behar omen da hegazkinetik eta gu hogeita zazpigarrenean gaude zain. Estatubatuarren ikerlanek diote istripu bat egonez... [+]


Labak astelehenean irekiko ditu ateak, eta larunbatean eginen da Irekiera Festa

Eraberrituta dator Laba. Egoitza handiagoak ostalaritza eskaintza zein kultur ekitaldiak baldintza hobeagoetan ematea ahalbidetuko du.


2025-09-01 | Garazi Zabaleta
Gidari artzain eskola
Artzainen hurrengo belaunaldiaren bila

Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]


2025-09-01 | Jakoba Errekondo
Pagatza, bizitza, sutza

Ez naiz aparretsia, orraztearen aparretsia, ezta gutxiagorik ere. Baina ikasturte berriari ekiteko, zer den ez den, lakarra zuzen-zuzen ederki asko eginda nator zuregana.


2025-09-01 | Irati Diez Virto
Satitsua
Burmuina txikituta bizirauten duen ñimiñoa

Bizitza azkar pasatzen dela entzun eta esaten dugu maiz. Hala ere, gizakiok urte dezenteko bizi-itxaropena daukagu. Hainbat urte izan ohi ditugu ongi garatu, bizi eta ugaltzeko. Badira, ordea, hori guztia denbora askoz ere laburragoan egin behar duten gu bezalako ugaztunak:... [+]


Mingain urdina

Odolustea uztailaren 10ean hasi zen. Hamar buru hil zaizkigu harrezkero: hazarkume bat, ahari bat eta zortzi ardi. Odol analisiek baieztatu dute mingain urdinaren gaitzaren ondoriozko heriotzak izan direla denak ere.


Eguneraketa berriak daude